KẾT QUẢ ĐIỀU TRA ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG ĐÀN NGỰA TẠI HUYỆN BẮC HÀ - LÀO CAI

NGỰA LH VẬT NUÔI TRUYỀN THỐNG Ở MIỀN NÚI NƯỚC TA. CON NGỰA MANG LẠI CHO CHÚNG TANHIỀU GIÁ TRỊ KINH TẾ NHƯ: CUNG CẤP SỨC KÉO PHỤC VỤ CHO NÔNG NGHIỆP, VẬN TẢI HHNG HOÁ, LHPHƯƠNG TIỆN ĐI LẠI Ở VÙNG CAO; PHỤC VỤ THỂ THAO VH DU LỊCH; PHỤC VỤ Y HỌC VH QUỐC PHÒNGBẰNG CÁC CHẾ PHẨM SINH HỌC TỪ CON NGỰA; NGỰA CÒN CUNG CẤP MỘT LƯỢNG PHÂN BÓN ĐÁNG KỂPHỤC VỤ CHO SẢN XUÂT NÔNG NGHIỆP.ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ X\ HỘI VH KINH NGHIỆM CỦA NGƯỜI DÂN Ở MIỀN NÚI RẤT THUẬN LỢI...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
KẾT QUẢ ĐIỀU TRA ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG ĐÀN NGỰA TẠI HUYỆN BẮC HÀ - LÀO CAI KÕt qu¶ ®iÒu tra ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ®µn ngùa t¹i huyÖn B¾c Hµ- Lµo Cai NguyÔn §øc Chuyªn1, §Æng §×nh Hanh1 v T¹ V¨n CÇn1, 1 Trung t©m nghiªn cøu ph¸t triÓn ch¨n nu«i miÒn nói *T¸c gi¶ ®Ó liªn hÖ: ThS. NguyÔn §øc Chuyªn, Tr−ëng tr¹i nghiªn cøu ch¨n nu«i tr©u, Trung t©m NCPT ch¨n nu«i miÒn nói, ViÖn Ch¨n nu«i; §T: 0280 862 378 / 0912347182; Fax: 0280 861 167 Abstract The current situation of horse production in Bac Ha district, Lao Cai provine The results of investigation of 609 horses in 5 communes which were typical for three areas of Bac Hadistrict were as follows: the percentage of horses under 12 months of age was 21.84%; from 12-36 months ofage was 15.27%; older than 36 months of age was 62.89%. The population growth rate was 3.41% per year.The weight of horse was low, the mature weight of male horse was 180.95 kg, of female horse was 176.15 kg.Horses had small sizes. The mean body height was 117.92 cm, chest girth was 127.25 cm. Theirreproductivity was low. The age of puberty was 25.8 months of age. Fisrt farrowing was 37.5 months of age.The farrowing interval was 17.5 months. The rate of farrowing was 48,7% per year. Key words: Horse, puberty, reproductive ability, Bac Ha district §Æt vÊn ®Ò Ngùa l vËt nu«i truyÒn thèng ë miÒn nói n−íc ta. Con ngùa mang l¹i cho chóng tanhiÒu gi¸ trÞ kinh tÕ nh−: Cung cÊp søc kÐo phôc vô cho n«ng nghiÖp, vËn t¶i h ng ho¸, lph−¬ng tiÖn ®i l¹i ë vïng cao; Phôc vô thÓ thao v du lÞch; Phôc vô y häc v quèc phßngb»ng c¸c chÕ phÈm sinh häc tõ con ngùa; Ngùa cßn cung cÊp mét l−îng ph©n bãn ®¸ng kÓphôc vô cho s¶n xu©t n«ng nghiÖp. §iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ x héi v kinh nghiÖm cña ng−êi d©n ë miÒn nói rÊt thuËn lîi choviÖc ph¸t triÓn ch¨n nu«i ngùa. V× vËy mäi ng−êi cßn coi “Con ngùa l chiÕc xe ®¹p, l chiÕc « t«cña miÒn nói”. B¾c H l mét huyÖn miÒn nói vïng s©u cña tØnh L o Cai víi tæng diÖn tÝch ®Êt tù nhiªnréng 68.678 ha, trong ®ã ®Êt n«ng nghiÖp 12.343,41 ha (chiÕm 17,97%); ®Êt l©m nghiÖp19.755,9 ha (chiÕm 28,76%); ®Êt ch−a sö dông rÊt lín 35.556,35 ha (chiÕm 51,77%). DiÖn tÝchc©y l−¬ng thùc cña to n huyÖn l 6.825ha, chñ yÕu l c©y ng« 4.175ha (chiÕm 61,17%) v c©ylóa 2.650ha (chiÕm 38,83%). Theo sè liÖu thèng kª cña Phßng thèng kª huyÖn 10/2004 (SèliÖu thèng kª, 2005) to n huyÖn cã: 130.428 con g ; 14.727 con vÞt ngan; 25.473 con lîn;10.759 con tr©u; 4.423 con ngùa v 784 con bß. Tû lÖ t¨ng ® n gia sóc gia cÇm b×nh qu©n trong3 n¨m tõ 2001 - 2004 rÊt cao, t¨ng nhanh nhÊt l ® n dª 11,98%, bß 7,25%, ngùa 3,97% ®øngthø 3, lîn 2,67, sau ®ã ®Õn gia cÇm, thuû cÇm v tr©u tõ 0,91 - 0,97%. Ng−êi d©n ch¨n nu«ingùa chñ yÕu l phôc vô cho s¶n xuÊt, l ph−¬ng tiÖn ®i l¹i, vËn chuyÓn h ng ho¸ (thå h ng).T¹i huyÖn ® h×nh th nh chî ngùa v ®−îc häp v o ng y chñ nhËt h ng tuÇn. Sè ngùa tËp trungv o ng y chî phiªn kho¶ng 200 -300 con. N¨m 2005 chóng t«i tiÕn h nh nghiªn cøu ®Ò t i: “§¸nh gi¸ thùc tr¹ng ® n ngùa t¹ihuyÖn B¾c H - L o cai” nh»m ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ® n ngùa cña huyÖn B¾c H ®Ó l m c¬së cho viÖc lai t¹o n©ng cao chÊt l−îng ® n ngùa cña huyÖn. VËt liÖu vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu§èi t−îng, thêi gian v ®Þa ®iÓm nghiªn cøu -§èi t−îng nghiªn cøu trªn ® n ngùa néi nu«i ë huyÖn B¾c H - L o Cai. -Thêi gian nghiªn cøu tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng 12 n¨m 2005. -§Þa ®iÓm nghiªn cøu: T¹i 5 x cña huyÖn, ®Æc tr−ng cho 3 vïng kh¸c nhau: Vïngth−îng: X T¶ V¨n Ch−, x Lïng Ph×nh; Vïng Trung: X LÇu ThÝ Ng i, x Th¶i Gi ngPhè; v Vïng h¹: x NËm Mßn.Néi dung nghiªn cøuT×nh h×nh ph¸t triÓn ch¨n nu«i ngùa t¹i huyÖn B¾c H Sè l−îng v sù ph©n bè ® n ngùa ë huyÖn B¾c H C¬ cÊu ® n ngùa ë huyÖn TËp qu¸n ch¨n nu«i ngùa cña ng−êi d©n huyÖn B¾c HMét sè chØ tiªu vÒ sinh tr−ëng cña ® n ngùa huyÖn B¾c H ë c¸c giai ®o¹n tuæi -Khèi l−îng tÝch luü (kg/con) -Sinh tr−ëng tuyÖt ®èi (gr/con/ng y) v sinh tr−ëng t−¬ng ®èi (%) -KÝch th−íc mét sè chiÒu ®o: Vßng ngùc, D i th©n chÐo, cao v©y.Kh¶ n¨ng sinh s¶n cña ® n ngùa ®iÒu tra -Tuæi ®éng dôc lÇn ®Çu -Tuæi ®Î løa ®Çu -Kho¶ng c¸ch gi÷a hai løa ®Î -Tû lÖ ®Î cña ® n ngùaPh−¬ng ph¸p nghiªn cøu - C¨n cø v o sè liÖu thèng kª h ng n¨m cña phßng thèng kª huyÖn B¾c H . - §iÒu tra qua sæ s¸ch theo dâi cña c¸c x . - Pháng vÊn trùc tiÕp c¸c hé. - X¸c ®Þnh kÝch th−íc 3 chiÒu ®o (vßng ngùc, d i th©n chÐo, cao v©y) theo gi¸o tr×nhch¨n nu«i tr©u bß tr−êng §HNNI - 1991 + Vßng ngùc (VN): l chu vi cña vßng ngùc ®−îc ®o sau x−¬ng b¶ vai theo chiÒu th¼ng ®øng, ®o b»ng th−íc d©y. + D i th©n chÐo (DTC): L kho¶ng c¸ch giao ®iÓm tr−íc cña khíp x−¬ng b¶ vai v ®iÓm cuèi cña u ngåi x−¬ng chËu ®o theo ®−êng chÐo. §o b»ng th−íc gËy. + Cao v©y (CV): l kho¶ng c¸ch tõ mám cao nhÊt trªn gi÷a 2 x−¬ng b¶ vai ®Õn mÆt ®Êt. §o b»ng th−íc gËy. - X¸c ®Þnh khèi l−îng cña ngùa ë c¸c løa tuæi tõ s¬ sinh ®Õn trªn 48 th¸ng tuæi ®−îcc©n b»ng c©n ®iÖn tö Rudweigh - Tèc ®é t¨ng träng tuyÖt ®èi v t−¬ng ®èi cña gia sóc ®−îc tÝnh theo c«ng thøc Pck - P®k Pck - P®kT¨ng träng tuyÖt ®èi = ------------------- T¨ng träng t−¬ng ®èi = ------------------ x 100; (Pck + P®k) / 2 Thêi gian nu«i Trong ®ã: P®k l khèi l−îng ®Çu kú; Pck l khèi l−îng cuèi kú -X¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu vÒ sinh s¶n: sö dông sè liÖu ®−îc thu thËp chñ yÕu qua sæ s¸chcña m¹ng l−íi thèng kª v thó y ®Þa ph−¬ng v ®iÒu tra trùc tiÕp c¸c hé ch¨n nu«i theob¶ng c©u hái chuÈn bÞ s½n..Xö lý sè liÖu C¸c sè liÖu thu thËp ®−îc tÝnh to ...