Kết quả nghiên cứu chọn tạo giống cà chua lai F1 phục vụ nội tiêu và xuất khẩu cho các tỉnh phía Bắc

Bài viết trình bày về nghiên cứu nhân giống một số giống cà chua lai F1 ở các tỉnh phía Bắc Việt Nam tiêu thụ và xuất khẩu. Trong 2 năm (2011 và 2012), FCRI đã thực hiện một nghiên cứu với 3 nội dung chính, bao gồm: Nghiên cứu nguyên liệu ban đầu để nhân giống cà chua lai F1; tạo dòng thuần và tạo giống bằng cách thử nghiệm khả năng kết hợp (khả năng chung kết hợp và khả năng riêng biệt kết hợp) và nghiên cứu và đánh giá một số giống cà chua lai mới. Vào cuối nghiên cứu, 26 dòng tinh khiết của cà chua đã được tạo ra và đánh giá....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kết quả nghiên cứu chọn tạo giống cà chua lai F1 phục vụ nội tiêu và xuất khẩu cho các tỉnh phía BắcVIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAMKẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CHỌN TẠO GIỐNG CÀ CHUA LAI F1PHỤC VỤ NỘI TIÊU VÀ XUẤT KHẨU CHO CÁC TỈNH PHÍA BẮCThS. Đoàn Xuân CảnhViện Cây lương thực và Cây thực phẩmSUMMARYThe results of breeding research some f1 hybrid tomato varietiesfor domestic comsumption and export in northern provinces of VietnamProject: Research on breeding some F1 hybrid tomato varieties in Northern provinces of Vietnam fordomestic consumption and export. In 2 years (2011 and 2012) the FCRI has commissioned a study with3 main contents, including: research on initial materials for breeding F1 hybrid tomato; creating pure lineand breeding by testing combining ability (general ability combined and separate ability combined) andresearched and evaluated some of new hybrid tomato varieties. At the end of research 26 pure line oftomato have been created and evaluated. These varieties have the pure fields of 95-98% and have goodtraits that should be developed such as high yield and quality, good growth form and pest resistance.Research on breeding by testing the general combining ability(GAC) of 26 tomato varieties with 2test materials (C155 and Hong Lan) have been done. The results have identified nine varieties with highcapability of general combining (GAC): No. 7, No. 8, Number 10, Number 12, Number 14, Number 15,Number 18, Number 20, Number 24. These varieties have been put in the hybrid dialen system.The research on evaluating 36 hybrid combination and 9 parents in the winter of 2012 wasconducted in the FCRI. The research had identified 5 hybrid combination with the yield reach to over 50tones/ha and 10 hybrid combination with 45-50 tons/ha. These promising varieties will be continued toevaluate in the following years.Keywords: New hybrid tomatoes, the results of breeding research hybrid tomatoI. ĐẶT VẤN ĐỀ *Cà chua (Lycopercicum esculentum Mill) làcây rau ăn quả có giá trị dinh dưỡng và kinh tếcao. Quả cà chua có thể sử dụng cho ăn tươi, nấuchín cho bữa ăn hàng ngày của mỗi gia đình. Đồngthời, quả cà chua còn là nguyên liệu trong côngnghiệp chế biến thực phẩm. Từ cà chua người tacó thể chế biến ra nhiều loại sản phẩm khác nhaunhư: Cà chua đóng hộp nguyên quả, nước cà chuacô đặc, tương cà chua, mứt cà chua,... là một mặthàng xuất khẩu rất lớn. Giá trị mặt hàng này hàngnăm đạt 5 tỷ USD (P.Han Son, 2013)Trên thế giới, cà chua là cây rau ăn quả quantrọng được hầu hết các nước quan tâm và pháttriển. Theo thống kê của FAO (2010), diện tíchcà chua sản xuất năm 2009, đạt 5.227.883 ha tăng30% so với năm 2000. Năng suất 28,39 tấn/ha(năm 2009), sản lượng đạt 141.400.629 tấn. Vớilượng cà chua sản xuất trên đây, bình quân tiêuthụ đầu người khoảng gần 23 kg quả/người/ nămViệt Nam, cà chua là cây rau ăn quả đượctrồng và tiêu thụ phổ biến trong cả nước, tậptrung chính ở những tỉnh thuộc đồng bằng sôngNgười phản biện: TS. Đào Xuân Thảng.490Hồng và tỉnh Lâm Đồng. Theo số liệu thống kênăm 2013, năm 2012 diện tích trồng cà chua cảnước đạt 23.917,8 ha, tăng 11,3% so với năm2010 (21.178,2 ha). Năng suất trung bình 252,6257,9 tạ/ha, sản lượng đạt 616.890,6 tấn. Với sảnlượng trên, tương đương bình quân đầu người đạt7,3 kg quả/nămNhu cầu sản phẩm cà chua có chất lượngkhông chỉ phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nướcmà làm nguyên liệu cho chế biến công nghiệp,xuất khẩu. Chính vì vậy, nghiên cứu, chọn tạogiống cà chua lai F1 có năng suất cao, chất lượngtốt cung cấp cho sản xuất là rất cần thiết.Mục tiêu đặt ra là:Chọn tạo được 1 - 2 giống cà chua lai F1 dạngquả to, năng suất đạt trên 50 tấn/ha và 1 - 2 giốngdạng quả nhỏ, năng suất đạt 28 - 30 tấn/ha, chấtlượng tốt, chín đỏ tươi, độ Brix 4,5 - 5,0%, có khảnăng chống chịu bệnh virus vàng xoăn lá, thích hợptrồng trong điều kiện vụ Đông, vụ Xuân Hè tại cáctỉnh phía Bắc được công nhận; 2 - 3 giống cà chuaquả to và quả nhỏ khảo nghiệm có triển vọng.Chọn tạo được 1 - 2 giống cà chua lai F1khảo nghiệm sản xuất có triển vọng, có năng suấtđạt 90 - 100 tấn/ha (dạng quả to), 40 - 50 tấn/ha(dạng quả nhỏ), chất lượng tốt, chín đỏ tươi, độHội thảo Quốc gia về Khoa học Cây trồng lần thứ nhấtBrix 4,5 - 5,0% và có khả năng chống chịu đượcbệnh virus vàng xoăn lá, thích hợp cho sản xuấttrong nhà lưới ứng dụng công nghệ cao.đoàn, không nhắc lại. Diện tích ô thí nghiệm 10m2/giống. Giáo trình phương pháp thí nghiệm củaNguyễn Thị Lan và CS (2008).Quy trình kỹ thuật sản xuất hạt lai F1 chocác giống mới.Nghiên cứu chọn tạo dòng thuần: Áp dụngphương pháp chọn lọc phả hệ (Pedigree method)từ các vật liệu ưu tú trong tập đoàn công tác.II. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU2.1. Vật liệuVật liệu ban đầu tham gia nghiên cứu đánhgiá các đặc điểm nông sinh học là tập đoàn côngtác, gồm 424 dòng, giống cà chua có nguồn gốctừ: nhập nội, địa phương, tạo mới. Trong đó: 235dòng, giống được đá ...