Khắc phục thảm họa bằng... cỏ vetiver

Trồng cỏ vetiver trên bờ đê kênh Tịnh Biên, Tri Tôn, An Giang Trường đại học Cần Thơ kết hợp với các chuyên gia quốc tế vừa tổ chức hội thảo “Hệ thống cỏ vetiver khắc phục thảm họa tự nhiên và môi trường tại VN”. GS Nguyễn Viết Trương - đại diện mạng lưới vetiver quốc tế tại VN, cho biết chỉ trong sáu năm từ 1999 đến nay, cỏ vetiver đã có mặt ở 40 tỉnh thành và gần như trên toàn lãnh thổ VN... ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khắc phục thảm họa bằng... cỏ vetiver Khắc phục thảm họa bằng... cỏ vetiver Trường đại học Cần Thơ kết hợp với các chuyên giaTrồng cỏ quốc tế vừa tổvetiver chức hội thảo “Hệtrên bờ đê thống cỏ vetiverkênh Tịnh khắc phục thảmBiên, Tri họa tự nhiên vàTôn, An môi trường tạiGiangVN”.GS Nguyễn Viết Trương - đạidiện mạng lưới vetiver quốc tếtại VN, cho biết chỉ trong sáunăm từ 1999 đến nay, cỏvetiver đã có mặt ở 40 tỉnhthành và gần như trên toànlãnh thổ VN...Làm kè bờ sông bằng cỏTS Trần Tấn Văn - phó việntrưởng Viện Nghiên cứukhoáng sản và tài nguyên mỏđịa chất, Bộ Tài nguyên - môitrường, điều phối viên mạnglưới vetiver VN - cho rằng ởĐBSCL không thể áp dụngcác giải pháp đổ bêtông tốntiền tỉ để bảo vệ các bờ sônghay khu dân cư.Ông dẫn chứng chỉ với 1kmkè ở thị trấn Tân Châu (AnGiang) đã mất 100 tỉ đồng củaNhà nước. Thế nhưng kè chỗnày thì chỗ khác lại có nguycơ sạt sập. Tại chỗ làm kè vẫnxảy ra tình trạng xói lở từ bêntrong, các khối bêtông đã làmthay đổi dòng chảy và gây sạtlở bên kia bờ sông.TS Văn khẳng định loại cỏvetiver có thể giải phóng đượcnăng lượng từ dòng xoáy củanước lũ tạo thành dải bờ kèthiên nhiên bảo vệ các côngtrình cơ sở hạ tầng rất hiệuquả và rẻ.Hiệu quả từ cỏ vetiver đãđược ông Trần Văn Mì,trưởng Phòng NN&PTNThuyện Tri Tôn (An Giang),chứng minh bằng những consố khá thuyết phục. Ông nói:“Hằng năm tỉnh mất trên3.750.000m3 đất do sạt lở,ước thiệt hại trên 16 tỉ đồng.Kết quả trồng cỏ vetiver đểchắn sóng, chống lũ, lún, sạtlở ở các vùng đầu nguồn lũ đãphát huy tác dụng”.Qua hai mùa lũ 2004-2005,những nơi trồng cỏ vetiver ởkhu vực phía đông của côngtrình kênh Bảy Xã (An Phú,Tân Châu) vẫn chưa bị thiệthại do sạt lở. Hiện ở An Giangđã có sáu huyện thị trồngđược tổng chiều dài trên60km, với 1,7 triệu bụi cỏvetiver.Trồng cỏ vetiver ở các khuvực cụm tuyến dân cư, dốcnúi, khu vực đất phèn, hạn đểchống xói lở, giữ nước vàgiảm chi phí nạo vét hằng nămrất hiệu quả. An Giang đangphấn đấu đến năm 2010 sẽtrồng khoảng 5,8 triệu bụi cỏvetiver phòng hộ, tươngđương 3,088ha.Và “giải độc” cũng bằng cỏTS Lê Việt Dũng (ĐH CầnThơ) nói: “Chúng tôi đang đềnghị Nhà nước cho triển khaitrồng cỏ vetiver tại các địađiểm trọng điểm có nguy cơ ônhiễm nặng ở ĐBSCL. Quakhảo nghiệm thực tiễn chothấy việc dùng loại cỏ này đểgiảm thiểu ô nhiễm môitrường là rất có triển vọng”.TS Dũng giải thích chất độcda cam lẫn trong đất cát khimưa xuống sẽ lan tỏa khôngkiểm soát được. Nếu trồng cỏvetiver tạo thành hàng ràokhép kín với bộ rễ sâu 1-4mcó thể ngăn rửa trôi, chống lâylan phát tán chất độc.Bộ rễ của cỏ vetiver có tínhnăng hút được nhiều nướctrong đất và có thể hút cả chấtdioxin, giữ lại trong bộ rễ. ỞVN, khu vực có nhiều chấtđộc da cam dioxin như vùngA Lưới (Huế) đang đượcmạng lưới vetiver quốc tế tàitrợ chương trình “Nâng caochất lượng nước tại VN” bằngviệc trồng cỏ vetiver.TS Trần Tấn Văn còn đưa radẫn chứng vấn đề ô nhiễm,ông nói: “Không riêng gì ởsông Hậu mà một số nơi trêncả nước sông rạch đang bị ônhiễm chất thải từ nhà máy, xínghiệp, khu dân cư. Nếukhông có biện pháp xử lý, ítnhất là biện pháp sinh học,chắc chắn sông Tô Lịch (HàNội), sông Ngũ (Bắc Ninh)...sẽ ô nhiễm trầm trọng”.TS Văn giải thích: “Bộ rễ củacỏ vetiver có đặc tính hút chấthữu cơ và vô cơ rất cao. Khảnăng chịu đựng và cải thiệnmôi trường của loại cỏ này ởvùng ô nhiễm, khắc nghiệtcũng cao hơn gấp nhiều lần sovới các loại thực vật khác.Trung Quốc đã dùng cỏvetiver để hút chất thải thấmra từ các bãi rác lớn. Úc dùngcỏ vetiver để xử lý chất thải từcác lò mổ gia súc, nhà máynhuộm tẩy và xử lý thuốc bảovệ thực vật. Ở VN, ngoài việctrồng cỏ bảo vệ đê bao, kênhmương, chúng tôi đang trồngthử nghiệm cỏ vetiver để xử lýnước thải tại Nhà máy chếbiến thủy sản Cafatex CầnThơ”. ...