Kháng thể bất thường ở bệnh nhân thalassemia

Truyền máu được coi là một trong những biện pháp điều trị thiết yếu cho bệnh nhân thalassemia. Bài viết trình bày các nội dung: Kháng thể và kháng thể bất thường; Sự hình thành và phát triển của kháng thể bất thường ở bệnh nhân thalassemia; Biện pháp giảm tác động của kháng thể bất thường tới hiệu quả truyền máu ở bệnh nhân thalassemia
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kháng thể bất thường ở bệnh nhân thalassemia KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC - TRUYỀN MÁU KHÁNG THỂ BẤT THƯỜNG Ở BỆNH NHÂN THALASSEMIA Ngô Mạnh Quân*, Nguyễn Thị Thu Hà*, Hoàng Thị Thanh Nga*, Bạch Quốc Khánh*I. ĐẶT VẤN ĐỀ 26 quyết định nhóm máu của mỗi người. Truyền máu được coi là một trong những Cho tới nay, Hiệp hội truyền máu quốc tếbiện pháp điều trị thiết yếu cho bệnh nhân (ISBT) công nhận sự tồn tại của 36 hệ nhómthalassemia. Dựa vào nhu cầu và tần suất máu khác nhau với 341 kháng nguyên trêntruyền máu, thalassemia được chia làm 2 thể: bề mặt hồng cầu. Tỷ lệ, tần suất xuất hiệnthể phụ thuộc vào truyền máu (TDT- kháng nguyên là khác nhau giữa các chủngTransfusion Depended Thalassemia) và tộc người và các cá thể [3]. Những nhómkhông phụ thuộc vào truyền máu (NTDT- máu phổ biến, hay được nhắc tới và gâyNon-Transfusion Depended) [1]. nhiều trong truyền máu gồm: hệ nhóm máu Bệnh nhân thalassemia phụ thuộc vào ABO với các kháng nguyên A, B; hệ nhómtruyền máu thường phải truyền máu định kỳ, máu Rh với các kháng nguyên như D, C, c,suốt đời. Trong nhóm bệnh nhân phải truyền E, e; hệ nhóm máu MNS với kháng nguyênmáu nhiều lần, bệnh nhân thalassemia có M, N, S, Mia...nguy cơ và khả năng cao nhất bị các tai biến, Việc hình thành kháng thể nhóm máuphản ứng không mong muốn do truyền máu, cũng có những đặc điểm riêng, tùy từngtrong đó có việc hình thành, phát triển và ảnh kháng nguyên và hệ nhóm máu. Về bản chất,hưởng của kháng thể kháng hồng cầu (kháng kháng thể nhóm máu là các globulin miễnthể bất thường - KTBT).[2] dịch (Immuno globulin), thuộc các type như IgM, IgG, IgA… Có những nhóm máu,II. KHÁNG THỂ VÀ KHÁNG THỂ BẤT THƯỜNG kháng thể được hình thành một cách tự nhiên Nhóm máu hồng cầu được quyết định dựa như kháng thể của hệ nhóm máu ABOtrên sự có mặt hay không có mặt của các (kháng thể chống A, chống B); có nhữngkháng nguyên trên bề mặt hồng cầu và kháng nhóm máu thì kháng thể chỉ được hình thànhthể tương ứng trong huyết thanh. Hệ thống khi cơ thể tiếp xúc với các kháng nguyên màkháng nguyên nhóm máu có mặt cùng với sự cơ thể không có. Ví dụ người có nhómsinh ra và biệt hóa của hồng cầu, một cách tự Rh(D) âm, hồng cầu không có kháng nguyênnhiên, có tính di truyền, rất phong phú và D, cơ thể chỉ xuất hiện kháng thể chống D khi được mẫn cảm với kháng nguyên D thông qua truyền máu hoặc bất đồng nhóm*Viện Huyết học – Truyền máu TW máu mẹ con [4].Chịu trách nhiệm chính: Ngô Mạnh QuânEmail: bsquan@live.com Vậy tại sao người bệnh được truyềnNgày nhận bài: 15/9/2020 máu có nguy cơ hình thành kháng thể bấtNgày phản biện khoa học: 15/9/2020 thường?Ngày duyệt bài: 19/10/2020208 Y HỌC VIỆT NAM TẬP 496 - THÁNG 11 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 Hầu hết các nước trên thế giới đều quy và 41,6%, còn kháng nguyên e, C là trênđịnh, khi truyền máu cần lựa chọn đơn vị 90%. Tần suất kháng nguyên Mia của hệmáu hòa hợp kháng nguyên - kháng thể MNS là 10,4% [7]. Như vậy, tỷ lệ khá caonhóm máu, ít nhất là của hệ ABO và Rh(D). bệnh nhân không có một hay nhiều khángTuy nhiên, tần suất kháng nguyên các nhóm nguyên nói trên; và tỷ lệ khá cao đơn vị máumáu là khác nhau giữa các cá thể, vì thế mỗi mang các kháng nguyên trên Với nhữnglần truyền máu, bệnh nhân đều có nguy cơ bệnh nhân không có kháng nguyên này, khitiếp xúc với các kháng nguyên nhóm máu được nhận máu có kháng nguyên tương ứng,ngoài hệ ABO, Rh(D) mà mình không có. Từ cơ thể bệnh nhân sẽ hình thành các kháng thểđó hệ thống miễn dịch sẽ được kích thích và chống lại các kháng nguyên mà mình khôngsinh ra kháng thể chống lại các kháng có.nguyên tương ứng đã từng tiếp xúc, gọi là Hầu hết là kháng thể miễn dịch, bản chấtkháng thể bất thường (irregular antibody). là IgG, cũng có thể là IgM. Kháng thể đãĐịnh nghĩa chung nhất về KTBT đó là kháng sinh ra có thể tồn tại suốt đời, có thể giảm đithể của các hệ nhóm máu ngoài hệ ABO, các nếu không tiếp tục bị kích thích miễn dịch.kháng thể này không có trong huyết thanh Hiệu giá có thể phụ thuộc liều kháng nguyêncủa người bình thường, chúng chỉ sinh ra sau ...