Kháng thuốc Gefitinib ở bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ và mối liên quan với đột biến thứ phát trên vùng Kinase của gen EGFR

Sau khoảng 10 - 20 tháng được điều trị bằng thuốc ức chế hoạt tính tyrosine kinase (TKI, tyrosine kinase inhibitor) của EGFR (Epidermal Growth Factor Receptor), đa số bệnh nhân ung thư phổi xuất hiện tình trạng kháng thuốc thứ phát do xuất hiện một số biến đổi ở cấp độ phân tử của khối u, trong đó, sự xuất hiện một đột biến mới T790M trên gen EGFR chiếm 50% các trường hợp. Nghiên cứu này báo cáo một ca lâm sàng điển hình của hiện tượng kháng TKI: bệnh nhân ung thư phổi thể biểu mô tuyến, giai đoạn muộn di căn phổi đối bên và hạch trung thất, có đột biến L858R exon 21 gen EGFR tăng đáp ứng với gefitinib.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kháng thuốc Gefitinib ở bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ và mối liên quan với đột biến thứ phát trên vùng Kinase của gen EGFR TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC KHÁNG THUỐC GEFITINIB Ở BỆNH NHÂN UNG THƯ PHỔI KHÔNG TẾ BÀO NHỎ VÀ MỐI LIÊN QUAN VỚI ðỘT BIẾN THỨ PHÁT TRÊN VÙNG KINASE CỦA GEN EGFR Lê Hoàn, Nguyễn Minh Hà, Trần Vân Khánh, Ngô Quý Châu, Tạ Thành Văn, Trần Huy Thịnh Trường ðại học Y Hà Nội Sau khoảng 10 - 20 tháng ñược ñiều trị bằng thuốc ức chế hoạt tính tyrosine kinase (TKI, tyrosine kinase inhibitor) của EGFR (Epidermal Growth Factor Receptor), ña số bệnh nhân ung thư phổi xuất hiện tình trạng kháng thuốc thứ phát do xuất hiện một số b iến ñổi ở cấp ñộ phân tử của khối u, trong ñó, sự xuất hiện một ñột b iến mới T790M trên gen EGFR chiếm 50% các trường hợp. Nghiên cứu này b áo cáo một ca lâm sàng ñiển hình của hiện tượng kháng TKI: b ệnh nhân ung thư phổi thể biểu mô tuyến, giai ñoạn muộn di căn phổi ñối bên và hạch trung thất, có ñột b iến L858R exon 21 gen EGFR tăng ñáp ứng với gefitinib . Sau 13 tháng ñiều trị, b ệnh tiến triển, chẩn ñoán phân tử trên mảnh mô sinh thiết lại từ khối u ñã phát hiện ñột b iến mới T790M exon 20 gen EGFR gây kháng TKI. Chẩn ñoán ñược xác ñịnh dựa trên bảng tiêu chuẩn chẩn ñoán kháng thứ phát thuốc EGFR - TKI trong ung thư phổi của Jackman. Nguyên nhân phân tử gây kháng và các phương cách vượt qua tình trạng kháng thuốc ñược xem xét ñồng thời. Từ khóa: Ung thư phổi không tế bào nhỏ, kháng TKI, ñột biến T790M I. ðẶT VẤN ðỀ ñoán kháng thuốc TKI thứ phát (hoặc còn gọi là kháng mắc phải) chưa rõ ràng. Ở những Theo một số báo cáo mới ñược công bố bệnh nhân có bệnh tiến triển sau một thời gian năm 2014, 58 - 64% bệnh nhân ung thư phổi dùng TKI, xét nghiệm phân tử phát hiện các không tế bào nhỏ tại nước ta có mang ñột ñột biến thứ phát trên gen EGFR, trong ñó biến gen EGFR ảnh hưởng ñến hiệu quả ñiều chiếm ña số là ñột biến ñiểm T790M trên exon trị của thuốc ức chế hoạt tính tyrosine kinase 20, và một số các biến ñổi di truyền khác như dạng phân tử nhỏ của EGFR (EGFR TKI) [1; khuếch ñại gen cMET (gen mã hóa thụ thế 2]. Trong ñó, tỷ lệ ñáp ứng với ñiều trị bước 1 yếu tố phát triển tế bào gan), sự chuyển dạng bằng erlotinib là 62,8%, trung vị thời gian sống biểu mô - trung mô hoặc sự chuyển từ dạng bệnh không tiến triển (PFS) là 10,6 tháng và không tế bào nhỏ sang dạng tế bào nhỏ… [3]. trung vị thời gian sống thêm tổng cộng (OS) là Sự khác biệt về tiêu chuẩn chọn hoặc loại trừ 15,8 tháng [1]. Như vậy, có rất nhiều bệnh bệnh nhân vào các thử nghiệm lâm sàng làm nhân dù ban ñầu ñáp ứng tốt với thuốc nhưng tăng tính không ñồng nhất các kết quả nghiên tình trạng kháng thuốc EGFR -TKI dường như cứu liên quan. Tiêu chuẩn lâm sàng chẩn là không tránh khỏi. ñoán tình trạng kháng mắc phải ñối với thuốc Trước ñây, các tiêu chuẩn lâm sàng chẩn EGFR - TKI của tác giả Jackman và cộng sự ra ñời vào năm 2010 (gọi tắt là tiêu chuẩn ðịa chỉ liên hệ: Trần Huy Thịnh, Bộ môn Hóa sinh, Trường Jackman) ñã hạn chế các trường hợp kháng ðại học Y Hà Nội thuốc bị chẩn ñoán quá tay hoặc bỏ sót, ñồng Email: huythinhda@yahoo.com Ngày nhận: 10/8/2015 thời cũng góp phần ñánh giá tác dụng của các Ngày ñược chấp thuận: 9/9/2015 thuốc mới nhằm vượt qua sự kháng erlotinib 2015 TCNCYH 9 ...