Khảo sát mật độ xương bằng phương pháp hấp thụ X quang năng lượng kép ở bệnh nhân dùng kéo dài corticosteroid đường hít

Tỉ lệ loãng xương ở bệnh nhân hen và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính dùng corticosteroid hít kéo dài ở Việt Nam chưa được nghiên cứu.Và nghiên cứu được thực hiện với mục tiêu xác định tỉ lệ loãng xương ở bệnh nhân hen và BPTNMT dùng ICS kéo dài. Mời các bạn cùng tham khảo bài viết để nắm rõ nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khảo sát mật độ xương bằng phương pháp hấp thụ X quang năng lượng kép ở bệnh nhân dùng kéo dài corticosteroid đường hítKHẢO SÁT MẬT ĐỘ XƯƠNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP HẤP THỤ X QUANGNĂNG LƯỢNG KÉP Ở BỆNH NHÂN DÙNG KÉO DÀI CORTICOSTEROIDĐƯỜNG HÍTNguyễn Văn Thọ1 (BCV), Lê Nguyễn Thùy Khanh2, Lê Thị Tuyết Lan3Tóm tắt:Đặt vấn ñề: Tỉ lệ loãng xương ở bệnh nhân (BN) hen và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính(BPTNMT) dùng corticosteroid hít (ICS) kéo dài ở Việt Nam chưa ñược nghiên cứu.Mục tiêu: Xác ñịnh tỉ lệ loãng xương ở BN hen và BPTNMT dùng ICS kéo dài.Đối tượng và phương pháp: Thiết kế nghiên cứu: cắt ngang - mô tả. 85 BN hen vàBPTNMT ñang dùng ICS ≥ 6 tháng tại Bệnh viện Đại Học Y Dược TP. Hồ Chí Minh ñược ñomật ñộ xương (MĐX) của cột sống thắt lưng bằng phương pháp hấp thụ X-quang năng lượngkép (DXA). Tiêu chuẩn chẩn ñoán loãng xương là T-score ≤ -2,5.Kết quả: 34% (29/85) BN hen và BPTNMT dùng ICS kéo dài bị loãng xương. Tỉ lệ nàytăng lên 66% ở nhóm ≥ 60 tuổi, 52% ở nhóm nữ mãn kinh, 64% ở nhóm BMI < 18,5 kg/m2,65% ở nhóm BPTNMT giai ñoạn III và IV và 61% ở nhóm dùng corticosteroids toàn thânngắn hạn trong ñợt kịch phát. Tỉ lệ loãng xương tương quan với lớn tuổi, mãn kinh, thiếu cân,dùng corticosteroid toàn thân ngắn hạn (P < 0,05), không tương quan với liều ICS tích lũytrung bình mỗi ngày (P > 0,05).Kết luận: Tỉ lệ loãng xương ở BN hen và BPTNMT ñang dùng ICS kéo dài cao hơn so vớingười bình thường. Lớn tuổi, mãn kinh, BMI thấp, BPTNMT nặng, và corticosteroid toànthân ngắn hạn góp phần làm tăng tỉ lệ này.Từ khóa: hen, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, corticosteroid hít, mật ñộ xươngAbstract:INVESTIGATING THE BONE MINERAL DENSITY BY DUAL ENERGY X-RAYABSORPTIOMETRY IN PATIENTS USING LONG-TERM INHALEDCORTICOSTEROIDSNguyen Van Tho1, Le Nguyen Thuy Khanh2, Le Thi Tuyet Lan3Background: The proportion of osteoporosis in patients with asthma and chronicobstructive pulmonary disease (COPD) using long-term inhaled corticosteroids (ICS) in VietNam has not been investigated.Objective: To estimate the proportion of osteoporosis in patients with asthma and COPDusing long-term ICS.Subjects and method: cross-sectional and observational study. The bone mineral density(BMD) at lumbar spine of 85 patients with asthma and COPD using ICS for more than orequal to 6 months at University Medical Center at Ho Chi Minh City was measured by dualenergy X-ray absorptiometry (DXA). The criteria of diagnosis of osteoporosis was T-score ≤2.5.Result: 34% (29/85) patients with asthma and COPD using long-term ICS were sufferedfrom osteoporosis. This proportion increased to 66% in group of ≥ 60 years old, 52% ingroup of menopausal women, 64% in group of BMI < 18.5 kg/m2, 65% in group of COPDwith stages III and IV, and 61% in group of using short-term courses of systemiccorticosteroids (SCS) for exacerbations. The proportion of osteoporosis correlated withadvancing age, menopause, low weight, and short-term courses of SCS (P < 0.05), but did notcorrelated with daily cumulative mean of ICS dose (P > 0.05).Conclusion: The proportion of osteoporosis in patients with asthma and COPD usinglong-term ICS was higher than in normal subjects. Advancing age, menopause, low BMI,severe COPD, and using short-term courses of SCS partly contributed to the increase of thisproportion.Keywords: asthma, COPD, inhaled corticosteroids, bone mineral densityĐẶT VẤN ĐỀ1BS., Bộ môn Lao và Bệnh Phổi, Đại Học Y Dược TP. Hồ Chí Minh (thoduyenthu@yahoo.com)ThS. BS., Phòng Khoa học-Đào tạo, Bệnh viện Đại Học Y Dược TP. Hồ Chí Minh3PGS. TS. BS., Phòng khám Hô hấp, Bệnh viện Đại Học Y Dược TP. Hồ Chí Minh221Corticosteroid hít (Inhaled Corticosteroid: ICS) hiện là thuốc kháng viêm hiệu quả nhất ñểñiều trị hen dai dẵng. Tuy nhiên, vì ICS không thể chữa khỏi bệnh hen nên nhiều BN hen daidẵng phải dùng ICS kéo dài ñể duy trì việc kiểm soát hen (3). ICS cũng ñược chỉ ñịnh dùngkéo dài cho những BN bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (BPTNMT) có FEV1 < 50% và có nhiềuñợt kịch phát vì nó làm giảm tần suất ñợt kịch phát và cải thiện tình trạng sức khỏe của BN(4).Một trong những mối quan tâm hàng ñầu của cả BN và thầy thuốc là việc dùng ICS kéodài có gây ra loãng xương như corticosteroid ñường toàn thân hay không. Loãng xương làmột bệnh với ñặc ñiểm khối lượng xương suy giảm, vi cấu trúc của xương bị hư hỏng, dẫnñến tình trạng xương bị yếu và hệ quả là tăng nguy cơ gãy xương (14). Vài nghiên cứu gộpgần ñây cho thấy, dùng ICS kéo dài không ảnh hưởng ñáng kể ñến mật ñộ xương (MĐX) ởBN hen và BPTNMT (6, 8). Tuy nhiên, các nghiên cứu khác lại gợi ý, dùng ICS kéo dài ñãảnh hưởng lên MĐX tùy thuộc vào liều thuốc và dường như ñáng kể ở liều cao (10, 13).Loãng xương là một bệnh của hệ thống cơ xương, có liên quan với nhiều yếu tố nguy cơnhư: lớn tuổi, mãn kinh, hút thuốc lá, kém vận ñộng thể lực, nhẹ cân, chế ñộ ăn thiếu canxi,dùng corticosteroid toàn thân kéo dài, các bệnh gây loãn ...