Khảo sát nồng độ leptin huyết thanh và kháng insulin ở bệnh nhân tiền đái tháo đường

Mục tiêu: Khảo sát nồng độ leptin huyết thanh, tình trạng kháng insulin và các yếu tố liên quan ở bệnh nhân tiền đái tháo đường. Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang mô tả và phân tích thực hiện trên 275 đối tượng tiền đái tháo đường.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khảo sát nồng độ leptin huyết thanh và kháng insulin ở bệnh nhân tiền đái tháo đườngTạp chí Y Dược Học - Trường Đại học Y Dược Huế - Tập 6, số 6 - tháng 1/2017KHẢO SÁT NỒNG ĐỘ LEPTIN HUYẾT THANH VÀ KHÁNG INSULINỞ BỆNH NHÂN TIỀN ĐÁI THÁO ĐƯỜNGTrần Minh Triết1, Nguyễn Hải Thủy2(1) Nghiên cứu sinh Trường Đại học Y Dược học – Đại học Huế(2) Trường Đại học Y Dược HuếTóm tắtMục tiêu: Khảo sát nồng độ leptin huyết thanh, tình trạng kháng insulin và các yếu tố liên quan ở bệnhnhân tiền đái tháo đường. Đối tượng và phương pháp: Nghiên cứu cắt ngang mô tả và phân tích thực hiệntrên 275 đối tượng tiền đái tháo đường. Các dữ liệu thu thập bao gồm các yếu tố về nhân trắc, huyết áp, tiềnsử gia đình cũng như bản thân về các bệnh lý chuyển hóa. Máu tĩnh mạch lúc đói được lấy để xét nghiệmleptin, đường huyết, HbA1c, bilan lipid, nồng độ insulin máu, hsCRP. Kết quả: Nồng độ leptin máu ở nhómbệnh nhân tiền đái tháo đường là 4,57 (0,04 – 61,57) ng/mL, cao hơn nhóm chứng có ý nghĩa thống kê vànhóm bệnh nhân tiền đái tháo đường có tỉ lệ tăng leptin máu là 41%. Các yếu tố liên quan đến hiện tượngtăng leptin máu ở bệnh nhân tiền đái tháo đường bao gồm : giới nữ, thừa cân, béo phì, béo bụng, nồng độinsusulin máu, chỉ số HOMA-IR và hsCRP. Tỉ lệ đề kháng insulin ở nhóm bệnh nhân tiền đái tháo đường là61%. Leptin là một yếu tố nguy cơn độc lập làm gia tăng đề kháng insulin ở bệnh nhân tiền đái tháo đườngkhông phụ thuộc vào chỉ số BMI. Kết luận: Nồng độ leptin máu tăng ở bệnh nhân tiền đái tháo đường và cóliên quan với đề kháng insulin không phụ thuộc chỉ số BMI.Từ khóa: leptin máu, tiền đái tháo đường, đái tháo đường, béo phì.Abstractserum leptin concentration, insulin resistance inpre-diabetes populationTran Minh Triet1, Nguyen Hai Thuy2(1) PhD student of Hue University of Medicine and Pharmacy-Hue University(2) Hue University of Medicine and PharmacyAims: To determine serum leptin concentration, insulin resistance and the relationship with other factorsin pre-diabetes population. Methods: A total 275 prediabetic subjects were included in this study. Collecteddata were: anthropometric characteristics, blood pressure, family history and history of metabolic diseases.Fasting blood samples were obtained in the early morning and assayed for serum leptin, blood glucose,HbA1c, insulin, lipid profile and hsCRP. Results: Serum leptin levels were significant higher (4.57 (0.04 – 61.57)ng/mL) in prediabetes group. The prevalence of hyperleptinemia was 41% and significant associated withfemale gender, overweight, viseral obesity, insulin, HOMA-IR and hsCRP. The prevalence of insulin resistancewas 61% and leptin was an independent risk factor of insulin resistance. Conclusion: Prediabetic patients havehigher leptin concentration than normal subjects and hyperleptinemia is associated insulin resistance.Keywords: serum leptin, pre-diabetes, diabetes, obesity.1. ĐẠI CƯƠNGĐái tháo đường đang ngày một gia tăng và làvấn nạn toàn cầu với nhiều các biến chứng cấp tínhvà mạn tính. Ngày nay các nhà khoa học đang chútrọng nhiều hơn nữa vấn đề chẩn đoán và can thiệpđiều trị sớm đái tháo đường, đặc biệt là phòng ngừatiên phát từ giai đoạn tiền đái tháo đường. Tiềnđái tháo đường cũng đang ngày một gia tăng cùngvới tình trạng thừa cân béo phì và được xem là giaiđoạn tăng đường huyết trung gian giữa bình thườngvà ĐTĐ típ 2. Sự phát hiện ra leptin từ năm 1994trên những chú chuột ob bị khiếm khuyết tổng hợpleptin bẩm sinh đã mở ra một hướng mới trong điềutrị béo phì bằng hormon tái tổ hợp. Leptin là một- Địa chỉ liên hệ: Nguyễn Minh Triết, email: triet.tm@umc.edu.vn- Ngày nhận bài: 15/12/2016; Ngày đồng ý đăng: 26/12/2016; Ngày xuất bản: 20/1/201734JOURNAL OF MEDICINE AND PHARMACYTạp chí Y Dược Học - Trường Đại học Y Dược Huế - Tập 6, số 6 - tháng 1/2017hormon được tiết ra từ mô mỡ và có tác dụng ức chếcảm giác thèm ăn và tăng tiêu thụ tăng lượng, giúpbệnh nhân giảm cân. Sau hơn 2 thập kỷ tìm ra vànghiên cứu về leptin, các nhà khoa học đã phát hiệnra nhiều tác dụng và cơ chế hoạt động của leptintrong điều hòa chuyển hóa glucose bên cạnh tácdụng chính như là một hormon chống béo phì. Tuynhiên, vấn đề ứng dụng leptin trong thực hành lâmsàng gặp nhiều khó khăn vì hầu hết tất cả các bệnhnhân béo phì đều có nồng độ leptin máu tăng caovà hiện tượng đề kháng leptin. Nhiều nghiên cứu đãchứng minh leptin có mối liên quan với insulin, hiệntượng đề kháng inuslin và có thể là một yếu tố nguycơ tiên đoán đái tháo đường trong tương lai.Hiện tại ở Việt Nam chưa có nhiều nghiên cứuvề leptin cũng như các yếu tố liên quan đến nồng độleptin máu ở giai đoạn sớm của các rối loạn đườnghuyết, nên chúng tôi thực hiện nghiên cứu “Khảosát nồng độ leptin máu và các yếu tố liên quan ởbệnh nhân tiền đái tháo đường”.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU2.1. Thiết kế nghiên cứuNghiên cứu mô tả cắt ngang.2.2. Đối tượng nghiên cứuNhững đối tượng được chẩn đoán tiền đái tháođườn ...