Khi nào bệnh nhân gout cần dùng colchicine?

Colchicine là thuốc trị gout cổ điển nhưng không phải là thuốc được chọn lựa để điều trị gout cấp. Thuốc hiệu quả nhất trong vòng 12 - 24 giờ đầu tiên của cơn gout cấp, nhưng sau đó tác dụng giảm dần theo tình trạng viêm kéo dài. Ngoài ra, khi được dùng để điều trị cơn gout cấp, colchicine gây những phản ứng phụ trên đường tiêu hoá, đặc biệt là nôn và tiêu chảy, ở 80% bệnh nhân. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khi nào bệnh nhân gout cần dùng colchicine? Khi nào bệnh nhân gout cần dùng colchicine?Colchicine là thuốc trị gout cổ điển nhưngkhông phải là thuốc được chọn lựa để điều trịgout cấp. Thuốc hiệu quả nhất trong vòng 12- 24 giờ đầu tiên của cơn gout cấp, nhưng sauđó tác dụng giảm dần theo tình trạng viêmkéo dài.Ngoài ra, khi được dùng để điều trị cơn goutcấp, colchicine gây những phản ứng phụ trênđường tiêu hoá, đặc biệt là nôn và tiêu chảy, Tinh thể acid làm sưng các khớp xương.ở 80% bệnh nhân.Để điều trị gout cấp, colchicine được dùng uống với liều 0,5 - 0,6mg mỗi giờ cho đến khibệnh nhân có tác dụng phụ ở đường tiêu hoá. Liều tổng và số lần uống cần giảm ở bệnhnhân suy gan, suy thận và thông thường thì không nên dùng colchicine trong nhữngtrường hợp này.Bệnh nhân có thể phòng tránh một đợt gout cấp bằng cách uống một viên colchicine duynhất khi xuất hiện triệu chứng đau đầu tiên.Colchicine không được dùng khi độ lọc cầu thận (GFR) dưới 10 ml/phút và nên giảmliều xuống ít nhất một nửa khi GFR thấp hơn 50 ml/phút.Colchicine cũng nên tránh dùng ở bệnh nhân rối loạn chức năng gan, tắc mật và tiêu chảynhiều.Đáp ứng lâm sàng khi dùng colchicine không phải là đặc hiệu cho gout và còn có thể gặpở bệnh nhân giả gout, bệnh lý khớp sarcoid, viêm khớp vảy nến và viêm gân vôi hoá.Colchicine còn dùng tiêm tĩnh mạch. Tuy đường dùng này có thể ngăn chặn được mộtđợt gout cấp, nhưng chỉ nên sử dụng trong những tình huống thật cần thiết do độc tínhcủa thuốc. Ở một số nước không cho phép dùng tiêm tĩnh mạch nữa vì tỷ lệ tử vong cóthể lên đến 2%. Cần phải sử dụng colchicine tiêm tĩnh mạch rất thận trọng ở bệnh nhânsuy gan, suy thận.Khi dùng tiêm tĩnh mạch, pha loãng colchicine trong dung dịch NaCl đẳng trương vàbơm chậm trong thời gian 10 - 20 phút, sau đó không tiếp tục dùng colchicine nữa trongít nhất 1 tuần.Nếu thuốc thoát khỏi thành mạch, nó có thể gây hoại tử mô. Trong mạch máu, nó có thểgây viêm tắc tĩnh mạch.Mất bạch cầu hạt là biến chứng quan trọng nhất khi dùng colchicine tĩnh mạch. Cần đếmbạch cầu hạt trước khi tiêm truyền.Các biến chứng khác bao gồm đông máu nội mạc rải rác (DIC), suy thận, độc tế bào gan,co giật và shock.Điều trị phòng ngừa đợt gout cấpGiảm lượng uric acid bằng allopurinol hoặc probenecid có thể làm bùng phát đợt goutcấp. Khi sử dụng dự phòng, colchicine có thể làm giảm đợt cấp xuống 85%.Liều dự phòng colchicine tiêu chuẩn là 0,6mg ngày 2 lần. Khi suy thận cần giảm liềuhoặc dùng cách nhật.Nếu so sánh với 80% bệnh nhân có nguy cơ tác dụng phụ trên đường tiêu hoá khi dùngcolchicine cho đợt gout cấp thì liều lượng colchicine dự phòng chỉ gây tác dụng phụ trên4% bệnh nhân mà thôi.Sử dụng colchicine kéo dài có thể dẫn đến yếu cơ kết hợp với tăng creatine kinase dothuốc gây bệnh lý thần kinh cơ, đặc biệt ở những bệnh nhân suy thận.Nếu bệnh nhân không dùng được colchicine, có thể thay thế bằng NSAID để dự phòng,ví dụ indomethacin 25mg, ngày 2 lần.Dự phòng bằng colchicine có thể bắt đầu ngay ở đợt cấp của gout.Giảm lượng uric acidTrong nhiều trường hợp, các bệnh nhân bị đợt gout cấp lần đầu cần phải được điều trịbằng các thuốc hạ uric acid, do nguy cơ tái phát những đợt cấp về sau và do nguy cơ hìnhthành những tophi phá huỷ ở xương và bao hoạt dịch, ngay cả khi không có những đợtviêm cấp.Một số nhà khớp học cho rằng nên chờ đợt cấp thứ 2 để bắt đầu điều trị giảm mức uricacid vì không phải bệnh nhân nào cũng có đợt viêm cấp thứ 2 và do bệnh nhân cần đượcthuyết phục phải điều trị suốt đời. Quyết định này còn tuỳ thuộc một phần vào lượng urictrong máu (mức > 9mg/dL là báo hiệu cho thấy khả năng sẽ có tái phát và hình thànhtophi).Trong tất cả các trường hợp, nguy cơ và lợi ích cần được cân nhắc dựa trên từng bệnhnhân. Ví dụ, ở một bệnh nhân cao tuổi có nhiều bệnh lý đi kèm và suy thận, nguy cơ khidùng thuốc để hạ uric acid có thể cao hơn lợi ích mà nó đem lại.Mục tiêu điều trị là giữ mức uric acid ở khoảng 5 - 6mg/dL.Nguy cơ xảy ra đợt gout cấp thứ 2 sau đợt đầu tiên là 62% sau 1 năm, 78% sau 2 năm và93% sau 10 năm.Điều trị bằng colchicine đơn độc có thể phòng ngừa những đợt gout cấp nhưng khôngngăn cản được việc tích luỹ acid uric trong các khớp có thể dẫn đến việc phá huỷ khớpsau này.Mặc dù việc sử dụng các chất làm hạ uric acid là quan trọng, không nên bắt đầu dùngchúng ngay trong đợt gout cấp vì có thể làm cho đợt cấp nặng hơn và kéo dài lâu hơn.Chỉ nên dùng chúng vài tuần sau khi đợt cấp đã lui và dưới sự bảo vệ của colchicine đểđề phòng tái phát một đợt cấp mới.Nếu xảy ra một đợt gout cấp khi bắt đầu dùng một loại thuốc hạ uric acid, không nênngưng thuốc này lại vì điều này sẽ khiến cho lượng uric acid càng tăng nhiều hơn, đồngthời làm đợt gout nặng và kéo dài hơn. BS. Ngọc Khanh ...