Khi người cao tuổi mắc bệnh

Khi người cao tuổi (NCT) mắc bệnh ÐTÐ sẽ gặp nhiều khó khăn và phức tạp hơn trong điều trị do những thay đổi đặc biệt về sinh lý và bệnh lý ở NCT.ÐTÐ là một vấn đề ở sức khỏe NCT ĐTĐ là một trong những bệnh mạn tính thường gặp có tỷ lệ mắc mới và hiện mắc tăng lên theo tuổi. Ở nhóm tuổi này tỷ lệ mắc bệnh ĐTĐ là 7-10% so với cộng đồng chung, chiếm khoảng 40% trong cộng đồng người mắc bệnh. Ngoài ra có khoảng 10% NCT có bệnh ĐTĐ không được...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khi người cao tuổi mắc bệnhKhi người cao tuổi mắc bệnhKhi người cao tuổi (NCT) mắc bệnh ÐTÐ sẽ gặp nhiềukhó khăn và phức tạp hơn trong điều trị do những thayđổi đặc biệt về sinh lý và bệnh lý ở NCT.ÐTÐ là một vấn đề ở sức khỏe NCTĐTĐ là một trong những bệnh mạn tính thường gặp có tỷ lệmắc mới và hiện mắc tăng lên theo tuổi. Ở nhóm tuổi này tỷlệ mắc bệnh ĐTĐ là 7-10% so với cộng đồng chung, chiếmkhoảng 40% trong cộng đồng người mắc bệnh. Ngoài ra cókhoảng 10% NCT có bệnh ĐTĐ không được chẩn đoán,không được điều trị và thậm chí có nguy cơ cao hơn về đauốm dẫn đến tử vong do ĐTĐ.Khoảng 20% NCT có rối loạn dung nạp glucose, có nguy cơphát triển bệnh mạch máu lớn liên quan đến ĐTĐ. Như vậy,cứ 5 NCT sẽ có 1 người mắc ĐTĐ (đã được hoặc chưa đượcphát hiện). Nếu tính đến các rối loạn dung nạp glucose khácthì 40% số NCT có rối loạn hằng định nội môi glucose ởnhững mức độ khác nhau.Cùng với tiến bộ của y học, tuổi thọ con người ngày càngcao, nhóm tuổi này hiện nay chiếm khoảng 11% dân số và sẽtăng 20% vào năm 2021. Sự thay đổi về lối sống cũng làmtăng tỷ lệ các bệnh về chuyển hóa như béo phì, sẽ còn làmtăng nhanh tỷ lệ mắc ĐTĐ ở nhóm tuổi này. Điều này cũngcó nghĩa là những nhu cầu về nguồn lực y tế cũng sẽ tiếp tụctăng cho những người từ 65 tuổi trở lên.Một số bằng chứng đã nhận định rõ vai trò của yếu tố gentrong bệnh ĐTĐ ở NCT, tuy nhiên những thay đổi liên quanđến tuổi về chuyển hóa carbonhydrat cũng đã được ghi nhận.Mặc dù có vai trò rất mạnh của gen, nhưng các yếu tố môitrường và lối sống có thể làm tăng hoặc giảm khả năng nhạycảm về mặt di truyền, do đó bệnh sẽ phát triển khi tuổi già.Ngoài ra, NCT thường mắc các bệnh khác và buộc phải dùngnhiều loại thuốc (ví dụ như thuốc lợi tiểu thiazid). Nhữngthuốc này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho những bất thườngtiềm tàng về chuyển hóa glucose phát triển thành ĐTĐ lâmsàng. NCT bị mắc bệnh thừa cân, béo phì, đặc biệt béo trungtâm (béo bụng) đã được xem là yếu tố đương nhiên dẫn đếnbệnh ĐTĐ typ 2.Thiếu hụt các nguyên tố vi lượng hoặc vitamin cũng có thểđóng góp vào sự tiến triển của bệnh ĐTĐ typ 2. Người cao tuổi cần qua các chương trình sàng lọcBệnh tật và tử vongVới nguyên tắc phòng bệnh hơn chữa bệnh, việc phát hiệnbệnh ĐTĐ ở giai đoạn sớm chính là biện pháp phòng bệnhtốt nhất. Phát hiện sớm và can thiệp kịp thời sẽ làm giảmmức độ hoặc ngăn chặn các biến chứng của bệnh. Nhữngchứng đó thường là giảm thị lực, thậm chí mù lòa do bệnhĐTĐ, cắt cụt chi dưới do bệnh mạch máu ngoại vi, bệnh thầnkinh và bệnh nhiễm trùng, bệnh thiếu máu cơ tim, tai biếnmạch máu não và suy thận mạn… Tất cả đều làm suy giảmchất lượng cuộc sống của người bệnh ĐTĐ cao tuổi.NCT mắc bệnh ĐTĐ ngay ở thời điểm được chẩn đoán đã có10-20% biến chứng mạch máu nhỏ (võng mạc hoặc bệnhthận); 10% bệnh tim mạch và bệnh thần kinh; bệnh tănghuyết áp và nhồi máu cơ tim còn có tỷ lệ cao hơn... Lứa tuổinày khi mắc bệnh ĐTĐ cũng dễ mắc một số biến chứng cấptính như áp lực thẩm thấu.Các yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh phát triển như dogiảm cảm giác khát, NCT luôn ở trạng thái không bù đủ dịchbằng đường uống, vì thế có nguy cơ bị mất natri, mất nước,hạ huyết áp, tăng áp lực thẩm thấu, hạ kali máu (đặc biệt nếudùng thuốc lợi tiểu), giảm bài tiết insulin và các biến cố tắcmạch. Khi bị nhồi máu cơ tim hoặc nhiễm trùng máu, nhữngngười bệnh cao tuổi hay bị shock, có thể nhiễm toan lactic,đặc biệt ở người mắc ĐTĐ nhưng kiểm soát đường huyếtkém. Những biến chứng như vậy có thể đe dọa tính mạngngười bệnh.Phần lớn NCT mắc bệnh ĐTĐ là typ 2. Một người được chẩnđoán ĐTĐ ở tuổi 65 sẽ làm giảm tuổi thọ từ 4-5 năm và cóthể tử vong đột ngột gấp 4,5 lần so với người không mắcbệnh ĐTĐ.ÐTÐ ở NCT khó được chẩn đoánĐể chẩn đoán ĐTĐ sớm ở NCT, đòi hỏi mức cảnh giác caotrước tiên là từ phía thày thuốc. Nhiều người mắc bệnh ĐTĐ,đặc biệt là ở NCT, không có triệu chứng. Ngay ở thời điểmchẩn đoán ĐTĐ, các biến chứng muộn thường đã có mặtnhưng cũng không xuất hiện triệu chứng. Người bệnh đikhám bệnh chỉ với những triệu chứng không đặc hiệu, thậmchí cả thày thuốc và bệnh nhân đều coi rằng đó là biểu hiệncủa sự lão hóa bình thường. Ngoài ra, sự suy giảm trí nhớcủa NCT cũng gây khó khăn không nhỏ cho khai thác bệnhsử hoặc tình trạng đa bệnh lý sẽ làm phức tạp hơn cho chẩnđoán và điều trị.Trong thực tế, nhiều trường hợp ĐTĐ điển hình vẫn có thể bịbỏ sót. Các triệu chứng như sút cân nhẹ và vừa, mệt mỏi…có thể không được nhận thấy và dễ bị bỏ qua. Thậm chínhững triệu chứng kinh điển của tăng glucose máu như tiểunhiều, khát, uống nhiều và ăn nhiều thường được lý giải theobệnh khác của NCT: đái nhiều lần có thể nhầm là do khôngnhịn được tiểu vì các vấn đề cơ học của bàng quang theo tuổitác hoặc do nhiễm trùng tiết niệu.Uống nhiều thường nhẹ hoặc không rõ do tăng ngưỡng củathận với glucose và giảm cơ chế khát với ...