KHÍ TƯỢNG NÔNG NGHIỆP - CHƯƠNG 4

CHẾ ĐỘ NHIỆT CỦA KHÔNG KHÍ Mục đích nghiên cứu chế độ nhiệt của không khí là tìm hiểu những quy luật về nhiệt khí quyể n, sự nóng lê n và lạnh đi của không khí, những quy luật biến thiên theo không gian và thời gia n, tìm kiế m những biệ n pháp né tránh sự ảnh hưởng của nhiệt độ, tránh những thiên tai đối với sản xuất nông nghiệp nhằ m đáp ứng nhu cầu cần thiết về nhiệt cho cây trồng và gia súc, gia cầm góp phần vào việc nâng cao năng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
KHÍ TƯỢNG NÔNG NGHIỆP - CHƯƠNG 4 như lúa và các loại rau trồng trong nư ớc về mùa hè nhất thiết phải có lớp nước trên mặt đất. - Xới xáo đất, san phẳng mặt ruộng, bón phân hữu cơ c ho đ ất là m giả m khả năng hấp thụ nhiệt của đất, tăng sức chống chịu của cây. - T rồng cây che bóng v à trồng rừng ph òng hộ: tác d ụng làm giả m bức xạ trực tiếp, ngă n chặn gió nóng xâ m nhập. Tuỳ theo mục đíc h sử dụng đất, tuỳ từng loại cây trồng ngư ời ta có thể trồng các loại cây che bóng (thường là những loạ i cây phân xanh như: muồ ng, cây cốt khí,…). ***** CHƯƠNG 4 CHẾ ĐỘ NHIỆT CỦA KHÔNG KHÍ Mục đích nghiên cứu chế độ nhiệt của không khí là tìm hiểu những quy luật về nhiệt khí quyể n, sự nóng lê n và lạnh đi của không khí, những quy luật biến thiên theo k hông gian và thời gia n, tìm kiế m những biệ n pháp né tránh sự ảnh hư ởng của nhiệt độ, tránh những thiên tai đối với sản xuất nông nghiệp nhằ m đáp ứng nhu cầu cần thiết về nhiệt cho cây trồng và gia súc, gia cầm góp phần vào việc nâng cao năng suất, phẩm c hất và tổng sản lư ợng nông nghiệp. 1 . Quá trình nóng lê n và lạnh đi của không khí. Do khả năng hấp thu nă ng lư ợng bức xạ mặt trời kém của không khí (chỉ được k ho ảng 14% tổng năng lượng bức xạ mặt trời xuy ên qua khí quy ển), không khí ít b ị đốt nóng trực tiếp bởi bức xạ mặt trời. Nguồn n hiệt c ơ b ản để đốt nóng không khí là do mặt đất cung cấp. Mặt đất nhận đ ư ợc bức xạ mặt trời và nóng lên, một phần lư ợng nhiệt đó đư ợc như ờng cho các lớp khí quyển ở phía tr ên. Trung bình bề mặt đất toả vào khí quyển 37% năng lư ợng bức xạ mà nó nhậ n đư ợc. Bề mặt cát nhường nhiệt cho khí quyển 49%. Mặt nư ớc chỉ như ờng cho khí quyển từ 0 - 4 % năng lư ợng nhận đư ợc. Q uá trình trao đổi nhiệt giữa đất và không khí diễn ra suốt ngày đêm. Vào ban ngà y khi nhậ n đ ư ợc năng lượng bức xạ mặt trời, mặt đất nóng hơn không khí, đất 38 như ờng nhiệt cho không khí. Ban đ êm khi mặt đất lạnh đi không khí lạ i như ờng nhiệt c ho mặt đất. 2 . Những phương thức truyề n nhiệt trong không khí. Sự trao đổi nhiệt giữa đất và không khí có đư ợc là nhờ những phương thức truyền nhiệt sau: 2.1. Phương th ức truyền nhiệt phân tử. Ban ngà y, do tác dụng của bức xạ mặt trời, mặt đất nóng lên. Khi mặt đất nóng lên là m cho những phân tử khí nằm sát mặt đất nóng lên. Những phân tử này sau khi nhậ n nhiệt chuyển động nha nh hơn và truyền nhiệt cho nhữ ng phân tử khí nằ m xa mặt đất hơn, cứ như vậy một lớp không khí được đốt nóng lên. Nhưng b ằng phương thức này s ự truyền nhiệt xảy ra chậm và chỉ có một lớp không khí rất mỏng đư ợc đốt nóng. 2.2. Phương th ức đối lưu nhiệt. P hương thức đối lưu nhiệt xảy ra khi mặt đất đư ợc đốt nóng dữ dội làm cho lớp k hông khí phía dư ới nóng lên mạnh. Đó chính là nguyê n nhân sinh ra sự chuyể n động c ủa những thể tíc h khí riêng biệt (những d òng khí) theo phương thẳng đứng. Không khí nóng từ dư ới bốc lên, không khí lạnh ở tr ên tràn xuống. Cứ như vậy một lớp không khí k há dày đư ợc đốt nóng. 2.3. Phương th ức bình lưu. Do mặt đất hấp thụ nhiệt ở mọi nơi không giống nhau, có nơi nhận đ ư ợc nhiều nhiệt, có nơi nhận được ít nhiệt nhưng chủ yếu phụ thuộc vào đặc điể m của bề mặt. N ơi nhậ n đư ợc nhiệt nhiều nhiệt độ cao hơn, nên áp suất thấp. N ơi nhận đ ược ít nhiệt lạnh hơn thì áp suất cao. Vì vậy có sự chuyển dịc h của không khí từ nơi áp suất cao đến nơi áp suất thấp. Nhiệt đ ư ợc truyề n đi do sự chuyển vận c ủa không khí theo p hương nằ m ngang như vậy gọi là phương thức bình lưu. 2.4. Phương th ức loạn lưu. K hi không khí chuyển động tr ên b ề mặt không bằng phẳ ng do ma sát sẽ xuất hiện những xoáy có kích thư ớc không giống nhau, những xoáy nà y chuyển động không theo một hướng nhất định. Có thể chuyể n động theo phương thẳng đứng rồi lại chuyển động theo phương nằm ngang,... Bề mặt c àng gồ ghề, gió c àng mạnh thì lo ạn lưu càng lớn. Loạn lưu phát triển mạ nh vào ban ngày còn ban đ êm yếu. 2.5. Phương th ức phát x ạ. Các lớp không khí ở bên dưới đư ợc nóng lê n khi hấp thụ sóng d ài Eđ và luồ ng p hát xạ sóng ngắn Rn của mặt đất. Các lớp này lại phát xạ là m nóng những lớp không k hí bên trên (luồng phát xạ sóng ngắn chỉ có vào ban ngày). 2.6. Phương th ức truyền nhiệt d ưới dạng tiềm nhiệt. 39 K hi mặt đất nóng lên, từ bề mặt đất hơi nư ớc bốc lên cao. Đến một độ cao nhất đ ịnh nào đó, gặp điều kiệ n thuậ n lợi lư ợng hơi nư ớc đó ngưng kết. Trong quá tr ình ngưng k ết sẽ tỏa nhiệt, lượng nhiệt này sẽ đốt nóng không khí. Trong những phương thức truyền nhiệt trên, phương thức truyền nhiệt đối lưu, lo ạn lưu, phương thức phát xạ và phương thức truyền nhiệt b ình lưu đóng vai ...