KHÍ TƯỢNG NÔNG NGHIỆP - CHƯƠNG MỞ ĐẦU

KHÍ TƯỢNG NÔNG NGHIỆP 1. Khái niệ m khí tượng nông nghiệp. Khí tượng nông nghiệp là một ngành khoa học nghiên cứu tất cả các điều kiện khí tượng, khí hậu, thuỷ văn và sự phối hợp của chúng đối với các đối tượng và quá trình sản xuất nông nghiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
KHÍ TƯỢNG NÔNG NGHIỆP - CHƯƠNG MỞ ĐẦU TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM HUẾ DỰ ÁN HỢP TÁC VIỆT NAM – H À LAN BÀI GIẢNG KHÍ TƯỢNG NÔNG NGHIỆP Người biên soạn: ThS. Nguyễn Ngọc Truyền Huế, 08/2009 LỜI NÓI ĐẦU Khí tượng nông nghiệp là môn học c ơ sơ r ất quan khối của một số ngành nông học đ ã đư ợc giảng dạy ở các tr ư ờng đại học nông- lâ m nghiệp của nhiều nư ớc. Môn học này trang bị kiến thức về khí hậu, thời tiết, sự tác động qua lại của chúng đối với cây trồng, vật nuôi,… là đ ối tư ợng của sản xuất nông nghiệp. Các yếu tố khí tượng là những yếu tố mô i tr ường quan khối trong các hệ sinh thái. Ngo ài ra, khí hậu, thời tiết còn chi phối tới hiệu quả của các biện pháp kỹ thuật nông- lâ m nghiệp. K hí hậu Việt Na m là nguồ n tài nguyên quý giá đ òi hỏi việc sử dụng và khai thác hợp lý mới ma ng lại hiệu quả kinh tế cao, bảo vệ môI trư ờng sinh thái bền vững và p hát triển. Xuất phát từ vị trí quan khố i của mô n học và mục tiêu đào tạo của tr ường đại học và cao đ ẳng nông nghiệp nhằm g iúp ngư ời học hiể u và nắ m vững một số kiến thức về các yếu tố thời tiết cơ bản ảnh hư ởng đển quá trình sản xuất nông nghiệp, mố i quan hệ c ủa các yếu tố thời tiết đến cây trồng, vật nuô i. Trên cơ s ở đó khuyến cáo với người nông dân những b iện pháp phòng chống hoặc né tránh những yếu tố thời tiết bất lợi, đồng thời sử dụng hợp lý những yếu tố thời tiết có lợi nhằ m giúp cây trồng, vật nuôi s inh trưởng, phát triển thuận lợi và cho năng suất cao. Được sự giúp đỡ của Trường Đại học Nông Lâm Huế, khoa Nông học, dự án Nuffic c húng tôi đã biên so ạn cuốn bài giả ng “Khí tư ợng nông nghiệp”. Do thời gian hạn chế nên cuốn sách khó tránh đư ợc khuyết điể m. Chúng tôi rất mong đ ư ợc sự đóng góp ý k iến của quý thầy, cô giáo và đọc giả để lần tái bản sau đ ược tốt hơn. Ngư ời biên so ạn Nguyễn Ngọc Truyền 1 B ÀI M Ở ĐẦU KHÍ TƯỢNG NÔNG NGHIỆP 1 . Khái niệ m khí t ượng nông nghiệp. K hí tư ợng nông nghiệp là một ngà nh khoa học nghiên c ứu tất cả các điều kiện k hí tư ợng, khí hậu, thuỷ văn và sự phối hợp của chúng đối với các đối tượng và quá trình s ản xuất nông nghiệp. K hí tư ợng nông nghiệp trong c ơ cấu của mình chính là ngành khoa học của sự q uan hệ có tính q uy luật của sự thay đổi của các yếu tố thời tiết, khí hậu đối với các yếu tố nông nghiệp, đồng thời nghiên c ứu những yếu tố đặc biệt của thời tiết thư ờng xảy ra có ảnh hưởng trực tiếp đến cây trồng, vật nuô i. Thời tiết là trạng thái của khí quyển đư ợc đặc trưng b ởi một tập hợp các yếu tố k hí tư ợng xả y ra tr ên một phạm vi nhất định và trong một khoảng thời gian nhất định. Nói cách khác, thời tiết là tr ạng thá i hàng ngày c ủa khí quyể n, bao gồ m những b iến đổi năng lượng ngắ n hạn và sự trao đổi chun g bên trong b ầu khí quyể n, cũng như giữa mặt đất và không khí bên trên nó, nhằ m cân bằng sự phân bố khác của bức xạ mặt tr ời. K hí hậu là s ự tiếp diễ n có quy luật của các quá tr ình khí quyển đư ợc tạo thành ở một nơi nhất định do kết quả tác động qua lạ i c ủa 3 nhâ n tố: bức xạ mặt trời, hoàn lưu k hí quyển và mặt đệm. N hư vậy, tất cả các yếu tố khí tượng, khí hậu, thuỷ văn đều ảnh hư ởng đến quá trình sống, ảnh hư ởng đến sinh trưởng, phát triển, năng suất, chất lư ợng sản phẩm của cây trồng, vật nuôi. Các yếu tố tr ên đóng vai trò hết sức quan khối trong quá tr ình s ản xuất nông nghiệp. N gành khí tượng nông nghiệp có liê n quan chặt chẽ với các phân ngành khí tượng khác như khí tư ợng học, khí tư ợng dự báo, khí tư ợng cao không, khí hậu học, ... N goài ra, nó còn có quan hệ với các ngà nh khác như vật lý học, nông hoá thổ như ỡng, s inh lý, sinh hoá, thuỷ nông và hầu hết các ngành khác c ủa khoa học nông nghiệp. 2. Đối tượng, mục đích và nhiệm vụ của môn Khí t ượng Nông nghiệ p. 2.1. Đối t ượng: Đố i tư ợng nghiên cứu của ngà nh khí tư ợng nông nghiệp chính là nghiên cứu tác động qua lại giữa cây trồng hoặc các đối tư ợng khác của nông nghiệp c ùng với điều k iện thời tiết, khí hậu. 2.2. Mục đích: Mục đích chủ yế u của Khí tư ợng nông nghiệp là giúp đ ỡ nông nghiệp lợi dụng hợp lý các điều kiện thời tiết và khí hậu nhằ m để thu được sản lượng cao, vững chắc đối với cây trồng và phát triể n thuận lợi ngành chăn nuôi. 2 2.3. Nhiệm vụ: K hí tư ợng nông nghiệp là một môn khoa học nghiên c ứu ảnh hư ởng của điều k iện khí tư ợng, khí hậ u thuỷ văn đối với sản xuất nông - lâ m - ngư nghiệp. Nghiên c ứu các biện pháp khai thác và b ảo vệ nguồn tài nguyên ...