Khó khăn trong thực hiện chiến lược kinh doanh thân thiện môi trường của các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam: Nhận diện và xếp hạng các rào cản

Nghiên cứu này được thực hiện nhằm nhận diện và xếp hạng các rào cản chiến lược này của các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam, từ đó đề xuất các hàm ý và kiến nghị giúp các doanh nghiệp này vượt qua các rào cản để mạnh dạn áp dụng chiến lược kinh doanh thân thiện môi trường, tận dụng tối đa lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới và hướng tới phát triển bền vững.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khó khăn trong thực hiện chiến lược kinh doanh thân thiện môi trường của các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam: Nhận diện và xếp hạng các rào cản 661 Tạp chí Quản lý và Kinh tế quốc tế TẠP CHÍ QUẢN LÝ KINH TẾ QUỐC TẾ Trang chủ: http://tapchi.ftu.edu.vn KHÓ KHĂN TRONG THỰC HIỆN CHIẾN LƯỢC KINH DOANH THÂN THIỆN MÔI TRƯỜNG CỦA CÁC DOANH NGHIỆP XUẤT KHẨU TÔM VIỆT NAM: NHẬN DIỆN VÀ XẾP HẠNG CÁC RÀO CẢN Đỗ Thị Bình Trường Đại học Thương mại, Hà Nội, Việt Nam Ngày nhận: Ngày hoàn thành biên tập: Ngày duyệt đăng: Tóm tắt: Bên cạnh những cơ hội rất lớn từ các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như CPTPP và EVFTA, xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam, cụ thể xuất khẩu tôm sang các thị trường này cũng phải đối mặt với những thách thức lớn, đặc biệt phải đáp ứng các quy định và tiêu chuẩn về môi trường. Tuy nhiên, theo nghiên cứu của nhóm tác giả Do & cộng sự (2019), tỉ lệ ứng dụng chiến lược kinh doanh thân thiện môi trường (CLKDTTMT) của các doanh nghiệp (DN) thuỷ sản Việt Nam còn thấp và chủ yếu mới là CLKDTTMT thụ động. Nghiên cứu này được thực hiện nhằm nhận diện và xếp hạng các rào cản chiến lược này của các DN xuất khẩu tôm Việt Nam, từ đó đề xuất các hàm ý và kiến nghị giúp các DN này vượt qua các rào cản để mạnh dạn áp dụng CLKDTTMT, tận dụng tối đa lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới và hướng tới phát triển bền vững (PTBV). Từ khóa: Nhận diện và xếp hạng rào cản, Chiến lược kinh doanh thân thiện môi trường, Phương pháp Tốt nhất - Xấu nhất, Phương pháp Delphi, Doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam BOTTLENECKS IN ADOPTING ENVIRONMENTALLY FRIENDLY STRATEGIES OF VIETNAM SHRIPM EXPORTERS: IDENTIFYING AND RANKING BARRIERS Abstract: In addition to great opportunities from new-generation free trade agreements such as CPTPP and EVFTA, Vietnamese seafood as well as shrimp export also face great challenges, especially meeting environmental regulations and standards when exporting to CPTPP and EVFTA’s markets. However, a previous study of Do et al., 2019 has con rmed the low ratio of adoption of environmentally friendly strategies by Vietnamese seafood rms, and they are mainly adopting reactive environmentally friendly strategy. Therefore, this paper’s objective is to identify and rank the barriers of environmentally friendly strategy, thereby proposing implications and recommendations to help Vietnam shrimp exporters to overcome the barriers, take full advantage Tác giả liên hệ, Email: binhdt@tmu.edu.vn Tạp chí Quản lý và Kinh tế quốc tế, số 134 (01/2021) of a new generation of free trade agreement, and develop in the direction of sustainability. Keywords: Identifying and ranking barriers, Environmentally friendly strategy, Best - Worst methodology, Delphi method, Vietnamese shrimp exporters 1. Đặt vấn đề Thủy sản luôn nằm trong nhóm 10 lĩnh vực có kim ngạch xuất khẩu cao nhất của Việt Nam với sản lượng nuôi trồng và khai thác không ngừng tăng trong những năm gần đây. Giá trị xuất khẩu năm 2019 của Việt Nam đạt hơn 8,5 tỉ USD (Vietdata, 2019). Dù giảm nhẹ so với 2018 (gần 8,8 tỉ USD) do những diễn biến phức tạp của thị trường thế giới, đặc biệt do xu hướng bảo hộ tiếp tục gia tăng trong bối cảnh xung đột thương mại gia tăng, nhưng hiện nay, Việt Nam vẫn là quốc gia xuất khẩu thuỷ sản lớn thứ 3, chiếm 5% giá trị xuất khẩu thuỷ sản trên thế giới, sau Trung Quốc (14%) và Na Uy (7%) (FAO, 2020). Việc Việt Nam ký kết các hiệp định thương mại thế hệ mới như EVFTA và CPTPP tạo thêm nhiều cơ hội lớn từ cắt giảm thuế quan, đa dạng hoá nguồn cung nguyên liệu nhập khẩu và tạo thêm nhiều lợi thế xuất khẩu cho thuỷ sản Việt Nam. Trong xuất khẩu thủy sản của Việt Nam, xuất khẩu tôm chiếm tỷ trọng lớn nhất với mức tăng trưởng cao và ổn định nhất. Trung bình kim ngạch xuất khẩu tôm 5 năm trở lại đây (từ 2015 đến 2019) là 3,5 tỷ USD. Tỷ trọng xuất khẩu tôm trong tổng xuất khẩu thủy sản có xu hướng tăng từ 36% đến 50% và được kỳ vọng đạt ít nhất 4,7 tỷ USD năm 2025 trong kịch bản tăng trưởng 5% (Bảng 1). Theo Tổ chức Lương thực thế giới (FAO), Việt Nam đứng 3 trong số các quốc gia nuôi tôm (sau Trung Quốc, Ấn Độ) và có tổng kim ngạch xuất khẩu tôm đứng thứ 2 thế giới, chỉ sau Ấn Độ (FAO, 2019). Bảng 1. Kim ngạch xuất khẩu tôm Việt Nam giai đoạn 2015-2019 và kỳ vọng năm 2025 Diễn biến kim ngạch xuất khẩu tôm qua các năm 2015 2016 2017 2018 2019 TB 5 năm 3,1 tỷ 3,85 tỷ 3,55 tỷ 3,4 tỷ 3,5 tỷ 3 tỷ USD USD USD USD USD USD Diễn biến kỳ vọng mức xuất khẩu tôm 2025 (Xuất phát điểm 2019 là 3,5 tỷ USD) Tốc độ tăng hàng năm 5% 10% 15% 20% Kim ngạch XK năm 4,7 tỷ 6,2 tỷ 8 tỷ 10 tỷ 2025 USD USD USD USD Nguồn: VASEP (2019) Năm 2019, xuất khẩu tôm chiếm 39,2% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản với 3 thị trường chính là EU, Hoa Kỳ và Nhật Bản. Trong cơ cấu sản phẩm tô ...