Kiểm soát chuyển giá của doanh nghiệp FDI ở Việt Nam

Bài viết "Kiểm soát chuyển giá của doanh nghiệp FDI ở Việt Nam" trình bày những đóng góp tích cực cho nền kinh tế, các MNC cũng đã và đang bộc lộ những vấn đề gây ảnh hưởng tiêu cực đến nguồn thu của ngân sách, đến môi trường cạnh tranh, đó là hiện tượng chuyển giá, trốn thuế, tạo nên tình trạng lỗ giả, lãi thật, gây thất thu ngân sách, tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh với các doanh nghiệp trong nước, tác động không tốt đến môi trường thu hút đầu tư. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiểm soát chuyển giá của doanh nghiệp FDI ở Việt Nam KIỂM SOÁT CHUYỂN GIÁ CỦA DOANH NGHIỆP FDI Ở VIỆT NAM Trần Thị Thanh Hà* – Lâm Thị Thanh Huyền** 1 TÓM TẮT: Sau hơn 30 năm mở cửa thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), Việt Nam đã trở thành điểm sáng trên bản đồ đầu tư thế giới với ngày càng nhiều các công ty đa quốc gia (viết tắt là MNC - Multinational Coporation) đầu tư mạnh mẽ vào Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh những đóng góp tích cực cho nền kinh tế, các MNC cũng đã và đang bộc lộ những vấn đề gây ảnh hưởng tiêu cực đến nguồn thu của ngân sách, đến môi trường cạnh tranh, đó là hiện tượng chuyển giá, trốn thuế, tạo nên tình trạng lỗ giả, lãi thật, gây thất thu ngân sách, tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh với các doanh nghiệp trong nước, tác động không tốt đến môi trường thu hút đầu tư. Thực trạng này đòi hỏi cần phải có những giải pháp phù hợp để kiểm soát chuyển giá và chuyển lợi nhuận, ngăn ngừa trốn lậu thuế của các công ty này trong điều kiện hội nhập. Từ khóa: Kiểm soát; chuyển giá, doanh nghiệp FDI, Việt Nam ABSTRACT: After over 30 years opening to attract forgrein direct investment ( FDI), Vietnam has become a bright spot on the war investment map with more and more multinational corporations (for short MNC) strongly invest in Vietnam. However, beside from all the positive contributions to the economy, MNCs have been also exposing problems that have negative impact on these revenue of the budget, to the competitive environment, it’s price transfer phenomenon, taxes evasion creation fake losses and real interest status, cause loss budget and establish unfair competition with the domestic enterprises, have a bad effect on the investment attracting environment. This circumstance demands suitable solutions to control price transfer and profits tranfer, to prevent tax evasion of these companies in the context of integration. Keywords: control, price transfer, FDI enterprises, international business1. KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA HOẠT ĐỘNG CHUYỂN GIÁ Theo Tổng cục Thuế, Tạp chí Thuế nhà nước (2018), thì “chuyển giá là thuật ngữ để chỉ các MNC lợidụng giá cao hơn hay thấp hơn nhằm tối đa hóa lợi nhuận của mình, mà không tính đến quyền lợi của cácnước”. Một số tài liệu khác thì đưa ra khái niệm: chuyển giá được hiểu là việc thực hiện chính sách giá đốivới hàng hóa, dịch vụ và tài sản được chuyển dịch giữa các thành viên trong MNC qua biên giới không theogiá thị trường nhằm tối thiểu hóa số thuế của các MNC trên toàn cầu. Hay, chuyển giá là hành vi mang tínhphổ biến toàn cầu, khi các MNC tiến hành đầu tư vào một quốc gia khác, bằng các “thủ thuật” tác động vàogiá cả, “né” chính sách thuế nhằm thu lợi nhuận cao nhất… Từ một số cách tiếp cận về khái niệm chuyển giá, theo tác giả, có thể thấy một số đặc điểm tiêu biểutrong hành vi chuyển giá như sau: (i) Chuyển giá vừa là một phương pháp để tránh thuế thu nhập doanh nghiệp hợp pháp, đồng thời cóthể được sử dụng như thủ đoạn để trốn thuế thu nhập doanh nghiệp. Ngoài ra, lợi dụng quyền tự định đoạt* Học viện Tài chính, 58 Lê Văn Hiến, Hà Nội, Việt Nam.** Học viện Tài chính, 58 Lê Văn Hiến, Hà Nội, Việt Nam830 PROCEEDINGS OF THE SUSTAINABLE ECONOMIC DEVELOPMENT AND BUSINESS MANAGEMENT IN THE CONTEXT OF GLOBALISATIONgiá mua, giá bán, đã xuất hiện hiện tượng chuyển giá để mua lỗ của các công ty không có quan hệ liên kếtnhằm làm giảm số thuế phải nộp, hoặc chuyển giá để tạo lãi giả trên thị trường chứng khoán. Các nhóm lợiích này sử dụng chuyển giá như một thủ thuật để gia tăng lợi ích nhóm, không tạo ra giá trị mới cho xã hội. (ii) Hành vi chuyển giá được thực hiện trong nội bộ MNC. Vì các MNC có sự liên kết chặt chẽ, thốngnhất trong cơ cấu tổ chức, điều hành sản xuất kinh doanh nên việc chuyển giá diễn ra rất dễ dàng. Hoạt độngcủa các MNC có sự chuyên môn hóa cao trong các khâu sản xuất nên các giao dịch giữa các công ty concủa MNC hay công ty con với công ty mẹ trong MNC xảy ra thường xuyên với các mức giá khác nhau rấtkhó kiểm soát và pháp luật quốc gia từng nước không thể điều chỉnh, nên việc chuyển giá không gì thuậnlợi hơn là thực hiện trong nội bộ MNC. (iii) Đối tượng hướng đến của hành vi chuyển giá chính là giá cả. Việc mua bán với ai và giá cả của sảnphẩm như thế nào là do các công ty tự quyết định. Xuất phát từ quyền tự do kinh doanh và tự do định đoạt nêncác MNC có thể bán sản phẩm với các mức giá cao hơn hoặc thấp hơn giá thị trường, và việc so sánh, định giáđể phát hiện và chứng minh hành vi chuyển giá của MNC là rất khó khăn cho các nước tiếp nhận đầu tư. (iv) Chuyển giá là một chiế ...