Kiểm toán hiệu quả của Nhật Bản: Bài học kinh nghiệm cho kiểm toán chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới của Việt Nam

Bài viết xem xét quá trình thực hiện kiểm toán hiệu quả các chương trình, dự án thông qua một số trường hợp điển hình của Kiểm toán nhà nước Nhật Bản, để thấy được cách thức thực hiện một cuộc kiểm toán hiệu quả, cũng như những tiêu chí cần được xem xét để đạt được mục tiêu kiểm toán.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiểm toán hiệu quả của Nhật Bản: Bài học kinh nghiệm cho kiểm toán chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới của Việt Nam KINH NGHIEÄM NÖÔÙC NGOAØI KIEÅM TOAÙN HIEÄU QUAÛ CUÛA NHAÄT BAÛN: BAØI HOÏC KINH NGHIEÄM CHO KIEÅM TOAÙN CHÖÔNG TRÌNH MUÏC TIEÂU QUOÁC GIA XAÂY DÖÏNG NOÂNG THOÂN MÔÙI CUÛA VIEÄT NAM Ths. Lại Phương Thảo1 Ths. Đỗ Quang Giám2 B ài viết xem xét quá trình thực hiện kiểm toán hiệu quả các chương trình, dự án thông qua một số trường hợp điển hình của Kiểm toán nhà nước Nhật Bản, để thấy được cách thức thực hiện một cuộc kiểm toán hiệu quả, cũng như những tiêu chí cần được xem xét để đạt được mục tiêu kiểm toán. Nghiên cứu sử dụng phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp, phương pháp chuyên gia, phương pháp phân tích và đánh giá. Bài viết đã phân tích quy trình kiểm toán hiệu quả các chương trình, dự án do Kiểm toán nhà nước Nhật Bản thực hiện theo các bước cụ thể: (i) Đánh giá tình hình thực hiện chương trình, dự án; (ii) Đánh giá tình hình sử dụng sản phẩm đầu ra của chương trình, dự án; (iii) Đánh giá kết quả trực tiếp của chương trình, dự án; và (iv) Đánh giá khả năng thích ứng của chương trình, dự án đối với môi trường. Qua đó, các tác giả đề xuất một số bài học kinh nghiệm giúp Kiểm toán nhà nước Việt Nam có thể vận dụng kiểm toán hiệu quả của Nhật Bản vào kiểm toán đề nói chung và kiểm toán Chương trình Mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới nói riêng. Từ khoá: Kiểm toán hiệu quả, nông thôn mới, Nhật Bản. Efficient audit of japan: Lessons learned for auditing the national target program of development of new rural areas of Vietnam The paper reviews the efficient auditof programs and projects through a number of typical cases of State Audit of Japan, to see how to implement an efficient audit, as well as criteria should be considered to achieve the audit objective. The study usesmethods of secondary data collection, expert, and analysis and evaluation. The paper analyzed the efficient audits of programs and projects conducted by the State Audit of Japan by specific steps: (i) Assessing the implementation of programs and projects; (ii) assess the use of outputs of programs and projects; (iii) assess the direct results of the program or project; and (iv) assess the adaptability of programs and projects to the environment. Thereby, the author proposes a number of lessons learned to help State Audit Office of Vietnam to apply Japanese efficient audit to general audit and to audit of the National Target Program of development of new rural areas in particular. Keywords: Efficient audit, new rural area, Japan. 1. Đặt vấn đề những năm gần đây, sự quan tâm của người dân OECD (2011) đã chỉ ra rằng Kiểm toán nhà đối với trách nhiệm giải trình và mức độ hiệu quả nước là tổ chức phục vụ kiểm toán khu vực công của hoạt động hành chính, cũng như các chương hàng đầu của mỗi quốc gia. Nhiệm vụ chính của họ trình, dự án tại mỗi nước đang tăng lên, do đó vai là kiểm tra xem các quỹ công có được sử dụng một trò của các cơ quan Kiểm toán nhà nước của mỗi cách tiết kiệm, hiệu quả và tuân thủ các nguyên tắc nước ngày càng nâng cao (Kiểm toán nhà nước, và quy định hiện hành hay không. Kiểm toán nhà 2018). Hiện nay, Kiểm toán nhà nước Nhật Bản là nước hoạt động hiệu quả không chỉ giúp Chính cơ quan độc lập với Chính phủ, không trực thuộc phủ nâng cao trách nhiệm giải trình với người dân, Quốc hội hay Toà án. Với vị trí pháp lý độc lập cao, còn giúp minh bạch hóa các khoản tài trợ từ nước Kiểm toán nhà nước Nhật Bản có thẩm quyền kiểm ngoài cho các chương trình, dự án quốc gia. Trong toán báo cáo quyết toán nhà nước, báo cáo quyết Khoa Kế toán và Quản trị kinh doanh, Học viện Nông nghiệp Việt Nam; 2Học viện Tài chính 1 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 143 - tháng 9/2019 83 KINH NGHIEÄM NÖÔÙC NGOAØI toán của các tổ chức công, các chương trình dự Trong khi Nhật Bản và các quốc gia phát triển án được quy định trong Luật Kiểm toán nhà nước đã và đang triển khai hiệu quả các cuộc kiểm toán Nhật Bản (Board of Audit of Japan, 2018). Bên chương trình, dự án, thì Việt Nam và một số quốc cạnh thẩm quyền cao, Kiểm toán nhà nước Nhật gia đang phát triển vẫn đang đi tìm các giải pháp Bản ngày càng thể hiện rõ trách nhiệm giải trình phù hợp. Kiểm toán nhà nước Việt Nam đã nhận trước Quốc hội và người dân. Kiểm toán nhà nước ra được ...