Kiến nghị hoàn thiện pháp luật về chống lao động cưỡng bức, thực hiện cam kết của Việt Nam trong Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương

Bài viết góp phần: (i) nhận diện LĐCB theo quy định của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO); (ii) từ góc nhìn kinh tế, lý giải lý do tất yếu phải nghiên cứu hoàn thiện pháp luật nhằm chống LĐCB; (iii) chỉ ra một số bất cập đang tồn tại trong quy định của pháp luật Việt Nam liên quan tới vấn đề này; (iv) kiến nghị một số giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiến nghị hoàn thiện pháp luật về chống lao động cưỡng bức, thực hiện cam kết của Việt Nam trong Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT KIÏËN NGHÕ HOAÂN THIÏåN PHAÁP LUÊÅT VÏÌ CHÖËNG LAO ÀÖÅNG CÛÚÄNG BÛÁC, THÛÅC HIÏåN CAM KÏËT CUÃA VIÏåT NAM TRONG HIÏåP ÀÕNH ÀÖËI TAÁC XUYÏN THAÁI BÒNH DÛÚNG NguyễN KháNh PhươNg* Một trong những cam kết quan trọng của Việt Nam ở lĩnh vực lao động khi tham gia Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) là việc loại bỏ tất cả các hình thức lao động cưỡng bức (LĐCB) hoặc bắt buộc. Bài viết góp phần: (i) nhận diện LĐCB theo quy định của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO); (ii) từ góc nhìn kinh tế, lý giải lý do tất yếu phải nghiên cứu hoàn thiện pháp luật nhằm chống LĐCB; (iii) chỉ ra một số bất cập đang tồn tại trong quy định của pháp luật Việt Nam liên quan tới vấn đề này; (iv) kiến nghị một số giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật. I. Nhận diện lao động cưỡng bức theo quy người đó không tự nguyện làm”. Tuy vậy, định của Tổ chức Lao động Quốc tế Điều 2.2 Công ước số 29 cũng quy định các 1. Công ước số 29 và 105 về lao động trường hợp ngoại lệ của tình trạng LĐCB, cưỡng bức bao gồm các công việc hoặc dịch vụ: (i) có LĐCB vừa là một hiện tượng kinh tế, tính chất quân sự thuần túy; hoặc (ii) là vừa là một thuật ngữ pháp luật. Hiểu đúng nghĩa vụ công dân bình thường; hoặc (iii) về thuật ngữ này là yêu cầu cơ bản giúp buộc phải thực hiện do quyết định của tòa đánh giá các vấn đề xã hội có liên quan, giúp án đặt dưới sự giám sát và kiểm tra của các xem xét xu hướng thay đổi các dạng LĐCB cơ quan công quyền; hoặc (iv) buộc phải làm do tình trạng khẩn cấp như chiến tranh, trên thực tế, cũng như xem xét liệu các quy động đất, dịch bệnh…; hoặc (v) là những định của pháp luật có thể góp phần xóa bỏ công việc nhỏ phục vụ cộng đồng. Công ước LĐCB hay không1. Công ước số 29 về xóa số 105 được thông qua ngày 25/06/1957 sau bỏ LĐCB hoặc bắt buộc năm 1930 (Công đó nhấn mạnh chi tiết hơn rằng, LĐCB ước số 29) và Công ước số 105 về xóa bỏ không bao giờ được áp dụng như một biện LĐCB năm 1957 (Công ước số 105) là hai pháp cưỡng chế hoặc giáo dục bắt buộc; như Công ước cơ bản của ILO nhằm nhận dạng một sự trừng phạt vì bày tỏ quan điểm chính và loại bỏ tình trạng LĐCB. Khoản 1 Điều trị hoặc tham gia đình công; như một hình 2 Công ước số 29 định nghĩa: “LĐCB hoặc thức kỷ luật lao động; như một sự phân biệt bắt buộc là mọi công việc hoặc dịch vụ mà đối xử về chủng tộc, xã hội, dân tộc hoặc tôn một người bị ép buộc phải làm dưới sự đe giáo; hoặc như một phương thức huy động dọa của một hình phạt nào đó và bản thân nhân công vì mục đích phát triển kinh tế2. * ThS. Khoa Luật - Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh. 1 ILO (2014), Profit and poverty: The economics of forced labor, Geneva, p. 3. 2 Điều 1 Công ước số 105. NGHIÏN CÛÁU 50 LÊÅP PHAÁP Söë 18(322) T9/2016 THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT 2. Định nghĩa về LĐCB của ILO gạt; (iii) hạn chế đi lại; (iv) bị cô lập; (v) bạo Công ước số 29 của ILO chỉ ra ba yếu tố lực tập thể và tình dục; (vi) dọa nạt, đe dọa; cấu thành nên khái niệm LĐCB, đó là “công (vii) giữ giấy tờ tùy thân; (viii) giữ tiền việc hoặc dịch vụ”, “sự đe dọa bằng hình lương; (ix) lệ thuộc vì nợ; (x) điều kiện sống phạt”, và việc “không tự nguyện thực hiện”3. và làm việc bị lạm dụng; (xi) làm thêm giờ Nói cách khác, một người bị coi là rơi vào quá quy định7. Trong trường hợp cụ thể nào trình trạng cưỡng bức lao động (CBLĐ) nếu đó, một chỉ số là đủ để nhận biết một người như người này không tự nguyện và bị ép có đang bị rơi vào tình trạng LĐCB hay buộc phải thực hiện công việc. Sự ép buộc không. Tuy vậy, ở nhiều tình huống khác, có thể hiện diện trong suốt quá trình tuyển phải kết hợp các chỉ số khác nhau mới kết dụng nhằm bắt buộc người lao động phải luận được một vụ việc là CBLĐ. Ví dụ, khi chấp nhận công việc; hoặc trong quá trình một người làm thêm giờ quá quy định, người lao động đang làm việc nhằm cưỡng người này chưa chắc là nạn nhân của LĐCB. ép người lao động phải làm một nhiệm vụ Việc làm thêm giờ quá quy định nếu là hậu mà họ không hề đồng ý khi giao kết hợp quả của việc bị dọa nạt, đe dọa hoặc đi kèm đồng lao động; hoặc nhằm ngăn cản người với việc bị hạn chế đi lại và không tự nguyện lao động chấm dứt công việc4. Người lao làm việc mới có thể khẳng định người lao động ở đây không phân biệt nam hay nữ, có đ ...