KIẾN THỨC BẢN ĐỊA VỀ SỬ DỤNG TÀI NGUYÊN RỪNG CỦA ĐỒNG BÀO CHÂU MẠ VƯỜN QUỐC GIA CÁT TIÊN

Với diện tích trên 71.920 ha, vườn Quốc Gia Cát Tiên bảo vệ một trong những diện tích rừng mưa nhiệt đới lớn nhất còn lại ở Việt Nam. Đây là vùng đất không những bảo tồn được nguồn gen nhiều loài động thực vật quí hiếm mà còn lưu giữ nhiều tập quán quý báu và giàu tính nhân văn của 11 dân tộc anh em cùng sinh sống. Qua nhiều thế hệ tồn tại và phát triển gắn liền với núi rừng, người dân nơi đây đã tích luỹ được nhiều kinh nghiệm và kiến thức quý báu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
KIẾN THỨC BẢN ĐỊA VỀ SỬ DỤNG TÀI NGUYÊN RỪNG CỦA ĐỒNG BÀO CHÂU MẠ VƯỜN QUỐC GIA CÁT TIÊNTHOÂNG TIN KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 113 KIEÁN THÖÙC BAÛN ÑÒA VEÀ SÖÛ DUÏNG TAØI NGUYEÂN RÖØNG CUÛA ÑOÀNG BAØO CHAÂU MAÏ VÖÔØN QUOÁÂC GIA CAÙT TIEÂN CHAU MA MINORITY PEOPLE’S INDIGENOUS KNOWLEDE OF FOREST RESOURCE USE IN CAT TIEN NATIONAL PARK Ñinh Thanh Sang (*), Ñinh Quang Dieäp (**) (*) Tröôøng Trung hoïc Noâng Laâm Bình Döông (**) Boä moân Caûnh quan vaø Kyõ thuaät hoa vieân, Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp.Hoà Chí Minh ÑT: 0650.3736472; E-mail: dinhthanhsangd@yahoo.comABSTRACT kieán thöùc baûn ñòa veà ngheà thoå caåm cuûa coäng ñoàng ngöôøi Chaâu Maï taïi vöôøn Quoác Gia Caùt Tieân nhaèm Chau Ma minority people in Cat Tien National heä thoáng hoaù kieán thöùc baûn ñòa, phoå bieán roängPark have an indigenous knowledge of forest trong quaûn lyù taøi nguyeân röøng.resource use which is a social potential for the ruraldevelopment. From generations to generations, VAÄT LIEÄU VAØ PHÖÔNG PHAÙPthey have not only depended on forest resourcesbut also summed up the experience in non-timber Nghieân cöùu theo phöông phaùp ñònh tính trongforest collection, firewood collection, up-hill nghieân cöùu xaõ hoäi hoïc noâng thoân vaø tieáp caän nghieâncultivation, low land rice cultivation, wildlife cöùu töø döôùi leân. Caùc coâng cuï chính söû duïng chohunting and fishing, and indigenous indigo textile nghieân cöùu laø phoûng vaán nhoùm, phoûng vaán caù nhaân;fabrics. So it is necessary to develop and improve chuû yeáu aùp duïng phöông phaùp ñaùnh giaù noâng thoântheir indigenous knowledge in the rural coù söï tham gia (PRA).development strategy. Phöông phaùp choïn maãu coù ñònh höôùng, maãuÑAËT VAÁN ÑEÀ ñaïi dieän cho coäng ñoàng ngöôøi Chaâu Maï soáng ôû vuøng ñeäm vaø vuøng loõi cuûa vöôøn Quoác Gia Caùt Tieân nôi Vôùi dieän tích treân 71.920 ha, vöôøn Quoác Gia coøn nhieàu phong tuïc taäp quaùn truyeàn thoáng. CoängCaùt Tieân baûo veä moät trong nhöõng dieän tích röøng ñoàng ngöôøi Chaâu Maï chæ soáng hai khu vöïc cuûa vöôønmöa nhieät ñôùi lôùn nhaát coøn laïi ôû Vieät Nam. Ñaây laø Quoác Gia Caùt Tieân laø Caùt Loäc vaø khu vöïc Nam Caùtvuøng ñaát khoâng nhöõng baûo toàn ñöôïc nguoàn gen Tieân (haàu heát ôû aáp 4 - Taø Laøi). Do ñoù, choïn hainhieàu loaøi ñoäng thöïc vaät quí hieám maø coøn löu giöõ coäng ñoàng ngöôøi Chaâu Maï ôû aáp 4 - Taø Laøi -Taân Phuùnhieàu taäp quaùn quyù baùu vaø giaøu tính nhaân vaên cuûa – Ñoàng Nai, thoân K’it – xaõ Gia Vieãn - huyeän Nam11 daân toäc anh em cuøng sinh soáng. Qua nhieàu theá Caùt Tieân (khu vöïc Caùt Loäc) - Laâm Ðoàng; trong ñoùheä toàn taïi vaø phaùt trieån gaén lieàn vôùi nuùi röøng, ngöôøi 34 hoä ôû aáp 4 (10,2% soá hoä cuûa aáp) vaø 15 hoä ôû thoândaân nôi ñaây ñaõ tích luyõ ñöôïc nhieàu kinh nghieäm K’it (83,4% soá hoä cuûa thoân), ñoái töôïng phoûng vaánvaø kieán thöùc quyù baùu giuùp hoï toàn taïi vaø thích nghi laø ngöôøi lôùn tuoåi cuûa moãi gia ñình do giaø laøng vaøvôùi caùc ñieàu kieän baát lôïi cuûa töï nhieân. tröôûng thoân giôùi thieäu. Kieán thöùc baûn ñòa coøn ñöôïc goïi laø kieán thöùc truyeàn Ñòa ñieåm, ñoái töôïng vaø thôøi gian nghieân cöùuthoáng hay kieán thöùc ñòa phöông (Hoaøng Xuaân Tyù,1998). Noù toàn taïi vaø phaùt trieån trong nhöõng hoaøn Vaät lieäu ñieàu tra nghieân cöùu laø laâm saûn ngoaøicaûnh nhaát ñònh ôû moät vuøng ñòa lyù xaùc ñònh vôùi söï goã, luùa nöôùc, luùa raãy ñòa phöông, baép, khoai, ñieàu,ñoùng goùp cuûa moãi thaønh vieân trong coäng ñoàng (Lowise, caùc saûn phaåm vaø coâng cuï deät thoå caåm cuûa ñoàng1996). Qua nhieàu theá heä soáng döïa vaøo röøng, coäng baøo Chaâu Maï.ñoàng ngöôøi Chaâu Maï soáng ôû vöôøn Quoác Gia Caùt Tieânñaõ taïo cho mình moät taäp quaùn canh taùc, saên baét, haùi Thôøi gian nghieân cöùu töø 10/ 2005 – 9/ 2006.löôïm vaø ngheà deät thoå caåm truyeàn thoáng. Tuy vaäy,kieán thöùc baûn ñòa trong vieäc söû duïng taøi nguyeân röøng KEÁT QUAÛ NGHIEÂN C ...