Kiến thức lớp 10 Phú sông Bạch Đằng - Trương Hán Siêu

+ Trương Hán Siêu là vị quan thời Trần , tính tình cương trực học vấn uyên thâm ,vừa có tài về trính trị , vừa có tài về văn chương .
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiến thức lớp 10 "Phú sông Bạch Đằng" - Trương Hán SiêuKiến thức lớp 10Phú sông Bạch Đằng - Trương HánSiêu –phần6I. Giới thiệu chung+ Trương Hán Siêu là vị quan thời Trần , tính tình cương trực họcvấn uyên thâm ,vừa có tài về trính trị , vừa có tài về văn chương .Ông cùng Nguyễn Trung Ngạn theo lệnh của vua trần Dụ Tôngsoạn bộ Hoành Triều đại điển ( nói về những điều lệ quy tắc lớncủa triều đại ) và bộ Hình thư ( nói về pháp luật ) để ban hành choxã hội.Tác phẩm của Trương Hán Siêu hiện còn 4 bài thơ và 3 bài văn ,trong đó Bặch Đằng giang phú là tác phẩm đặc sắc của lịch sửvăn học Việt Nam.+ Bạch Đằng giang phú là tác phẩm xuất sắc của Trương HánSiêu , đồng thời cũng là tác phẩm tiêu biểu của văn học yêu nướcthời Lý - Trần ,một đỉnh cao nghệ thuật của thể phú trong văn họcViệt Nam+ Bạch Đằng giang phú thể hiện lòng yêu nước và niềm tự hàovề truyền thống anh hùng bất khuất và truyền thống đạo lý nhânnghĩa sáng ngời của dân tộc Việt Nam .Do đó,Bặch Đằng giangphú cũng thể hiện tư tưởng nhân văn cao đẹp của việc đè cao vaitrò , vị trí của con người trước lịch sử .II.Phân tích1.Sơ lược vài nét về tác phẩm:- Bặch Đằng là một nhánh của sông Kinh Thầy .Tại đây , năm938 Ngô Quyền đã đánh tan quân Nam Hán ,giết Lưu HoằngThao ( con vua Nam Hán ), năm 981 Lê Hoàn chiến thắng quânTống và năm 1288 , Trần Hưng Đạo đánh tan quân Nguyên –Mông bắt sống Ô Mã Nhi. Sông Bặch Đằng thành di thích lịch sửlừng danh và trơ thành nguồn cảm hứng cho bao tác phẩm nghệthuật.- Trương Hán Siêu nhân dịp dạo chơi sông Bạch Đằng đã làm bàiphú này . Chưa rõ bài phú viết năm nào , chỉ ước đoán sáng táckhoảng 50 năm sau cuộc kháng chiến chống giặc Nguyên –Mông thắng lợi.- Bạch Đằng giang phú được viết theo phú cổ thể , nguyên tácviết bằng chữ Hán . Cấu tứ của tác phẩm theo hình thức đối đápgiữa chủ và khách.Khách là người yêu cảnh trí thiên nhiên ,có thúdu ngoạn , tâm hồn khoáng đạt , tâm huyết với lịch sử dân tộc.Khách tìm đến sông Bạch Đằng không chỉ vì yêu thiên nhiên màcòn vì lòng ngưỡng mộ nơi có chiến công oanh liệt và khát vọngtìm hiểu lịch sử dân tộc , noi gương của Tử Trường xưa ( sử gianổi tiếng Trung Quốc đời Hán ) .Chủ là những bô lão ở ven sôngBạch Đằng mà khách gặp , vừa là dân địa phương , vừa lànhững người đã từng chứng kiến , từng tham gia chiến trận.Cũng có thể nhân vật bô lão là nhân vật có tính chất hư câtú ,tác giả xây dựng lên đẻ dễ dàng bộc lộ cảm xúc , suy nghĩ về đấtnước , dân tộc.2. Bài phú đã làm sống dậy hào khí chiến thắng của trậnBạch Đằng:- Cảnh sông Bạch Đằng được khắc hoạ hùng vĩ , hoành trángqua cái nhìn của kháchBát ngát sóng kình muôn dặm,Thướt tha đuôi trĩ một mầu.Nước trời:một sắc,Phong cảnh :ba thu- Giữa lúc khách đang hồi tưởng về quá khứ thì các bô lão xuấthiện cho khách nghe về những trận đánh thuỷ chiến đã xảy ra nơiđây:Đây là chiến địa buổi Trùng Hưng nhị thánh bắt Ô Mã,Cũng là bãi đất xưa , thuở trước Ngô chúa phá Hoằng Thao.Các bô lão đã nhắc lại hai chiến thắng lớn theo dòng hồi tưởng,năm 1288 Trùng Hưng nhị thánh bắt Ô Mã ,kể đến là chiến thắngcủa Ngô Quyền năm 938.Bài phú chủ yếu tái hiện trận đánh năm1288.- Lúc đầu ta ra quân trong thế trận giằng co , ngang tài ngang sứcbất phân thắng bại , báo hiệu một cuộc thuỷ chiến ác liệt:Thuyền tàu muôn đội,Tinh kỳ phấp phới.Hùng hổ sáu quân,Giáo gươm sáng chói.Trận đánh được thua chửa phân,Chiến luỹ Bắc Nam chống đối.Ánh nhật nguyệt chừ phải mờ ,Bầu trời đất chừ sắp đổi.- Kẻ thù xuất hiện với tư thế hung hăng kiêu ngạo , cậy đông vàmạnh có thể quyết sạch cả nước ta :Kìa:Tất Liệt thế cường,Lưu Cung chước dối.Nhưng tưởng gieo roi một lần,Quét sạch Nam bang bốn cõi.- Cuối cùng , quân ta với lòng yêu nước , tinh thần quyết chiến ,ngọn cờ chính nghĩa đã chiến thắng :Khác nào như khi xưa :Trận Xích Bích , quân Tào Tháo tan tác tro bay,Trận Hợp Phì , giặc Bồ Kiên hoàn toàn chết trụi.Nghệ thuật so sánh nhằm đề cao trận thuỷ chiến Bạch Đằngngang tầm với những trận oánh liệt nhất trong lịch sử TrungQuốc.- Cách miêu tả trận đánh thật tình đã làm sống dậy hào khí chiếnthắng của Bạch Đằng .Lời kể súc tích , ngắn gọn mà vẫn cụ thể ,tỉ mỉ khiến người đọc tưởng như cuộc kháng chiến đang diễn ratrước mắt , chuyện quá khứ mà như đang xẩy ra trong hiệntại.Câu văn dài gợi không khí trang nghiêm , thiêng liêng ; câuvăn ngắn gợi không khí gấp gáp , căng thẳng.3. Bài phú làm sáng lên những chân lý muôn đời của dântộc:- Trước hết , qua lời kể của các bô lão , bài phú muốn nói khẳngđịnh vai trò , sức mạnh của con người:Từ có vũ trụ,Đã có giang san.Quả là : trời đất cho nơi hiểm trở,Cũng nhờ : nhân tài giữ cuộc điện an.Hội nào bằng hội Mạnh Tân : có vương sư họ Lã,Trận nào bằng trận Duy Thuỷ : có cuốc sĩ họ Hàn.Kìa trân Bặch Đằng mà đại thắng,Bởi đại vương coi thế giặc nhà ...