Kiến thức lớp 10 Sử thi Đam săn-chiến thắng mtao mtay

Nếu người Thái ở tây bắc tự hào về truyện thơ “Tiễn dặn người yêu” của họ bao nhiêu thì đồng bào Ê đê Tây Nguyên cũng tự hào về sử thi Đam San bấy nhiêu. Người Thái cho rằng mỗi lần hát tiễn dặn lên gà ấp phải bỏ ổ, cô gái quên hái rau, anh đi cày quên cày.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiến thức lớp 10 Sử thi Đam săn-chiến thắng mtao mtayKiến thức lớp 10Sử thi Đam săn-phần8Chiến thắng Mtao Mxây( Trích Đam San- sử thi Tây Nguyên )Xem thêm : Bản sắc văn hóa Tây Nguyên qua sử thi Đam SanNếu người Thái ở tây bắc tự hào về truyện thơ “Tiễn dặn ngườiyêu” của họ bao nhiêu thì đồng bào Ê đê Tây Nguyên cũng tựhào về sử thi Đam San bấy nhiêu. Người Thái cho rằng mỗi lầnhát tiễn dặn lên gà ấp phải bỏ ổ, cô gái quên hái rau, anh đi càyquên cày. Người Ê Đê cho rằng người ta thích nghe truyện ĐamSan, nghe mài không thôi, nghe kể liền ba bốn lần cũng khôngbiết chán. Để thấy được điều đó chúng ta cùng tìm hiểu sử thiĐam San với đoạn trích “Chiến thắng Mtao Mxây”.I. GIỚI THIỆU CHUNG1.Khái niệm:Sử thi là những tác phẩm tự sự dân gian có qui mô lớn, sử dụngngôn ngữ có vần, nhịp, xây dựng những hình tượng nghệ thuậthoành tráng, hào hùng để kể về một hoặc nhiều biến cố lớn laodiễn ra trong đời sống cộng đồng của cư dân thời cổ đại.Sử thi cổ đại là sản phẩm tinh thần - lễ nghi, nghệ thuật của xãhội thị tộc-bộ lạc, một thể loại một đi không trở lại, phản ánhnhững kì tích của cộng đồng trong công cuộc xây dựng sự pháttriển, chinh phục tự nhiên và chiến đấu chiến thắng mọi kẻ thùcủa bộ tộc.* Những bộ sử thi của Việt Nam và thế giớiViệt Nam.Đẻ đất đẻ nước của người Mường, bằng thơ. Bản sưu tầm ởHoà Bình dài 3887 câu thơ; bản sưu tầm ở Thanh Hóa dài 8503câu (?)- Bài ca Đan Sẵn của người Ê đê.- Xinh Nhã của nhiều bộ tộc ở Tây Nguyên, chủ yếu của ngườiÊ đê.- “Y Ban” của nhiều bộ tộc ở Tây Nguyên.- Đăm Di của người Ê đê và Giarai.- Xinh Chơ Niếp của người Ê đê.- v.v...Thế giới:- Ramayana của Ấn Độ gồm có 24.000 câu thơ đôi.- Mahabharata của Ấn Độ dài 110.000 câu thơ đôi.- Ôđixê của Hi Lạp dài 12.110 câu thơ, tác giả Hômerơ.- Iliat của Hi Lạp, dài 15.683 câu thơ, tác giả Hômerơ.- v.v...Những ý kiến về sử thi- .Thời đại thịnh vượng nhất của giai đoạn cao trong thời đại dãman được diễn tả trong những bài thơ của Hômerơ, nhất là tậpIliat.... Bản anh hùng ca của Hômerơ và toàn bộ thần thoại - đó lànhững di sản chủ yếu mà người Hi Lạp đã đem được từ thời đạidã man sang thời đại văn minh...” (Ăng ghen)- Chỉ thông qua sức mạnh phi thường của cộng đồng, người tamới có thể giải thích được vẻ đẹp tuyệt vời và sâu sắc của thầnthoạivà anh hùng ca, một vẻ đẹp xây dựng trên sự hoà hợp triệtđể giữa nội dung và hình thức... (Gorki)- Sử thi anh hùng bao hàm một bức tranh hoàn chỉnh của cuộcsống nhân dân dưới hình thức kể truyện anh hùng về quá khứ.Thế giới sử thi lý tưởng và nhân vật dũng sĩ trong sự thống nhấthài hoà của chúng - đó là những nhân tố chủ yếu của một nộidung sử thi anh hùng. (Mêlêtinxki)2. Phân loạiSử thi thần thoại.Sử thi anh hùng.3. sử thi Đam sanĐam San thuộc loại sử thi anh hùng . Tác phẩm tuy kể về cuộcsống của cá nhân tù trưởng Đam San nhưng qua đó người nghenhận ra hình ảnh của cả cộng đồng Ê Đê trong một giai đoạn lịchsử đầy biến động ở sư thi anh hùng, số phận của các nhân anhhùng thống nhất cao độ đối với số phận của cả thị tộc.Chiến tranh là đề tài nổi bật nhất của sử thi anh hùng. Văn bảntác phẩm nếu được sưu tầm đầy đủ nhất sẽ có 6 cuộc chiếntranh do tù trưởng Đam San lãnh đạo.Tóm tắt tác phẩmTheo tục nối dây, Đam Săn phải lấy hai chị em Hơ Nhí và HơBhí làm vợ. Anh đã chống lại, nhưng bị trời lấy ống điếu gõ vàođầu 7 lần Đam Săn chết lịm, rồi Trời cho sống lại. Cuối cùngĐam Săn phải làm theo lời Trời. Đam Săn trở thành tù trưởnggiàu mạnh, danh tiếng vang lừng rừng núi, đầu đội khăn kép, vaimang túi da. Đam Săn đã cùng bộ tộc đánh thắng hai tù trưởnghùng mạnh khác là Mơtao Grứ và Mơtao Mơxây, bắt được nhiềunô lệ, thu được nhiều tài sản quý báu. Ngang tàn coi thường thầnlinh, Đam Săn chặt cây thần. Chặt mãi cây mới đổ. Cây đổ quậtchết cả hai nàng Hơ Nhí và Hơ Bhí. Anh vác rìu đi lên trời, cầuxin Trời cứu sống vợ anh. Đang sống trong yên vui giàu có, ĐamSăn lại lên đường đi bắt Nữ thần Mặt Trời để có hai vợ lẽ... vợthật đẹp”. Cuộc cầu hôn thất bại, anh trở lại quê nhà, bị chết lúngiữa rừng của bà Sun Y Rít. Đam Săn chết, cháu Đam Săn rađời, lại theo tục nối dây đi tiếp hành trình của cậu chàng, dấnthân vào cuộc chiến đấu mới.4.Đoạn trích- Vị trí đoạn trích : Đoạn trích thuộc phần giữa của tác phẩm.- Tóm tắt đoạn tríchĐam San đột nhập vào nhà và gọi Mtao Mxây xuống đánh.Mtao Mxây múa kiếm trước nhưng vụng về đâm không trúng ĐamSan.Ông trời bày cho Đam San dùng chày giã gạo đâm vào vành taicủa Mtao mxây.Đam San làm theo Mtao Mxây ngã.Đam san cắt đầu Mtao Mxây cắm trên cọc.Dân làng tôi tớ đi theo Đam San mang theo của cải voi ngựa củaMtao Mxây.Lễ cúng thần linh ăn mừng chiến thắng.- Đại ý : Miêu tả cuộc đọ sức giữa Đam San và mtao Mxây đêgiành lại vợ , thể hiện niềm tự hào vè người anh hùng của dânlàng.II. PHÂN TÍCH1.Cu ...