Kiến thức lớp 12 Hồn Trương Ba, da hàng thịt –Lưu Quang Vũ-phần3

Lưu Quang Vũ biên tập viên Tạp chí Sân khấu, bắt đầu sáng tác kịch và trở thành một hiện tượng đặc biệt của sân khấu kịch trường những năm 80 với những vở đặc sắc như: Sống mãi tuổi 17, Hẹn ngày trở lại, Lời thề thứ 9, khoảnh khắc và vô tận, Bệnh sĩ, Tôi và chúng ta, Hai ngàn ngày oan trái, Hồn Trương Ba, da hàng thịt,…Lưu Quang Vũ là một nghệ sĩ đa tài: làm thơ, vẽ tranh, viết truyện, viết...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiến thức lớp 12 Hồn Trương Ba, da hàng thịt –Lưu Quang Vũ-phần3 Kiến thức lớp 12Hồn Trương Ba, da hàng thịt –LưuQuang Vũ-phần3I. TÌM HIỂU CHUNG1. Tác giảLưu Quang Vũ (1948- 1988) quê gốc ở Đà Nẵng, sinh tại PhúThọ trong một gia đìng trí thức.+ Từ 1965 đến 1970: Lưu Quang Vũ vào bộ đội và được biết đếnvới tư cách một nhà thơ tài năng đầy hứa hẹn.+ Từ 1970 đến 1978: ônng xuất ngũ, làm nhiều nghề để mưusinh.+ Từ 1978 đến 1988: biên tập viên Tạp chí Sân khấu, bắt đầusáng tác kịch và trở thành một hiện tượng đặc biệt của sân khấukịch trường những năm 80 với những vở đặc sắc như: Sống mãituổi 17, Hẹn ngày trở lại, Lời thề thứ 9, khoảnh khắc và vô tận,Bệnh sĩ, Tôi và chúng ta, Hai ngàn ngày oan trái, Hồn Trương Ba,da hàng thịt,…Lưu Quang Vũ là một nghệ sĩ đa tài: làm thơ, vẽ tranh, viếttruyện, viết tiểu luận,… nhưng thành công nhất là kịch. Ông làmột trong những nhà soạn kịch tài năng nhất của nền văn họcnghệ thuật Việt Nam hiện đại.Lưu Quang Vũ được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn họcnghệ thuật năm 2000.2. Vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt+ Vở kịch được Lưu Quang Vũ viết vào năm 1981, được côngdiễn vào năm 1984.+ Từ một cốt truyện dân gian, tác giả đã xây dựng thành một vởkịch nói hiện đại, đặt ra nhiều vấn đề mới mẻ có ý nghĩa tưtưởng, triết lí và nhân văn sâu sắc.+ Truyện dân gian gây kịch tính sau khi Hồn Trương Ba nhập vàoxác anh hàng thịt dẫn tới vụ tranh chấp chồng của hai bà vợphải đưa ra xử, bà Trương Ba thắng kiện được đưa chồng về.Lưu Quang Vũ khai thác tình huống kịch bắt đầu ở chỗ kết thúccủa tích truyện dân gian. Khi hồn Trương Ba được sống hợppháp trong xác anh hàng thịt, mọi sự càng trở nên rắc rối, éo leđể rồi cuối cùng đau khổ, tuyệt vọng khiến Hồn Trương Ba khôngchịu nổi phải cầu xin Đế Thích cho mình được chết hẳn.3. Đoạn trích là phần lớn cảnh VII. Đây cũng là đoạn kết của vởkịch, đúng vào lúc xung đột trung tâm của vở kịch lên đến đỉnhđiểm. Sau mấy tháng sống trong tình trạng bên trong một đằng,bên ngoài một nẻo, nhân vật Hồn Trương Ba ngày càng trở nênxa lạ với bạn bè, người thân trong gia đình và tự chán ghét chínhmình, muốn thoát ra khỏi nghịch cảnh trớ trêu.II. TÌM HIỂU VĂN BẢN1. Phần đầu: trước khi Đế Thích xuất hiện+ Trước khi diễn ra cuộc đối thoại giữa hồn và xác, nhà viết kịchđã để cho Hồn Trương Ba ngồi ôm đầu một hồi lâu rồi vụt đứngdậy với một lời độc thoại đầy khẩn thiết:- Không. Không! Tôi không muốn sống như thế này mãi! Tôichán cái chỗ ở không phải là của tôi này lắm rồi! Cái thân thểkềnh càng, thô lỗ này, ta bắt đầu sợ mi, ta chỉ muốn rời xa mi tứckhắc!Nếu cái hồn của ta có hình thù riêng nhỉ, để nó tách ra khỏicái xác này, dù chỉ một lát.+ Hồn Trương Ba đang ở trong tâm trạng vô cùng bức bối, đaukhổ (Những câu cảm thán ngắn, dồn dập cùng với ước nguyệnkhắc khoải)- Hồn bức bối bởi không thể nào thoát ra khỏi cái thân xác màhồn ghê tởm.- Hồn đau khổ bởi mình không còn là mình nữa.+ Trương Ba bây giờ vụng về, thô lỗ, phũ phàng lắm. HồnTrương Ba cũng càng lúc càng rơi vào trạng thái đau khổ, tuyệtvọng.+ Trong cuộc đối thoại với xác anh hàng thịt, Hồn Trương Ba ởvào thế yếu, đuối lí bởi xác nói những điều mà dù muốn haykhông muốn Hồn vẫn phải thừa nhận (cái đêm khi ông đứng cạnhvợ anh hàng thịt với tay chân run rẩy, hơi thở nóng rực, cổnghẹn lại và suýt nữa thì…. Đó là cảm giác xao xuyến trướcnhững món ăn mà trước đây Hồn cho là phàm. Đó là cái lầnông tát thằng con ông tóe máu mồm máu mũi,…).+ Xác anh hàng thịt gợi lại tất cả những sự thật ấy khiến Hồncàng cảm thấy xấu hổ, cảm thấy mình ti tiện.+ Xác anh hàng thịt còn cười nhạo vào cái lí lẽ mà ông đưa ra đểngụy biện: Ta vẫn có một đời sống riêng: nguyên vẹn, trongsạch, thẳng thắn,….+ Trong cuộc đối thoại này, xác thắng thế nên rất hể hả tuôn ranhững lời thoại dài với chất giọng khi thì mỉa mai cười nhạo khithì lên mặt dạy đời, chỉ trích, châm chọc. Hồn chỉ buông nhữnglời thoại ngắn với giọng nhát gừng kèm theo những tiếng than,tiếng kêu.+ Nỗi đau khổ, tuyệt vọng của Hồn Trương Ba càng được đẩy lênkhi đối thoại với những người thân.- Người vợ mà ông rất mực yêu thương giờ đây buồn bã và cứnhất quyết đòi bỏ đi. Với bà đi đâu cũng được… còn hơn là thếnày. Bà đã nói ra cái điều mà chính ông cũng đã cảm nhậnđược: ông đâu còn là ông, đâu còn là ông Trương Ba làm vườnngày xưa.- Cái Gái, cháu ông giờ đây đã không cần phải giữ ý. Nó một mựckhước từ tình thân (tôi không phải là cháu ông… Ông nội tôi chếtrồi). Cái Gái yêu quý ông nó bao nhiêu thì giờ đây nó không thểchấp nhận cái con người có bàn tay giết lợn, bàn chân to bènhư cái xẻng đã làm gãy tiệt cái chồi non, giẫm lên nát cả câysâm quý mới ươm trong mảnh vườn của ông nội nó. Nó hận ôngvì ông chữa cái diều cho cu Tị mà làm gãy nát khiến cu Tị trongcơn sốt mê man cứ khóc, cứ tiếc, cứ bắt đền. Với nó, Ông nộiđời nào thô lỗ, phũ phàng như vậy. Nỗi giận dữ của cái Gái đãbiến thành sự xua đuổi quyết liệt: Ông xấu lắm, ác lắm! Cút đi!Lão đồ tể, cút đi!.- Chị con dâu là người sâu sắc, chín chắn, hiểu điều hơn lẽ thiệt.Chị cảm thấy thương bố chồng trong tình cảnh trớ trêu. Chị biếtông khổ lắm, khổ hơn xưa nhiều lắm. Nhưng nỗi buồn đautrước tình cảnh gia đình như sắp tan hoang ra cả khiến chịkhông thể bấm bụng mà đau, chị đã thốt thành lời cái nỗi đau đó:Thầy bảo con: Cái bên ngoài là không đáng kể, chỉ có cái bêntrong, nhưng thầy ơi, con sợ lắm, bởi con cảm thấy, đau đớnthấy… mỗi ngày thầy một đổi khác dần, mất mát dần, tất cả cứnhư lệch lạc, nhòa mờ dần đi, đến nối có lúc chính con cũngkhông nhận ra thầy nữa…Tất cả những người thân yêu của Hồn Trương Ba đều nhận racái nghịch cảnh trớ trêu. Họ đã nói ra thành lời bởi với họ cáingày chôn xác Trương Ba xuống đất họ đau, họ khổ nhưng cũngkhông khổ bằng bây giờ.+ Sau tất cả những đối thoại ấy ...