Kiến thức, thái độ và thực hành của người bệnh tự chăm sóc hậu môn nhân tạo

Nghiên cứu có mục tiêu nhằm xác định mức độ kiến thức, thái độ và thực hành của người bệnh tự chăm sóc hậu môn nhân tạo. Nghiên cứu thực hiện trên 106 trường hợp sau mổ có hậu môn nhân tạo tại khoa ngoại tiêu hóa, bệnh viện Chợ Rẫy, thành phố Hồ Chí Minh từ 4/2013 đến 7/2013.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiến thức, thái độ và thực hành của người bệnh tự chăm sóc hậu môn nhân tạo Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 4 * 2013  Nghiên cứu Y học KIẾN THỨC, THÁI ĐỘ VÀ THỰC HÀNH CỦA NGƯỜI BỆNH   TỰ CHĂM SÓC HẬU MÔN NHÂN TẠO  Lê Thị Hoàn*, Patricia Messmer **, Trần Thiện Trung *  TÓM TẮT  Mục tiêu: Xác định mức độ kiến thức, thái độ và thực hành của người bệnh tự chăm sóc hậu môn nhân tạo.   Phương  pháp  nghiên  cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang, phân tích trên 106 trường hợp sau mổ có hậu  môn nhân tạo (HMNT) tại khoa Ngoại Tiêu Hóa, BV Chợ Rẫy, thành phố Hồ Chí Minh từ 4/2013 đến 7/2013.  Kết  quả:  Nghiên  cứu  106  người  bệnh,  gồm  42  nữ  và  64  nam.  Kiến  thức  chung  đúng  tự  chăm  sóc  HMNT của  người  bệnh  chiếm  51,9%  (55/106)  trường  hợp,  thái  độ  đúng  chiếm  58,5%,  thực  hành  chung  đúng chiếm 53,7%. Có mối liên quan giữa kiến thức với thái độ  của những người bệnh tự  chăm sóc  hậu  môn nhân tạo (p=0,0020.05).   Conclusion: The results showed that the rate of knowledge, attitude and practice self‐care of patients was  low. Suggest addition to the curriculum for nursing students in the formulation of health education for patients.  It is necessary to set up a special program of education for patients have colostomy the special self‐care practice.  The results were basic information for further research.   Keywords: Colostomy; self‐care colostomy  * Khoa Điều dưỡng‐Kỹ thuật Y học, Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh   ** Friendship Bridge Group‐USA.  Tác giả liên lạc: CN Lê Thị Hoàn  ĐT: 0906606556 Email: Khangle2007@gmail.com Chuyên Đề Điều Dưỡng Kỹ Thuật Y Học 209 Nghiên cứu Y học  Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 4 * 2013 ĐẶT VẤN ĐỀ   Theo  báo  cáo  của  tổ  chức  y  tế  thế  giới  (WHO),  ung  thư  đại  ‐  trực  tràng  là  một  trong  mười nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở các  nước  có  thu  nhập  cao  trên  thế  giới(16).  Số  người  bệnh  ung  thư  đại  ‐  trực  tràng  được  phát  hiện  mỗi năm nhiều hơn. Tại Việt Nam, ung thư đại ‐  trực tràng đứng hàng thứ hai trong ung thư tiêu  hóa, sau ung thu dạ dày(17).   Theo  số  liệu  ghi  nhận  của  Tổ  chức  nghiên  cứu  ung  thư  quốc  tế  (IARC),  năm  2012  tại  40  nước liên minh Châu Âu, ung thư đại trực tràng  gây tử vong 447,000 trường hợp, đứng sau ung  thư vú là 464,000 trường hợp(5).   Người  bệnh  có  hậu  môn  nhân  tạo  (HMNT) thường gặp ở những người  lớn  tuổi,  sau  mổ  ung  thư  đại  ‐  trực  tràng  giai  đoạn  muộn  cùa  u,  tắc  ruột,  chấn  thương  bụng  kín,  mổ  đường  tiêu  hóa  do  vết  thương(10,11).  Hậu  môn  nhân  tạo  (HMNT)  là  lỗ  mở  chủ  động  ở  đại  tràng  ra  da  để  thoát  hết  phân  ra  ngoài  nhằm  thay  thế  hậu  môn  thật,  hậu  môn  nhân  tạo có thể tạm thời sau vài tuần đến vài tháng  thì đóng lại, nhưng cũng có những người bệnh  phải  mang  HMNT  vĩnh  viễn  suốt  quãng  đời  còn  lại.  Người  bệnh  có  HMNT  ảnh  hưởng  nghiêm trọng đến sức khỏe, tinh thần và công  việc, là gánh nặng cho gia đình và xã hội(11,18).   Qua các nghiên cứu của các tác giả trong và  ngoài nước(5,6,7,9,12), liên quan đến kỹ  thuật  chăm  sóc HMNT cho thấy tỷ lệ biến chứng của HMNT  vẫn còn cao từ 6,9 ‐ 21,7% gồm hoại tử, sa niêm  mạc, tụt HMNT… Trong đó người bệnh bị viêm  đỏ da, nhiễm trùng da xung quanh HMNT liên  quan đến chăm sóc HMNT từ 22,2 ‐ 69%.   Như  vậy  sau  phẫu  thuật,  chăm  sóc  điều  dưỡng  hậu  môn  nhân  tạo  là  hết  sức  quan  trọng,  bên  cạnh  đó  người  bệnh  cần  có  các  thông tin hướng dẫn đúng của điều dưỡng về  chăm  sóc  HMNT  trước  khi  xuất  viện.  Có  như  vậy  mới  giúp  người  bệnh  có  được  các  kiến  thức, thái độ, thực hành đúng về tự chăm sóc  210 HMNT, nâng cao chất lượng cuộc sống để hòa  nhập cộng đồng.  ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU  Thiết kế nghiên cứu  Nghiên cứu mô tả cắt ngang tại khoa Ngoại  Tiêu  hóa  –  bệnh  viện  Chợ  Rẫy,  thành  phố  Hồ  Chí Minh từ 4/2013 đến 7/2013.  Tiêu chuẩn chọn bệnh  Tất cả người bệnh sau mổ có HMNT chuẩn  bị  xuất  viện  có  khả  năng  nghe  và  trả  lời  bảng  câu hỏi hoặc điền vào bảng câu hỏi và có thể tự  thực hiện kỹ thuật chăm sóc HMNT.   Tiêu chuẩn loại trừ   ‐ Người bệnh có biến chứng HMNT  ‐ Người bệnh có các bệnh kèm theo: đa chấn  thương, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, suy tim,  suy thận mạn…  Công cụ thu thập số liệu  ‐  Phỏng  vấn  trực  tiếp  người  bệnh  bằng  bộ  câu hỏi liên quan đến kiến thức gồm 20 câu, liên  quan đến thái độ gồm 5 câu, trong khoảng thời  gian dự kiến 30 phút.  ‐ Quan sát trực tiếp người bệnh tự thực hành  kỹ thuật chăm sóc hậu môn nhân tạo theo bảng  kiểm gồm 20 bước, dự kiến 20‐30 phút.  ‐  Nhập  quản  lý  số  liệu  bằng  phần  mềm  Epidata và xử lý số liệu bằng Stata 12.0.  KẾT QUẢ  Qua khảo sát kiến thức, thái độ và quan sát  người bệnh tự chăm sóc hậu môn nhân tạo 106  trường  hợp  từ  4/2013  đến  7/2013  tại  bệnh  viện  Chợ Rẫy chúng tôi có kết quả như sau:  Kiến thức tự chăm sóc  Bảng 1. Kết quả kiến thức  ...