Kiến thức về thuốc và sức khỏe (Kỳ 12)

Cấp thuốc miễn phí cho bà con xã Thanh Tùng, huyện Đầm Dơi - Cà Mau.Ảnh: Lê TiệpNgười cao tuổi xương, khớp không còn chắc khỏe như người trẻ. Quá trình lão hóa khiến hệ thống xương khớp bị thoái hóa, mật độ xương giảm đi dẫn đến tình trạng loãng xương. Với đặc điểm như vậy nên bất kể một hoạt động thể lực nào dù nhẹ đối với người trẻ thì người già cũng dễ bị đau nhức xương khớp. Trong những trường hợp đau thông thường như vậy mà mới xảy ra (đau cấp) thì có...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiến thức về thuốc và sức khỏe (Kỳ 12) Kiến thức về thuốc và sức khỏe (Kỳ 12): Dùng thuốc khi đau khớp Cấp thuốc miễn phí cho bà con xã Thanh Tùng, huyện Đầm Dơi - Cà Mau.Ảnh: Lê Tiệp Người cao tuổi xương, khớp không còn chắc khỏe như người trẻ. Quá trìnhlão hóa khiến hệ thống xương khớp bị thoái hóa, mật độ xương giảm đi dẫn đếntình trạng loãng xương. Với đặc điểm như vậy nên bất kể một hoạt động thể lựcnào dù nhẹ đối với người trẻ thì người già cũng dễ bị đau nhức xương khớp. Trongnhững trường hợp đau thông thường như vậy mà mới xảy ra (đau cấp) thì có thểdùng nhóm thuốc giảm đau thông thường như paracetamol kết hợp với codein.Đây là các thuốc giảm đau phổ biến. Tuy nhiên cần lưu ý là thuốc có thể gây hạicho gan, đặc biệt là ở người già, trẻ em nếu dùng liều cao dài ngày, vì vậy khôngnên dùng quá 2-3g một ngày ở người khỏe mạnh và thận trọng khi dùng cho ngườibị suy gan, xơ gan. Thuốc có chứa codein còn gây ức chế trung tâm hô hấp nên tránh dùng chonhững người bị bệnh hô hấp như hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.Nhóm thứ hai gồm các thuốc giảm đau chống viêm như aspirin, diclofenac,meloxicam... cùng có tác dụng giảm đau tốt, tuy nhiên chúng có thể gây độc chogan thận, viêm loét dạ dày - hành tá tràng, chảy máu đường tiêu hóa, đặc biệt ởngười già, người có tiền sử bệnh dạ dày, bệnh gan thận. Do vậy, có thể dùng mộttrong hai nhóm chế phẩm trên hoặc phối hợp cả hai để giảm đau tức thời trước khiđi khám bệnh, sau khi đã loại trừ các bệnh kèm theo như lưu ý ở trên. Tuy nhiên, cần khẳng định rẳng, đau được xem như là một dấu hiệu và triệuchứng quan trọng trong quá trình chẩn đoán bệnh, phải được thầy thuốc xem xétcẩn thận trước khi bắt đầu điều trị chống đau đơn thuần. Vì vậy, nếu chỉ chú ý vàogiảm đau thôi có thể sẽ bỏ qua một bệnh quan trọng cần được can thiệp điều trị.Nhứng trường hợp đau mạn tính thì nhất thiết phải đi khám, tìm ra nguyên nhân đểcó biện pháp điều trị thích hợp. Dùng trong giới hạn Tôi là thuốc chống nôn domperidol. Tôi có tác dụng làm ức chế các thụ thểdopamin ngoại biên, kích thích nhu động của ống tiêu hoá, làm tăng trương lực vàbiên độ mở rộng của cơ thắt môn vị sau khi ăn nhưng lại không gây ảnh hưởngđến sự bài tiết của dạ dày. Chính vì thế tôi được dùng để chống buồn nôn và nôndo dùng thuốc (như thuốc chống động kinh levodopa và bromocriptin, thuốcchống gián phân trong điều trị ung thư ). Tôi cũng được dùng trong dự phòng nônvà buồn nôn sau khi thẩm phân lọc máu. Chống một số biểu hiện của rối loạn gan- tiêu hóa: đầy bụng, chướng nặng vùng thượng vị, ợ hơi, khó tiêu sau bữa ăn (dothức ăn chậm xuống ruột), trào ngược dạ dày thực quản (nhờ tăng cường, mở rộngbiên độ cơ thắt môn vị). Những bệnh nhân Parkinson (trong trường hợp không có các biện phápchống nôn khác an toàn hơn), cũng có thể dùng tôi một cách an toàn nếu dùngkhông kéo dài quá 12 tuần. Các bạn ạ. Tôi ít có khả năng gây ra rối loạn ngoại tháp (rối loạn vận độngvà phối hợp vận động, đi lại chậm chạp, mất thăng bằng, nhai chậm, nói chậmtừng tiếng một..), ít có khả năng gây mất tập trung, buồn ngủ như metoclopramat,trừ những trường hợp có rối loạn tính thấm của hàng rào máu - não (thường xảy raở trẻ đẻ non, tổn thương màng não, dùng quá liều). Domperidol tôi làm tăng nhu động ruột nên không được dùng cho người cótắc ruột cơ học, có chảy máu đường tiêu hoá. Để chắc chắn, người suy thận chỉnên dùng tôi với liều bằng 30-50% liều người khỏe mạnh và chia ra uống nhiềulần trong ngày. Khi sử dụng tôi, các bạn cần lưu ý nhé! Bởi tôi sẽ làm tăng tiết prolactingây chảy sữa, đau đầu vú, vú to, gây rối loạn kinh nguyệt khi dùng liều cao dàingày. Mặc dù chưa có bằng chứng gây quái thai, nhưng cũng chưa có thông tinđầy đủ về độ an toàn cho thai, bài tiết qua sữa với nồng độ thấp, vì thế, tốt nhấtphụ nữ mang thai và cho con bú không nên dùng tôi. Bên cạnh đó, việc sử dụng tôi cho trẻ em phải hết sức thận trọng. Nếu dùngliều không thích hợp dễ gây nên rối loạn đường tiêu hoá, bởi tôi là thuốc làm tăngnhu động ruột và tôi cũng rất dễ gây độc cho đối tượng này. Với trẻ đẻ non, trẻ cótổn thương não (do bệnh hoặc các lí do khác) tính thấm của hàng rào máu- não bịrối loạn, nếu dùng tôi, trẻ dễ bị hiện tượng ngoại tháp. Không những thế, domperidol tôi còn có thể gây ra các tai biến tim mạchnguy hiểm. Vì vậy, chỉ dùng tôi khi thật cần thiết (đúng chỉ định, khi không cóthuốc tốt hơn thay thế). Tôi bị các thuốc kháng cholinergic ức chế làm giảm hiệulực, nếu cần phối hợp thì dùng tôi trước nhé. Tương tự, nếu cần phối hợp với cácthuốc kháng acid hay ức chế tiết acid thì phải dùng thuốc này sau bữa ăn và dùngtôi trước bữa ăn. Hãy dùng tôi đúng chỉ định, đúng cách, trong giới hạn liều cầnthiết, không kéo dài, các bạn sẽ có kết quả như mong muốn: hiệu quả và an toàn. Loét dạ dày tá ...