Kiệt tác - Nghệ thuật - Tự do

David Smith Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn, riêng tặng Võ Đình và Nguyên HưngDavid Smith (1906-1965), điêu khắc gia Hoa Kỳ, được xem là nghệ sĩ độc sáng nhất và có ảnh hưởng lớn nhất của thế hệ ông.1. Kiệt tác: Vâng, những kiệt tác được thực hiện hôm nay. Những kiệt tác chỉ là những tác phẩm nghệ thuật mà người ta đặc biệt yêu thích. Thế kỷ hai mươi đã sản xuất rất nhiều kiệt tác. Nước Mỹ đương đại đang sản xuất những kiệt tác—một số lượng tác phẩm phồn dật, táo tợn, càng lúc càng nhiều,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiệt tác - Nghệ thuật - Tự do Kiệt tác - Nghệ thuật - Tự doDavid SmithBản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn,riêng tặng Võ Đình và Nguyên HưngDavid Smith (1906-1965), điêu khắc gia Hoa Kỳ, được xem là nghệ sĩđộc sáng nhất và có ảnh hưởng lớn nhất của thế hệ ông.1. Kiệt tác:Vâng, những kiệt tác được thực hiện hôm nay. Những kiệt tác chỉ lànhững tác phẩm nghệ thuật mà người ta đặc biệt yêu thích. Thế kỷ haimươi đã sản xuất rất nhiều kiệt tác. Nước Mỹ đương đại đang sản xuấtnhững kiệt tác—một số lượng tác phẩm phồn dật, táo tợn, càng lúccàng nhiều, do những hoạ sĩ và điêu khắc gia sản xuất ở đây, từ trướcđến giờ chưa từng có. Chúng ta đừng để bị doạ dẫm bởi những giọngđiệu giả vờ có thẩm quyền viết ra những cuốn sách và gọi bức MonaLisa này bức Mona Lisa kia là kiệt tác duy nhất. Kiệt tác chỉ là nhữngtác phẩm nghệ thuật được đặc biệt quan tâm đến. Chúng xuất hiện ngaylúc này và chúng đã xuất hiện cách đây 30 chục ngàn năm.2. Nghệ thuật:Nghệ thuật là một nghịch lý không bị trói buộc bởi các luật tắc. Mọithứ luật tắc đều luôn luôn bị phá vỡ. Điều này làm rối loạn những đầuóc giáo điều. Những bộ thuật ngữ tiêu chuẩn hoá và những quy địnhphổ thông về tính cách của các thời đại nghệ thuật thì có thể có đấy,nhưng không có luật tắc nào trói buộc những chất liệu dùng để tạo nênmột tác phẩm hay tiến trình tư duy làm nẩy sinh ý niệm về tác phẩm ấy.Nó được sáng tạo từ óc tưởng tượng của con người trong mối quan hệvới thời đại của y. Khi tác phẩm nghệ thuật đã hiện diện, nó trở thànhtruyền thống. Khi nó đang được sáng tạo, nó là một thực thể chưa từnghiện diện bao giờ.Tôi không có cảm giác về truyền thống. Tôi có cảm giác về nhữngkhông gian vĩ đại.Tôi có cảm giác về thời đại của chính tôi. Tôi không dính líu gì đếnnhững thứ khác.Tôi không thuộc về bất cứ tục lệ nào—bất cứ đảng phái nào—bất cứtôn giáo nào—bất cứ ý thức hệ nào—bất cứ tổ chức nào.Tôi có cảm giác về sự tự do nguyên thuỷ và chân diện của mình. Tôicảm thấy muốn tuyên chiến với những cái đang sắp hàng theo trật tựthương mại: bảo tàng viện, những phê bình gia, những sử gia nghệthuật, những nhà mỹ học và cái gọi là những lực lượng văn hoá...Tôi tin rằng thời đại của tôi là thời đại quan trọng nhất trên thế giới.Rằng nghệ thuật của thời đại tôi là nghệ thuật quan trọng nhất. Rằngthứ nghệ thuật trước thời đại tôi không có một đóng góp nào trực tiếpvào óc thẩm mỹ của tôi bởi cái nghệ thuật đó đã là lịch sử, nó giải thíchthái độ của quá khứ, chứ không nhất thiết cung ứng những biện phápcho những vấn đề của tôi hôm nay. Nghệ thuật không ly dị khỏi cuộcsống. Nó mang tính biện chứng. Nó không ngừng đổi thay và lật đổ quákhứ.3. Tự do:Khi tâm trí con người được tự do để xiển dương cảm nhận của chínhmình qua một tác phẩm nghệ thuật, thì điều đó đi song song với cuộccách mạng phá bỏ xiềng xích khỏi thân phận chính mình.Tôi tin rằng nền nghệ thuật đích thực chưa được sinh ra; nền tự do vàcông bình đích thực chưa được sinh ra.@ Tienve--------------------------------Trích dịch từ David Smith, Statements, Writings (1947-1952), trongCleve Gray (ed.), David Smith by David Smith (New York: Holt,Rinehart, and Winston, 1968), 123, 132, 133. Nhan đề bản dịch và cáctiểu đề là của người dịch.