Kiểu gen và kiểu hình của bệnh nhân đái tháo nhạt do thận

Đái tháo nhạt (ĐTN) do thận là bệnh lý do thận không có khả năng cô đặc nước tiểu khi đáp ứng với hormone arginine vasopressin (AVP). Ở trẻ bị ĐTN do thận bẩm sinh, điều trị sẽ làm giảm số lượng nước tiểu và tránh tăng Natri máu và mất nước. Hầu hết các bệnh nhân ĐTN do thận bẩm sinh di truyền liên kết nhiễm sắc thể giới, và có đột biến ở gen AVPR2. Bài viết trình bày mô tả kiểu hình và kiểu gen của bệnh nhân ĐTN do thận.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiểu gen và kiểu hình của bệnh nhân đái tháo nhạt do thận CHUYÊN ĐỀ SÀNG LỌC VÀ CHẨN ĐOÁN BỆNH DI TRUYỀN KIỂU GEN VÀ KIỂU HÌNH CỦA BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO NHẠT DO THẬN Nguyễn Thu Hà*, Vũ Chí Dũng*TÓM TẮT 21 gen AVPR2, và có đáp ứng với thuốc Đái tháo nhạt (ĐTN) do thận là bệnh lý do Hydrochlorothiazide. Kết luận: Kết quả phânthận không có khả năng cô đặc nước tiểu khi đáp tích phân tử cho phép chẩn đoán xác định bệnh,ứng với hormone arginine vasopressin (AVP). Ở can thiệp điều trị, đem lại hiệu quả giảm sốtrẻ bị ĐTN do thận bẩm sinh, điều trị sẽ làm lượng nước tiểu ở bệnh nhân ĐTN do thận và tưgiảm số lượng nước tiểu và tránh tăng Natri máu vấn di truyền phòng bệnh.và mất nước. Hầu hết các bệnh nhân ĐTN do Từ khoá: đái tháo nhạt do thận, gen AVPR2.thận bẩm sinh di truyền liên kết nhiễm sắc thểgiới, và có đột biến ở gen AVPR2. Mục tiêu: Mô SUMMARYtả kiểu hình và kiểu gen của bệnh nhân ĐTN do GENOTYPE AND PHENOTYPE OFthận. Phương pháp: nghiên cứu ca bệnh gồm PATIENTS WITH NEPHROGENICmô tả triệu chứng lâm sàng, xét nghiệm sinh hoá DIABETES INSIPIDUSvà phân tích gen. Kết quả: Gia đình 1: bé trai 3 Nephrogenic Diabetes Insipidus (NDI) is atuổi, từ 4 tháng tuổi trẻ thường quấy khóc, thích distinct disorder caused by the nephrogenicuống nước và tiểu đêm nhiều kèm sốt nhẹ. Trẻ failure to concentrate urine in response to theđược chẩn đoán ĐTN lúc 1,5 tuổi và điều trị antidiuretic hormone arginine vasopressinbằng desmopressin nhưng không đáp ứng. Lúc 4 (AVP). In infants with hereditary NDI, the aimtuổi trẻ vào viện vì tăng Natri máu nghiêm trọng, of treatment is to minimize the polyuria andtăng glucose máu, nhiễm khuẩn nặng và tử vong avoiding hypernatremia and volume depletion.sau đó 1 tháng. Anh trai 11 tuổi, vào viện sau khi Most cases of hereditary NDI are inherited as X-em trai tử vong. Trẻ được chẩn đoán ĐTN kèm linked recessive disorders. Almost cases ofchậm phát triển tinh thần - vận động. MRI sọ não hereditary NDI with mutations incó hình ảnh loạn dưỡng chất trắng. Điều trị bằng the AVPR2 gene. Objectives: to describe thedesmopressin không đáp ứng. Bệnh nhân được phenotype and genotype of patients with NDI.xác định có đột biến c.500C>T (p.Ser167Leu) ở Methods: this is case series study includinggen AVPR2, có đáp ứng với thuốc clinical symptom descriptions, whole exomeHydrochlorothiazide (2mg/kg/ngày). Gia đình 2: sequencing of patients from two unrelatedTrẻ 14 tháng, vào viện vì tiểu nhiều, uống nhiều families with NDI. Results: Family 1: thevài tháng gần đây. Trẻ được chẩn đoán ĐTN và younger brother was 3 years old. From 4 monthskhông đáp ứng với điều trị desmopresin. Bệnh old, he was constantly irritable, thirsty,nhân có đột biến c.244C>T (p.Cys82Arg) trên micturition, mild fever. From 1 year old he was polydisa and polyuria. When he was 1,5 year old, he was admitted to our hospital cause of*Bệnh viện Nhi Trung Ương pneumonia. During this period, he was diagnosedChịu trách nhiệm chính: Vũ Chí Dũng with diabetes insipidus, but unresponded toEmail: dungvu@nch.org.vn desmopressin. When he was 4 years old, he wasNgày nhận bài: 1.10.2020 admitted again cause of severe hypernatremina,Ngày phản biện khoa học: 11.10.2020 very high blood glucose, severe sepsis. He died 1Ngày duyệt bài: 19.11.2020 month later. The elder brother was admitted to158 TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 497 - THÁNG 12 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2020our hospital after his brother died. He had biến gen AVP (nằm trên cánh ngắn củapolyuria and polydipsia for along time after birth. nhiễm sắc thể số 20). ĐTN do thận là do đápHe was diagnosed with diabetes insipidus and ứng không đầy đủ của thận với AVP, có thểretard mental - motor development. He has do đột biến của receptor AVP típ 2 (genleukodystrophy in MRI brain. He had AVPR2) hoặc aquaporin 2 (gen AQP2) hoặcunresponded with dessmopressin. A pathogenic do tác dụng phụ của một vài loại thuốc,variant c.500C>T (p.Ser167Leu) was identifiedin AVPR2 gene and good respond with thường gặp là lithium, hay do các rối loạnhydrochlorothiazide 2mg/kg per day. Family 2: điện giải như tăng calci máu hoặc hạ kaliMale patient 14 months old admitted to our máu. Các bệnh lý ĐTN do di truyền chiếmhospital cause of polyuria and polydipsia for khoảng 10% các bệnh lý ĐTN nói chung 1.several months ago. He was diagnosed with Tác dụng giữ nước của AVP chủ yếu quadiabetes insipidus but unresponded with trung gian của AVP với thụ thể vasopressindesmopressin. A variant c.244C>T (p.Cys82Arg) loại 2 (AVPR2), một loại thụ thể kết hợpwas identified in AVPR2 gene and good respond protein G nằm ở bên màng đáy của tế bàowith hydrochlorothiazide 2mg/kg per day. chính ống thận. AVP gắn với AVPR2 làmConclusions: This case report illustrates the kích hoạt thụ thể và sự tương tác của AVPR2clinical and laboratory characterization of NDIand the importance of genetic testing for the với G cytosoli ...