Kim loại tiền Nhật Bản và chuyển biến kinh tế - xã hội Đàng ngoài thế kỷ XVII (Tiếp theo và hết)

Tiếp nối phần trước, bài viết trình bày tác động của kim loại tiền Nhật Bản đến kinh tế và xã hội Đàng ngoài, tác động đến giá cả, tác động đến tỉ giá bạc, tiền đồng, tác động đến nhân lực.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kim loại tiền Nhật Bản và chuyển biến kinh tế - xã hội Đàng ngoài thế kỷ XVII (Tiếp theo và hết)x^ ^ KIM LOAI TIEN NHAT BAN VA CHUYEN BIEN KINH TE XA HOI DANG NGOAI THE KY XVII (Tiep theo vd het) . HOANG ANH TUAN* I I I I I I I I I I I I I I I 3. Tac dong cua kim loai tien Nhat Mdt lUdng Idn kim loai Dang Ngodi dungBan den kinh te - xa hoi Dang Ngoai trao ddi tien ddng Trung Qudc Id bae n6n Nhdt Ban, b cap dp thap hdn Id loai bae a. Tdc ddng den tigid bgc/tien dong nen dUdc due tQ ddng bae rials Tay Ban NhQ da trinh bay cl cac p h i n trUdc, cac Nha, eae loai ddng bae Ha Lan va rupeestrieu dai phong kien Viet Nam tQ the ky An Dp. Theo each phan loai cua thUdngXIII den the ky XVIII tim each giam tai sy nhan phUdng Tay, ve ed ban cd 4 loai baethieu hut tien iQu hanh trong nQde bang chinh dUdc lUu hanh tren thi trUdng Dangeach dung bae va vang de trao ddi tien Ngodi. Loai tdt nhdt dUde gpi Id lysee 100%ddng Trung Quoc. Cudi thap nien 1680, bae nguyen chdt; ba loai cdn lai Id ddng baemdt nhd du hanh va thUdng nhan chau Au rials Tdy Ban Nha (94%), rixdollars (85%)md ta boat ddng nay nhu sau: vd bae nen Nhdt Ban schuytzilver (82%) (44). Cdc boat dpng mau dich quy md ldn cd Mdt can trd khdc vdi boat dpng mau the dung bae n6n de thanh todn trong khidich Id hp [trieu dinh Le-Trinh] cho phep budn bdn le vd tieu pha hdng ngdy can tienmdt lUdng ldn bae do thudng nhan nude ddng. Bdi bae Nhdt chiem ti trpng ldn trongngodi dem vdo vUdng qude (thudng khoang tdng sd vdn dau tU ciia ngUdi Hd Lan vampt trieu dd la mdi ndm) dUde xudt sang ngUdi Hoa, nd dUde cei Id loai bae chuinBowes vd Trung Qude n h i m ddi Idy tien trong giao dich. Vi the, eho den trUde ndmddng - vdn len hay xudng tuy theo viec 1668, loai bae thUdng nhdn ngoai qudc deChova [Chua] chi phdi theo ldi ich eiia Ong cap den trong ti gid hdi doai bac/tien ddngta. Ngoai ra, be mat cac ddng tien ndy se bi nhieu kha nang la bae Nhdt Ban (45).bdo mdn trong mdt vdi ndm nen mdt gia triluu hanh, gay thiet hai Idn cho thUdng Sy thieu byt cdc ngudn tU lieu ngan trdnhan vd tao dinh kien trong cdng ludn. Va viec phuc dyng todn canh bQc tranh nhdpthe la bae chay ra ngodi ma khdng de thu khau bae cua thQdng nhan ngoai qude vdoddi lUdng thUc - day qua Id mdt chinh sdch Ddng Ngodi. Tuy nhien, kho tQ lieu VOCte hai (43). eho chung ta mdt cdi nhin bao qudt ve kim TS. Khoa Lich sQ - TrQdng Dai hpc KHXH&NV- DHQGHN54 Rghien cuu Lich siir. so 1.2010ngach nhdp khau loai kim loai quy ndy tQ kho tQ lieu VOC gdi y r i n g , ve dai the, sdnam 1637 den nam 1668 - nam Mac Phii iQdng bae (cung chii yeu la bae Nhdt BanDQc Xuyen nghiem edm xuat k h i u bae vd mdt sd bae tQ My Latin qua kenh traoNhat (46). Trong khoang thdi gian ndi tren, ddi Manila) md Hoa thQdng mang vaoQdc tinh khoang 2.527.000 lang ehu yeu la Dang Ngodi khdng k6m qua xa sdlUdng baebae Nhdt (tQdng dQdng 7.000.000.000 ngUdi Hd Lan dUa den. Ben canh dd, choguilders Hd Lan) da dQdc VOC dQa vdo den nifa dau thdp nien 1630 mdt sd lUdngDdng Ngoai. Sau khi mdt ngudn bae Nhdt dang ke bae Nhdt da chay vdo Dang NgodiBan tQ nam 1668, VOC thu mua eae loai theo thuyen budn eiia Hoa - Nhat thUdngddng bae khde nhau nhu vd ngudi Bd Ddo Nha. Bd qua cac so lieuprovintiendaalder, kruisdaalder, Mexican cdn thieu byt tren va ehi tinh den kimrials va Surat rupees. TQ thdi diem nay, so ngach khdp khau eiia ngUdi Ha Lan cungiQdng bae nhdp kh ...