Kim loại tiền Nhật Bản và chuyển biến kinh tế - xã hội Đàng Ngoài thế kỷ XVII

Bài viết phác thảo những nét về kim ngạch xuất nhập khẩu kim loại tiền tệ Nhật Bản vào Đàng Ngoài trong phần lớn thế kỷ 17 từ đó phân tích những tác động mạnh mẽ và hằng xuyên đến sự chuyển biến kinh tế, xã hội Đàng Ngoài thông qua tỉ giá hối đoái, giá cả hàng hóa, thực phẩm, cơ cấu công nhân lao động trong các ngành công nghiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kim loại tiền Nhật Bản và chuyển biến kinh tế - xã hội Đàng Ngoài thế kỷ XVIIKIM LOAI TIEN NHAT BAN VA CHUYEN BIEN KINH TE XA HOI DANG NGOAI THE KY XVII HOANG ANH TUAN Cac thifdng pham chung ta [ngifdi Ha Lan- dung lai tif than cac mdi quan he, ma cdnTG] nhap khau vao buon bdn d Dang Xgoai chd cho phep cac nha nghien cQu tim hieuveu gom bac va tien dong - von dudc diic hoac nhQng tac dgng ciia nd den sii chuyen bienlam d Xhat Ban [,,,] Xgoai ra [chiing ta] con kinh te - xa hgi trong nUdc, tQ do gdp phinnhap khdu mot so loai hUdng heu, diem tieu, vdi ^^c lap vi trf vd vai trd cua Dai Viet trongcotton, Xgoai bac va tien dong, cac loai thUdng he thdng h i i thUdng khu vUc vd quoc tephdm khac dudc nhap khdng dang kg do ludng trong ky nguyen thUdng mai sdi dgng nay.tieu thu khong cao. Trong qua trinh khai thdc kho tU lieu Pieter van Dam [1703] (1) cua Cdng ty Ddng An Ha Lan (VOC) tai La Have va mdt p h i n khdi tU lieu cua Cdng ty Trong the ky XX, nhQr-j thanh tUii ndibat ve nghien cdu quan hg thudng mai va Ddng An Anh tai Luan Ddn, tdi cd an tUdngbang giao A - Au giai doan Can dai sd kv rat manh ve khdi lUdng Idn kim loai tien tecung nhu tac dgng ciia nd densU md rgng ^^^^ ^dn (hac, ddng va tien ddng) dUdcciia mdt he thdng kinh te thd gidi, nen kinh ngUdi Ha Lan nhap khau vao Dang Ngoaite hang hda cda cac qudc gia Ddng A ndi ^^ng nam (ben canh mgt litdng khd Idn doneng, da va dang lam thay doi nhieu nhan thUdng nhan Trung Qudc, Xhat Bdn, BdthQc sii hgc ve thdi ky ljch sU cd tinh b i n le E)ao Xha, Anh... dUa vao qua cdc thdi kyndy (2). 0 Viet Xam, viec cac ngudn tu lieu ^hac nhau). Dac biet hdn, ngudn kim loaiphUdng Tay tQng bQdc duoc khai thdc va ^idn te nay da tac dgng r i t manh me va saucdng bd trong nhQng nam gan day cung gdp sac den qua trinh md rgng nen kinh tep h i n thidt thilc vao vide tQng bQdc soi sang hang hda cua Dang Xgoai, cung nhU anhnhung khia canh lich sU dan tdc bi bo ngd hudng trUc tiep va thudng xuyen den cd cautrong sudt mdt thdi gian dai: van de quan phan bd life lUdng lao dgng, ddi sdng xahe thUdng mai va bang giao vdi cac the life hdi... Tren cd sd tdng hdp tU lieu vd nhanthUdng mai chau Au (Ha Lan. Anh, Bd Ddo dinh, bai viet nay se phdc thao nhQng netXha...) the ky XVII (3). Dieu dang ndi la, chinh ve kim ngach nhap khau kim loainhQng ngudn tif lieu phuong Tay viet ve tien te Xhat B i n (va mgt sd ngudn bo sungDai Viet thdi ky ndy khdng chi giup phuc khdc) vdo Dang Xgoai trong p h i n Idn the• TS, Hioa Lich sQ - TrUdng Dai hoc KHXH&XV- DHQGHXKim loai tien Rl^at B^n va chuyen bien. 19ky XVII de tQ dd p h a n tfch n h u n g tac ddng thdi quy d i n h lai gia tri ddng tien: 1 quanm a n h me vd h i n g xuyen den sU chuyen a n 10 tien vd gdm 600 ddng - bieu gia tribien k i n h te - xa hgi D a n g Ngoai, t a p t r u n g nay dUdc duy tri den t a n the ky XIX (7).vao cac k h i a c a n h chfnh s a u day: ti gia hdi Van de d a t ra la san lUdng tien due radoai, gia ca h a n g hda va thilc p h a m , cd cau cua trieu Le k h d n g dap Qng dUdc nhu c i un h a n cdng lao dgng t r o n g cac n g d n h t h u trong nUdc. N h i m giam bdt sQc ep tQ sUcdng nghiep. thieu h u t ciia loai tien b a n bd ndy, trieu1. Vai n e t v e h e t h o n g t i e n t e V i e t N a m dinh t r u n g Udng t a n g lUdng tien diic bdi cact r u d c t h e k y XVII cdng xudng n h a nUdc, ddng thdi b a n s i c chi (cac n a m 1434, 148, 1658, 1741) cam Lich sU he thdng tien te Viet N a m den t h u d n g d a n lUa tien tdt bd tien xau (8). Quy trUdc thdi ky P h d p thuoc cd the chia t h d n h che t r e n k h d n g m a n g lai hieu qua cao bdi hai giai doan chfnh: giai doan d u n g tren thi trUdng ddng thdi luu h d n h nhieu vang/bac va giai d o a n sU d u n g tien ddng. loai tidn due tQ n h i e u loai kim loai khac Bac va v a n g dUdc ngUdi Viet sQ d u n g n h u ...