Kinh doanh lưỡng diện và một số vấn đề liên quan đến pháp luật cạnh tranh

Kinh doanh lưỡng diện (KDLD) là phương thức kinh doanh ngày càng phát triển và có nhiều biến thể. Sau giải Nobel kinh tế năm 2014 của Jean Tirole, KDLD càng thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu, đặc biệt là trên lĩnh vực pháp luật cạnh tranh, giải quyết các vấn đề phát sinh trong kiểm soát sức mạnh độc quyền của doanh nghiệp lưỡng diện.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kinh doanh lưỡng diện và một số vấn đề liên quan đến pháp luật cạnh tranh THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT KINH DOANH LÛÚÄNG DIÏåN VAÂ MÖÅT SÖË VÊËN ÀÏÌ LIÏN QUAN ÀÏËN PHAÁP LUÊÅT CAÅNH TRANH Trương TrỌng Hiểu* Và nHóM ngHiÊn cứu** Kinh doanh lưỡng diện (KDLD) là phương thức kinh doanh ngày càng phát triển và có nhiều biến thể. Sau giải Nobel kinh tế năm 2014 của Jean Tirole, KDLD càng thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu, đặc biệt là trên lĩnh vực pháp luật cạnh tranh, giải quyết các vấn đề phát sinh trong kiểm soát sức mạnh độc quyền của doanh nghiệp lưỡng diện. 1. nhận diện kinh doanh lưỡng diện được biết đến và được giới thiệu lần đầu 1.1. Lịch sử phát triển của KDLD tiên bởi J.C.Rochet và J.Tirole (2003)1. Kinh doanh xuất hiện từ lâu đời với Sau đó, một loạt các công trình của Parker hình thức sơ khai nhất là mai mối, kế đến là và Van Alstyne (2005)2, Amstrong (2006)3, môi giới bảo hiểm, đại lý bán đấu giá, môi Fillistruchi (2008)4... từng bước góp phần giới bất động sản, xuất bản... Hiện nay, làm sáng tỏ bản chất và tầm quan trọng của KDLD chính là các biến thể hiện đại dưới phương thức kinh doanh này, cả ở khía cạnh kinh tế và pháp luật. Báo cáo tại Hội nghị tác động của cách mạng công nghệ, như hệ của Ủy ban Cạnh tranh OECD (2009) chỉ ra điều hành máy tính, các cổng web, mạng xã rằng, thị trường lưỡng diện với các đặc trưng hội, trò chơi điện tử, các thiết bị nghe nhạc của nó đã và đang có tác động to lớn đến số, sàn giao dịch điện tử, hệ thống thanh chính sách cạnh tranh của nhiều quốc gia toán,... Có thể thấy, KDLD đang có mặt ở trên thế giới5. Đặc biệt, sự phát triển nở rộ hầu khắp các ngành kinh tế hiện đại và mang của các doanh nghiệp lưỡng diện với nhiều lại nguồn lợi khổng lồ đóng góp vào GDP biến thể mới đặt ra cho cơ quan cạnh tranh của nhiều quốc gia. các nước vấn đề cấp bách là phải tìm ra các Tuy nhiên, cho đến những năm đầu công cụ mới trong phân tích cạnh tranh đối của thế kỷ 21, khái niệm về KDLD mới với loại thị trường đặc biệt này. * ThS, Trường ĐH Kinh tế - Luật. ** Đào Minh Châu, Phùng Thị Kim Hà, Nguyễn Thị Hồng Hương và Lê Thi Hà Trang (Học viên Khoa Luật và Luật Kinh tế, Trường ĐH Kinh tế - Luật). 1 Rochet, J-C.and J. Tirole (2003), “Platform Competition in two-sided maket”, Journal of the European Economics Association 1, no. 4/2003. 2 Parker, G.G. and Van Alstyne, M.W. (2005), “Two-sided network effects: A theory of information product design”, Management Science, vol 51, issue 10. 3 Amstrong (2006), “Competition in two-sided market”, RAND Journal of Economics, (no. 37). 4 Lapo Filistrucchi (2008), “A SSNIP test for two-sided markets:the case of media”, Journal of IDEAS. 5 OECD (2009), Policy Rountables: Two sided market, DAF/COMP (2009) 20. http://www.oecd.org/daf/competition/ 44445730.pdf truy cập ngày 25/7/2016. NGHIÏN CÛÁU Söë 23(327) T12/2016 LÊÅP PHAÁP 51 THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT 1.2. Các mô hình điển hình nhóm khách hàng này. Để thực hiện được Thông thường, trong kinh doanh, chúng việc thanh toán, hệ thống thẻ phải kết nối ta chỉ biết đến quan hệ mua bán trực tiếp giữa với ngân hàng của chủ thẻ (ngân hàng phát người bán (thường là doanh nghiệp) và người hành) và ngân hàng của tổ chức chấp nhận mua hoặc quan hệ mua bán thông qua các thẻ (ngân hàng thanh toán). Hệ thống thẻ trung gian kết nối (trung gian thương mại như thực hiện thu phí của cả hai ngân hàng phát đại lý, ủy thác...), đây được gọi là các quan hành và thanh toán khi phát hành thẻ cho hệ đơn diện. Trên thực tế, có những doanh người tiêu dùng. nghiệp vừa cung cấp hàng hóa, dịch vụ trực Có thể thấy rằng, các doanh nghiệp nói tiếp cho hai hay nhiều nhóm khách hàng khác trên (Google, Facebook, truyền hình, báo nhau, vừa đóng vai trò như trung gian kết nối chí, thẻ thanh toán, hệ điều hành máy tính...) các nhóm khách hàng đó với nhau. có hoạt động kinh doanh dựa trên hai nhóm Đơn cử, Google hoạt động như một khách hàng riêng biệt nhưng có nhu cầu giao trung gian giữa người dùng và các doanh dịch với nhau (phụ thuộc lẫn nhau). Các nghiệp có nhu cầu quảng cáo (các nhà quảng doanh nghiệp này hoạt động như một trung cáo). Dựa trên nhu cầu của hai nhóm khách gian kết nối giữa hai nhóm khách hàng này hàng, một mặt Google cung cấp dịch vụ tìm bằng cách cung cấp một loại hàng hóa, dịch kiếm thông tin, mặt khác cung cấp không vụ riêng biệt cho mỗi nhóm, từ đó thu lợi gian quảng cáo trên các trang thông tin mà nhuận thông qua hoạt động kết nối này. Hoạt người dùng tìm kiếm. Bằ ...