Kỹ năng đặt câu hỏi chất vấn và đưa kiến nghị khi chất vấn

Bài viết trình bày một số vấn đề lý luận và thực tiễn về kỹ năng đặt câu hỏi chất vấn của đại biểu quốc hội ở Việt Nam, kỹ năng cụ thể trong việc đặt câu hỏi chất vấn và đưa kiến nghị khi chất vấn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kỹ năng đặt câu hỏi chất vấn và đưa kiến nghị khi chất vấn NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT KỸ NĂNG ĐẶT CÂU HỎI CHẤT VẤN VÀ ĐƯA KIẾN NGHỊ KHI CHẤT VẤN TS. Nguyễn Đình Quyền* * Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Nguyên phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Đại biểu Quốc hội khóa XII, XIII 1. Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về vấn Hội đồng Bộ trưởng và các thành viên kỹ năng đặt câu hỏi chất vấn của đại biểu của Hội đồng Bộ trưởng, Chánh án Tòa án quốc hội ở Việt Nam nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Hiến pháp năm 1992 và - Để thực hiện vai trò giám sát của Hiến pháp năm 2013 mở rộng và cá thể hóa mình, ĐBQH không chỉ tham gia vào hoạt trách nhiệm của người bị chất vấn, theo đó, động của Quốc hội trong việc xem xét các ĐBQH có quyền chất vấn Chủ tịch nước, báo cáo của Chủ tịch nước, UBTVQH, Chính Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát Bộ trưởng và các thành viên khác của Chính nhân dân tối cao, các báo cáo giám sát của phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện các cơ quan Quốc hội mà còn được thực hiện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng ở hoạt động chất vấn. Chất vấn của ĐBQH Kiểm toán nhà nước. là hình thức giám sát tối cao tại kỳ họp. Điều 80 của Hiến pháp năm 2013 quy định: “Đại - Chất vấn là quyền và là hình thức giám sát riêng và quan trọng nhất của ĐBQH. biểu Quốc hội có quyền chất vấn Chủ tịch Chất vấn là yêu cầu của đại biểu với tư cách nước, Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng Chính là người đại diện có thẩm quyền của nhân phủ, Bộ trưởng và các thành viên khác của dân đối với người bị chất vấn trong việc làm Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối rõ trách nhiệm của người bị chất vấn, buộc cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối người bị chất vấn phải báo cáo, giải trình cao, Tổng Kiểm toán nhà nước”. trước cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất Hiến pháp Việt Nam qua các thời kỳ về những vấn đề liên quan đến trách nhiệm đều quy định các ĐBQH có quyền chất vấn. của họ trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền Từ Hiến pháp 1946 đến Hiến pháp năm hạn do pháp luật quy định. Chất vấn do cá 2013, đối tượng bị chất vấn ngày càng được nhân ĐBQH thực hiện nhưng khi tiến hành mở rộng. Hiến pháp 1946 chỉ dừng lại ở quy tại kỳ họp Quốc hội trở thành một trong định Nghị viện chất vấn đối với Bộ trưởng. những hoạt động giám sát tối cao của Quốc Hiến pháp năm 1959 quy định ĐBQH có hội. Các ĐBQH khi thực hiện quyền chất quyền chất vấn Hội đồng Chính phủ, các cơ vấn thì không còn nhân danh cá nhân nữa quan thuộc Hội đồng Chính phủ. Hiến pháp mà nhân danh quyền lực tối cao của nhân năm 1980 quy định ĐBQH có quyền chất dân, hay còn gọi là quyền lực gốc, quyền Số 10(362) T5/2018 3 NHAÂ NÛÚÁC VAÂ PHAÁP LUÊÅT lực do dân bầu và ủy nhiệm, thay mặt nhân nghị dù là cộng hòa hay dân chủ, Chính phủ dân yêu cầu người bị chất vấn phải trả lời được thành lập trên cơ sở Nghị viện, được về những vấn đề liên quan đến trách nhiệm sự tín nhiệm của Nghị viện, chịu sự chi pháp lý của mình, quy trách nhiệm pháp lý phối về mặt pháp lý của Nghị viện, theo đó, đối với người bị chất vấn. Đặc điểm quyền đại biểu Nghị viện có thể thực hiện những chất vấn của ĐBQH là chất vấn đối với cá quyền hạn nhất định trong giám sát, chất nhân những người đứng đầu các cơ quan vấn Chính phủ, thành viên của Chính phủ, nhà nước có thẩm quyền. Thực hiện quyền đồng thời xác định trách nhiệm về pháp lý, chất vấn giúp cho ĐBQH thay mặt nhân dân chính trị của Chính phủ đối với Nghị viện. xem xét tính đúng đắn trong hoạt động của Bởi suy cho cùng ở chính thể này, Nghị viện bộ máy nhà nước và có thêm cơ sở để thực và Chính phủ đều nằm trong tay của đảng hiện quyền bầu, phê chuẩn, bãi nhiệm, miễn chiếm đa số hoặc liên minh các đảng cầm nhiệm và lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín quyền, thực hiện chính sách, đường lối của nhiệm đối với những người lãnh đạo, những đảng chính trị đó. Nên với kỷ luật đảng, các người do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn. đại biểu là đảng viên phải tuân theo chính Khi nghiên cứu về quyền chất vấn, sách, đường lối của đảng, trách nhiệm của một vấn đề cần lưu ý trong việc phân biệt các đại biểu Nghị viện và Chính phủ đều rõ giữa quyền này với quyền của ĐBQH hướng tới mục tiêu đó, vì vậy sự phân quyền yêu cầu trả lời về những vấn đề mà ĐBQH về mặt pháp lý giữa Nghị viên và Chính phủ quan tâm, theo đó quyền chất vấn và quyền trong chính thể này nhiều khi trở thành hình yêu cầu trả lời về những vấn đề mà ĐBQH thức, khi đó Nghị viện của đảng đối lập đóng quan tâm về mặt hình thức thường giống vai trò quan trọng trong chất vấn và gây áp nhau ở chỗ đều là dạng đặt câu hỏi nhưng lực, đề nghị bỏ phiếu tín nhiệm Chính phủ. khác nhau ở mục đích, chủ thể, trình tự, thủ Kết quả giám sát của Nghị viện đối tục tiến hành và đặc biệt là hậu quả pháp với Chính phủ thể hiện ở những chất vấn, lý. Việc yêu cầu trả lời những vấn đề mà yêu cầu, kiến nghị của đại biểu nghị viện ĐBQH quan tâm thường chỉ đặ ...