Kỹ thuật điện tử - Chương 2

linh kiện thụ động Trạng thái điện của một phần tử đ-ợc thể hiện qua hai thông số trạng thái là điện áp u giữa 2 đầu và dòng điện i chảy qua nó, khi phần tử tự nó tạo đ-ợc các thông số này thì nó đ-ợc gọi là phần tử tích cực (có thể đóng vai trò nh- một nguồn điện áp hay nguồn dòng điện). Ng-ợc lại, phần tử không tự tạo đ-ợc điện áp hay dòng điện trên nó thì cần phải đ-ợc nuôi từ một nguồn sức điện động bên ngoài. Ng-ời ta gọi đó...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kỹ thuật điện tử - Chương 2 Ch−¬ng II: Linh kiÖn thô ®éng Ch−¬ng II linh kiÖn thô ®éng Tr¹ng th¸i ®iÖn cña mét phÇn tö ®−îc thÓ hiÖn qua hai th«ng sè tr¹ng th¸i lµ ®iÖn ¸p u gi÷a 2 ®Çu vµ dßng ®iÖn i ch¶y qua nã, khi phÇn tö tù nã t¹o ®−îc c¸c th«ng sè nµy th× nã ®−îc gäi lµ phÇn tö tÝch cùc (cã thÓ ®ãng vai trß nh− mét nguån ®iÖn ¸p hay nguån dßng ®iÖn). Ng−îc l¹i, phÇn tö kh«ng tù t¹o ®−îc ®iÖn ¸p hay dßng ®iÖn trªn nã th× cÇn ph¶i ®−îc nu«i tõ mét nguån søc ®iÖn ®éng bªn ngoµi. Ng−êi ta gäi ®ã lµ c¸c phÇn tö thô ®éng, cô thÓ trong m¹ch ®iÖn vµ thiÕt bÞ ®iÖn tö lµ ®iÖn trë, tô ®iÖn vµ cuén d©y. Ch−¬ng nµy sÏ ®Ò cËp ®Õn mét sè tÝnh chÊt quan träng cña c¸c lo¹i linh kiÖn ®ã. I. §iÖn trë 1 - §Þnh nghÜa vμ ký hiÖu a - §Þnh nghÜa §iÖn trë lµ linh kiÖn dïng ®Ó ng¨n c¶n dßng ®iÖn trong m¹ch. Nãi mét c¸ch kh¸c lµ nã ®iÒu khiÓn møc dßng vµ ®iÖn ¸p trong m¹ch. §Ó ®¹t ®−îc mét gi¸ trÞ dßng ®iÖn mong muèn t¹i mét ®iÓm nµo ®ã cña m¹ch ®iÖn hay gi¸ trÞ ®iÖn ¸p mong muèn gi÷a hai ®iÓm cña m¹ch ng−êi ta ph¶i dïng ®iÖn trë cã gi¸ trÞ thÝch hîp. T¸c dông cña ®iÖn trë kh«ng kh¸c nhau trong m¹ch ®iÖn mét chiÒu vµ c¶ m¹ch xoay chiÒu, nghÜa lµ chÕ ®é lµm viÖc cña ®iÖn trë kh«ng phô thuéc vµo tÇn sè cña tÝn hiÖu t¸c ®éng lªn nã. HÇu hÕt ®iÖn trë ®Òu lµm tõ chÊt c¸ch ®iÖn vµ nã cã mÆt ë hÇu kh¾p c¸c m¹ch ®iÖn. Cã thÓ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ ®iÖn trë theo ®Þnh luËt Ohm nh− sau: U R = (Ω) Trong chÕ ®é tÜnh: I ΔU ∂u Trong chÕ ®é tÝn hiÖu nhá: r = gäi lµ ®iÖn trë vi ph©n hay ΔI ∂i Víi U: sôt ¸p trªn ®iÖn trë [V] I : dßng ®iÖn ch¹y qua ®iÖn trë [A] R: ®iÖn trë [Ω] C¸c gi¸ trÞ cña R th−êng lµ : mΩ, Ω ,kΩ , MΩ ,GΩ. §iÖn trë dÉn c¶ dßng mét chiÒu vµ xoay chiÒu. §iÖn ¸p vµ dßng ®iÖn cïng pha. b - Ký hiÖu cña ®iÖn trë trong m¹ch ®iÖn §iÖn trë th−êng §iÖn trë biÕn ®æi §iÖn trë 1/8 W 1/4 W 1/2 W c«ng suÊt I V X 1W 5W 10 W 13 Kü thuËt ®iÖn tö http://www.ebook.edu.vn Ch−¬ng II: Linh kiÖn thô ®éng H×nh d¸ng thùc tÕ cña ®iÖn trë: c - CÊu tróc cña ®iÖn trë. §iÖn trë nhiÒu d¹ng kÕt cÊu kh¸c nhau tuú theo lo¹i nh−ng nãi chung cã thÓ biÓu diÔn cÊu tróc tæng qu¸t cña mét ®iÖn trë nh− sau: VËt liÖu c¶n ®iÖn Mò chôp vµ ch©n Vá bäc Lâi 2 - C¸c tham sè kü thuËt ®Æc tr−ng cho ®iÖn trë. Khi sö dông mét ®iÖn trë th× c¸c tham sè cÇn quan t©m lµ: gi¸ trÞ ®iÖn trë tÝnh b»ng Ohm ( Ω ); sai sè hay dung sai lµ møc thay ®æi t−¬ng ®èi cña gi¸ trÞ thùc so víi gi¸ trÞ s¶n xuÊt danh ®Þnh s¶n xuÊt ghi trªn nã tÝnh theo phÇn tr¨m (%); c«ng suÊt tèi ®a cho phÐp tÝnh b»ng oat (W) vµ ®«i khi c¶ tham sè vÒ ®Æc ®iÓm cÊu t¹o vµ lo¹i vËt liÖu ®−îc dïng ®Ó chÕ t¹o ®iÖn trë. a - TrÞ sè ®iÖn trë vµ dung sai TrÞ sè cña ®iÖn trë lµ tham sè c¬ b¶n, yªu cÇu ®èi víi trÞ sè lµ Ýt thay ®æi theo nhiÖt ®é, ®é Èm, thêi gian… Nã ®Æc tr−ng cho kh¶ n¨ng c¶n ®iÖn cña ®iÖn trë. TrÞ sè cña ®iÖn trë phô thuéc vµo vËt liÖu c¶n ®iÖn, kÝch th−íc cña ®iÖn trë vµ nhiÖt ®é m«i tr−êng. l R = ρ. C«ng thøc: S ρ: ®iÖn trë suÊt cña vËt liÖu c¶n ®iÖn [Ωm] l: chiÒu dµi d©y dÉn [m] [m2] S: tiÕt diÖn d©y dÉn Dung sai (sai sè) biÓu thÞ møc ®é chªnh lÖch trÞ sè thùc tÕ cña ®iÖn trë so víi trÞ sè danh ®Þnh vµ ®−îc tÝnh theo %. R − Rdd .100% Dung sai ®−îc tÝnh : tt Rdd Víi Rtt vµ Rdd lµ gi¸ trÞ ®iÖn trë thùc tÕ vµ danh ®Þnh Dùa vµo ®ã ng−êi ta s¶n xuÊt ®iÖn trë theo 5 cÊp chÝnh x¸c CÊp 005 : cã sai sè ± 0.5% Dïng trong m¹ch yªu cÇu ®é CÊp 001 : c ...