Kỹ thuật sản xuất hạt giống một số cây rau - chương 2

Chương 2: KỸ THUẬT SẢN XUẤT HẠT GIỐNG MỘT SỐ CÂY RAU HỌ CÀCây rau họ cà ( solanaceae) là một nhóm lớn bao gồm các loài cây thân mềm , thân cứng, thân bụi và thân leo. Nhóm cây rau họ cà có mặt ở phạm vi rất rộng ở các nước như Costa Rica, Chile, nhiệt đới Trung Mỹ, Châu Âu, Châu Á và một vài loài có ở Bắc Mỹ. Những cây rau phổ biến trong họ này ở nước ta là cà chua (Lycopensicum esculentum Mill.), cà tím( Solanummelogenla L. ), ớt (Capsicum annum L.), khoai...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kỹ thuật sản xuất hạt giống một số cây rau - chương 2 Chương 2: KỸ THUẬT SẢN XUẤT HẠT GIỐNG MỘT SỐ CÂY RAU HỌ CÀ Cây rau họ cà ( solanaceae) là một nhóm lớn bao gồm các loài cây thân mềm , thân cứng,thân bụi và thân leo. Nhóm cây rau họ cà có mặt ở phạm vi rất rộng ở các nước như Costa Rica,Chile, nhiệt đới Trung Mỹ, Châu Âu, Châu Á và một vài loài có ở Bắc Mỹ. Những cây rau phổ biếntrong họ này ở nước ta là cà chua (Lycopensicum esculentum Mill.), cà tím( Solanummelogenla L.), ớt (Capsicum annum L.), khoai tây (S. tuberosum)...Các cây rau họ cà có thể phân biệt qua cáchoa của chúng 5 cánh, màu trắng, tía hoặc xanh , có 5 bộ nhị liền nhau, các hoa mọc từ lách lá. Hầuhết chúng thuộc nhóm cây tự thụ phấn, một số có cấu tạo hoa và đặc điểm di truyền nó có khả năngnhận phấn ngoài rất lớn. Hình 1: Cấu tạo hoa cà chua Các cây rau trong họ cà phổ biến ở nước ta là cà chua, cà pháo, cà bát, cà tím, ớt cay, ớtngọt. Mỗi loại rau có yêu cầu kỹ thuật, điều kiện sản xuất và tiêu chuẩn hạt giống rất khác nhau.Trong phạm vi của cuốn sách chúng tôi trình bày kỹ thuật sản xuất hạt giống thuần và hạt giốngưu thế lai F1 của một số cây đại diện là cà chua, cây cà tím, cây ớt vay và ớt ngọt. Kỹ thuật sản xuất hạt giống cà chua 1. Nguồn gốc, đặc điểm Cây cà chua (Lycopensicum esculentum Mill.) được nhiều nghiên cứu cho rằng có nguồngốc ở Nam Mỹ, bởi vì các loài hoang dại của nố được t ìm thấy ở Ecuador đến Chile. Cây cà chuađược di thực đến Châu Âu, lịch sử Châu Âu có ghi nhận loại cà chua quả vàng được trồng đầu tiênở Ý năm 1544 và ở Đức năm 1553 và đến thế kỷ 18 cà chua là loại rau phổ biến ở Châu Âu. Một sốý kiến khác cho rằng cà chua có nguồn gốc từ Mexico vì các lo ại cà chua ở đây rất đa dạng về dạngcây, dạng quả và màu sắc quả. Màu sắc quả có màu hồng, đỏ và màu vàng. Đặc điểm hính thái: Thân cà chua có lông hoặc không lông thân lá có mùi đặc trưng,. Lá cà chua là loại lá kép,những lá đầu nhỏ với một vài lá chét mọc đối, lá sau lớn hơn dài có thể tới 0,5m và có thể có 8 cặplá chét, các lá cũng được phủ lớp lông như trên thân. Đặc điểm bộ rễ cà chua ăn rộng và sâu phụ thuộc vào đất và kỹ thuật trồng. Hoa cà chua thuộc dạng hoa chùm, chùm hoa đầu tiên bắt đầu từ lá thứ 7 đến 11 tùy theogiống, hoa dạng bánh xe 5 cánh, cánh hoa màu vàng, trắng hoặc xanh , có 5 bộ nhị liền nhau thànhcụm nhị. Qủa cà chua là lo ại quả mọng, hạt phát triển bên trong vỏ quả và nằm lẫn trong thịt quả.Quả cà chua có 2 đến vài lá noãn. Hạt cà chua dạng trứng dẹt chiều rộng khoảng 4 mm và dày khỏng 2mm, vỏ hạt có lôngmềm bao phủ 15 Hình 2: Hạt cà chua Cà chua là một rau rất phổ biến ở Châu Á cũng như nước ta. Trung tâm Nghiên cứu vàPhát triển rau châu Á (AVRDC) cho rằng sản xuất hạt giống cà chua (OP) không phải là hạt giốngưu thế lai thực hiện khá dễ dàng vì không cần có khu vực cách lý riêng, số lượng hạt tạo ra từ mộtcây lớn, một cây có thể cho hàng nghìn hạt. Kỹ thuật canh tác trong sản xuất hạt cà chua khôngkhác nhiều so với sản xuất bình thường. Quy trình này trình bày kỹ thuật sản xuất cà chua thuần(không phải là ưu thế lai) của các dòng hay giống cà chua.2. Yêu cầu điều kiện ngoại cảnh Cà chua ở nước ta thường được trồng vào vụ đông là vụ chính, tuy nhiện gần đây nhiềugiống cà chua chịu nhiệt đã được phổ biến ra sản xuất, nhưng sản xuất hạt giống nên bố trí vàochính vụ để có năng suất và chất lượng hạt giống tốt nhất. Sản xuất hạt giống cà chua tốt nhất trongvụ đông, nhiệt độ ban ngày 21 – 25 oC và ban đêm 15 – 20oC. Cà chua đậu quả kém nếu nhiệt độvượt quá 30oC cả đối với giống chịu nhiệt, như vậy ảnh hưởng đến năng suất hạt và giá thành hạtgiống. Độ ẩm cũng rất quan trọng khi sản xuất hạt, ẩm độ cao tăng tỷ lệ nhiễm bệnh như các vikhuẩn, thời kỳ quả chín ẩm độ không khí cao hơn 60% quả dễ bị bệnh đốm vi khuẩn Nhìn chungsản xuất hạt trong mùa mưa năng suất hạt thấp và phẩm chất kém3. Các giống cà chua thuần Hiện nay nước ta có nhiều giống cà chua thuần được chọn tạo trong nước và nhập nội cóthể sản xuất hạt giống cung cấp cho sản xuất như : HP5, Hồng Lan,P375, CS1, MV1 Red crown250. Ngoài ra còn nhiều giống cà chua do các công ty giống cây trồng nhập nội hoặc công ty liêndoanh nước ngoài đưa vào trồng ở nước ta.4- Kỹ thuật trồng trọt4.1 Vườm ươm: Thời vụ gieo sản xuất hạt vào thời vụ chính gieo từ 15/9 đến 15/10 và trồng vào tháng 11,thu hoạch hạt giống vào tháng 3 năm sau. Trong trường hợp đặc thù cũng có thể gieo trồng vào vụsớm hay vụ muộn. Tuy nhiên vụ sớm và vụ muộn không thuận lợi và hiệu quả sản xuất hạt giốngthấp. Đất vườn ươm cà chua chọn nơi đất tốt, thoát nước và không có cây trồng trước là cây họcà. Làm đất nhỏ, sạch cỏ dại lên luống ...