Lãi suất và sự nhạy cảm trong điều hành

Sau vài ngày đồng thuận, các ngân hàng đã chính thức phá rào,đẩy lãi suất lên một trạng thái mới đầy lo ngại. Đây chính là thời điểmđòi hỏi những sự nhạy cảm trong điều hành. Tuy nhiên, nhìn lại chínhsách lãi suất và tiền tệ một năm qua, thì điều đó dường như chưa đượcthể hiện đúng lúc.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lãi suất và sự nhạy cảm trong điều hànhLãi suất và sự nhạy cảm trong điều hànhTác giả: Lê KhắcBài đã được xuất bản.: 12/11/2010 01:56 GMT+7http://vef.vn/2010-11-12-lai-suat-va-su-nhay-cam-trong-dieu-hanh(VEF) - Sau vài ngày đồng thuận, các ngân hàng đã chính thức phá rào,đẩy lãi suất lên một trạng thái mới đầy lo ngại. Đây chính là thời điểmđòi hỏi những sự nhạy cảm trong điều hành. Tuy nhiên, nhìn lại chínhsách lãi suất và tiền tệ một năm qua, thì điều đó dường như chưa đượcthể hiện đúng lúc.Đồng thuận hay thị trườngNgay sau khi Ngân hàng Nhà nước họp với 16 ngân hàng thương mại lớn,mức lãi suất 12% đã được chính các ngân hàng thương mại đồng thuận dướilời kêu gọi của Hiệp hội và sự khuyến khích từ Ngân hàng Nhà nước.Sau đó, các ngân hàng đã lập tức nâng lãi suất lên mức 12%. Đây là lãi suấtcao ngang ngửa với thời kỳ lạm phát 2008. Điều này được cho là bình thườngkhi thắt chặt tiền tệ để chống lạm phát, hơn nữa nó được thực hiện bằng sựđồng thuận của chính các ngân hàng thương mại.Tuy nhiên, chỉ ngay sau khi lãi suất đồng thuận được áp dụng, thị trường đãxuất hiện những dấu hiệu bất cập. Đầu tiên là, dù tăng lãi suất nhưng cácngân hàng vẫn rầm rộ khuyến mãi. Các hình thức khuyến mãi tài sản lớn,khuyến mãi tặng quà hay lãi suất trực tiếp ghi gửi tiền đã khiến cho lãi suấtthực tăng lên trên mức đồng thuận.Điều đáng ngạc nhiên là, trước những khuyến mãi rầm rộ như vậy, nhưngkhông thấy có bất cứ động thái nhắc nhở nào từ phía hiệp hội hay cảnh báocứng rắn như mọi khi của Ngân hàng Nhà nước.Không chỉ có thế, các ngân hàng đã đồng loạt áp dụng lãi suất 12%cho tất cảcác kỳ hạn huy động. Bảng lãi suất của ngân hàng bị căng cứng khi đườngcong lãi suất biến thành một đường thẳng ngang 12%. Không chỉ dừng lại đó,đến cuối ngày 11/11, những diễn biến mới cho thấy, lãi suất đang bị dồn nénbuộc các ngân hàng phải tìm lối ra bằng cách thực hiện cú tăng nốt lên 12% ởnhững kỳ hạn cực ngắn.Tại Eximbank đã áp dụng hình thức huy động VND với các kỳ hạn 1, 2 và 3tuần với lãi suất đến 11,9%/năm gần mức đồng thuận. Trong khi đó, Ngânhàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn (SCB) cũng có biểu lãi suất mới, trong đócác kỳ hạn 1 và 2 tuần đã ở mức 11,9%/năm, riêng kỳ hạn 3 tuần là 12%/năm.Thậm chí, ông lớn Vietinbank cũng đã đưa lãi suất tối đa cho loại tiền gửiVND dưới 1 tháng là 12%/năm.Huy động vốn với thời hạn cực ngắn với lãi suất cao từng xuất hiện trongnhững thời điểm khó khăn của kinh tế và ngân hàng khó khăn huy động vốn,thanh khoản ngắn hạn. Sau đó Ngân hàng Nhà nước và Hiệp hội ngân hàng đãphải rất vất vả mới loại bỏ dần các kỳ hạn ngắn dưới 1 tháng này. Sự trở lạilần này đã làm dấy lên những lo ngại về khó khăn thanh khoản và những bấtổn mới trong hoạt động của các ngân hàng.Chưa dừng lại đó, sau tất cả những biện pháp mang tính chất giảm nén khônghiệu quả, cuối cùng, mức đồng thuận cũng đã chính thức bị phá bỏ. Ngânhàng Thương mại Cổ phần Đông Nam Á (SeABank) trong lần điều chỉnh lãisuất huy động VND đã chính thức có mốc lãi suất 13%/năm trên bảng niêmyết, áp cho hai kỳ hạn 12 và 13 tháng. Tuy nhiên, trên thực tế, việc củaSeabank vượt rào lãi suất cũng chỉ là việc hợp thức một chuyện đã rồi.Để cạnh tranh thu hút khách, dù không công bố, nhưng nhiều ngân hàng đangáp dụng đủ cách, kể cả việc bỏ lãi suất trần để thỏa thuận với các kháchhàng gửi tiền lớn. Lãi suất 13% đã là lãi suất thực phố biến trên thị trường.Thậm chí, lãi suất huy động có thể lên đến 13 - 15%. Cụ thể, đối với nhữngmón tiền gửi trên 10 tỷ, các ngân hàng sẵn sàng đàm phán và chấp nhận lãisuất cao lên đến 14 - 15%.Tất cả những biểu hiện trên đây rất giống với quy luật của những lần bất ổntrên thị trường tiền tệ trước đây. Lãi suất bị dồn nén, buộc các ngân hàngphải tìm cách để tháo gỡ, rồi phá rào lãi suất. Như vậy, những bất cập nàycho thấy sự đồng thuận đang không được các ngân hàng hưởng ứng và mộtkhi yếu tố thị trường chưa được đáp ứng thì thị trường sẽ lặp lại những méomó, bất ổn.Sự nhạy cảm của chính sách?Việt Nam đã phải thắt chặt tiền tệ, chấp nhận lãi suất tăng trở lại để chốnglạm phát tăng cao. Tuy nhiên, với những diễn biến trên đây, dường như đã cómột vết trượt đi sang một thái cực khác. Theo ông Cao Sỹ Kiêm, mục tiêuthắt chặt tiền tệ ban đầu để kiềm chế lạm phát, ổn định vĩ mô. Tuy nhiênthực tế đã đi quá xa, Ngân hàng Nhà nước cần có động thái can thiệp ngay.Điều này là một cảnh báo thực tế, trao đổi với nhiều ngân hàng thương mạitrong những ngày qua cho thấy, họ đang gặp rất nhiều khó khăn trong huyđộng vốn, lượng tiền gửi có dấu hiệu giảm.Trong khi đó, Ngân hàng Nhà nước dường như đang thể hiện một thái độmạnh mẽ với lạm phát khi đưa lãi suất trên thị trường liên ngân hàng lên đến13,4%, khiến cho các ngân hàng rất khó xoay xở vốn. Thậm chí đã có nhữngngân hàng nhỏ tính toán tới việc hạn chế cho vay để đảm bảo thanh khoản vàđáp ứng các chỉ tiêu an toàn do huy động vón khóLãi suất lên cao, hạn chế tiền ra thị trường l ...