Lạm dụng thuốc an thần gây ngủ: Hệ lụy từ những giấc ngủ cưỡng ép

Xã hội càng phát triển đồng nghĩa với việc nhu cầu của con người ngày càng tăng. Để đáp ứng những nhu cầu đó, mỗi người phải tăng cường độ làm việc, tăng cường "xoay sở" về mọi mặt. Những áp lực về công việc, các quan hệ xã hội, những vấn đề về gia đình, con cái…gây nhiều căng thẳng liên tục trong khi cơ hội để tạo một không gian, thời gian thư giãn ngày một ít đi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lạm dụng thuốc an thần gây ngủ: Hệ lụy từ những giấc ngủ "cưỡng ép" Lạm dụng thuốc an thần gây ngủ: Hệ lụy từ những giấc ngủ cưỡng épXã hội càng phát triển đồng nghĩa với việc nhu cầu của conngười ngày càng tăng. Để đáp ứng những nhu cầu đó, mỗingười phải tăng cường độ làm việc, tăng cường xoay sở vềmọi mặt. Những áp lực về công việc, các quan hệ xã hội, nhữngvấn đề về gia đình, con cái…gây nhiều căng thẳng liên tụctrong khi cơ hội để tạo một không gian, thời gian thư giãn ngàymột ít đi. Từ đó, những vấn đề về thần kinh - tâm thần xuấthiện ngày một nhiều đặc biệt là những rối loạn về giấc ngủ.Việc mất ngủ kéo dài sẽ gây suy sụp nhanh chóng về thể chất, tinhthần cho nên việc nhanh chóng khôi phục lại giấc ngủ là cần thiết.Việc dùng các thuốc an thần gây ngủ (ATGN) thường cho hiệu quảrõ rệt, giúp nhanh chóng có được giấc ngủ sâu. Tuy nhiên, việclạm dụng hay dùng kéo dài nhóm thuốc này thường gây nhiều hậuquả không mong muốn, ảnh hưởng đến sức khỏe của người sửdụng.Nguy hiểm đối với người có bệnh lýCác chuyên gia y tế cảnh báo rằng thuốc ngủ có thể vô cùng nguyhiểm đối với những người mắc các chứng bệnh tâm thần, hô hấphay tim mạch. Ngay cả với những người khỏe mạnh, thuốc cũng cóthể trở nên nguy hiểm.Trước hết, thuốc ATGN tuy tạo được giấc ngủ sâu nhưng đây làgiấc ngủ cưỡng ép nên thường ngủ mê mệt, sau ngủ dậy đầu ócnặng nề và kèm các triệu chứng khác như đau đầu, mỏi rã rời toàncơ thể (VD sau dùng thuốc nhóm benzodiazepine). Thuốc ATGNcó thể ức chế trung tâm hô hấp gây chậm nhịp thở. Điều này rấtnguy hiểm ở những người có bệnh phổi mạn tính hoặc người béophì (đã có tình trạng giảm thông khí do béo phì). Một số người bịtrạng thái mộng du sau dùng thuốc ATGN. Ở trạng thái này rất dễbị tai nạn khi lao động hoặc tham gia giao thông. Các thuốc ATGNđều được chuyển hóa và đào thải qua gan, thận nên nếu dùng kéodài có thể ảnh hưởng đến chức năng hai cơ quan này nhất là khi đãcó bệnh gan thận trước đó. Ở người già và người chức năng ganthận bị suy yếu thì việc chuyển hóa và đào thải thuốc chậm dẫnđến việc tăng tác dụng của thuốc. Các thuốc ATGN cũng có thểgây nhược cơ nhẹ nên ảnh hưởng đến việc vận động và lao độngchân tay.Gây nghiện và trầm cảmĐối với người khỏe mạnh khi dùng lâu, một số thuốc ATGN có thểgây quen, nhờn thuốc làm cho BN phải tăng liều liên tục (nhómbarbiturate, benzodiazepine). Các thuốc này cũng có thể gâynghiện khiến BN phụ thuộc vào thuốc, khi thiếu thuốc thì khôngngủ lại được (nhóm benzodiazepine). Theo một nghiên cứu mớiđây, người ta có thể trở nên nghiện thuốc ngủ chỉ sau 2 tuần sửdụng hoặc cơ thể sẽ nhanh chóng quen với thuốc. Sử dụng thuốc an thần gây ngủ thường ngủ sâu, mê mệt.Khi sử dụng thuốc ATGN với rượu làm tăng độc tính của thuốc.Các thuốc này cũng làm tăng tác dụng của một số thuốc khác nhưthuốc chữa động kinh, thuốc điều trị hưng cảm. Khi dùng thuốcATGN 2 - 3 tháng thường gây tình trạng BN tuy ngủ được giấcngắn nhưng sau đó lại thức trắng đêm. Các thuốc ATGN thườngtích trong mô mỡ nên phóng thích lại vào máu dẫn đến tình trạngBN suốt ngày ngủ gà, buồn ngủ, mất tập trung khi lao động sảnxuất (nhóm barbiturate). Dùng thuốc ATGN quá lâu có thể gây hộichứng trầm cảm, hoang tưởng tự sát. Những người hay uống thuốcngủ có nguy cơ tự tử cao hơn. Sở dĩ như vậy là vì họ bị căng thẳngquá mức và stress có thể dẫn đến mất ngủ. Lý do thứ hai là tìnhtrạng lạm dụng thuốc. Thuốc ATGN (cả nhóm barbiturat,benzodiazepine) gây hại thai , một số gây dị dạng, quái thai khôngnên dùng cho người có thai trừ trường hợp đặc biệt. Các thuốcATGN cũng có thể gây sốc phản vệ hoặc các triệu chứng dị ứngkhác. Một số thuốc ATGN tuy có nguồn gốc thảo dược nhưng hoạtchất có thể gây các rối loạn nhịp tim như Rotunda (hoạt chấttetrahydropalmatine) và dùng liều cao vẫn rất nguy hiểm chứkhông hề vô hại như mọi người vẫn nghĩ!Làm thế nào để hạn chế tác dụng phụ của thuốc?Như vậy, để tránh các tác dụng phụ của thuốc ATGN, nhất là khidùng kéo dài, chúng ta cần tuân thủ một số điểm sau đây: Thứnhất, phải tìm và loại bỏ nguyên nhân gây mất ngủ (do điều kiệnxã hội, công việc... hay mất ngủ do bệnh lý). Tránh các yếu tố gâymất ngủ như chè, cà phê, thuốc lá. Trước khi dùng thuốc ATGN,nên bắt đầu bằng các biện pháp ATGN khác có tính chất sinh lýhơn như tập Yoga, dưỡng sinh, tăng cường hoạt động thể chất. Nêntìm loại thuốc ngủ ít gây tác dụng phụ nhất và thích hợp nhất chomỗi người. Việc dung nạp thuốc thì không ai giống ai. Trước khidùng thuốc, nên đi khám chuyên khoa để các thầy thuốc có hướngchỉ định đúng loại thuốc cần dùng. Tuyệt đối tránh việc dùng thuốctheo kiểu rỉ tai, truyền khẩu một đơn thuốc cả nhà, cả xóm cùngdùng. Và cuối cùng, khi thấy thuốc không có hoặc giảm tác dụnghay xuất hiện các biểu hiện lạ phải thông báo ngay cho thầy thuốc.Không nên tự ý tăng liều hoặc bỏ thuốc. ...