Làm sao phòng tránh hội chứng Rubella bẩm sinh

Trong khi các bệnh lý nhiễm trùng do các vi khuẩn gây ra ngày càng giảm dần nhờ các thành tựu y học, đặc biệt là tiêm chủng thì các bệnh lý do virut gây ra vẫn còn rất ít biện pháp khống chế nên đang ngày càng trở nên phổ biến. Nhiều bệnh do virut tuy không nguy hiểm khi xảy ra ở trẻ lớn và người trưởng thành, nhưng lại rất nguy hiểm nếu xảy ra trong thời kỳ bào thai và sơ sinh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Làm sao phòng tránh hội chứng Rubella bẩm sinh Làm sao phòng tránh hội chứng Rubella bẩm sinhTrong khi các bệnh lý nhiễm trùng do các vi khuẩn gây ra ngày càng giảmdần nhờ các thành tựu y học, đặc biệt là tiêm chủng thì các bệnh lý do virutgây ra vẫn còn rất ít biện pháp khống chế nên đang ngày càng trở nên phổbiến. Nhiều bệnh do virut tuy không nguy hiểm khi xảy ra ở trẻ lớn và ngườitrưởng thành, nhưng lại rất nguy hiểm nếu xảy ra trong thời kỳ bào thai vàsơ sinh. Trong số những bệnh đó là bệnh do virut Rubella vàcytomegalovirus (CMV) gây nên, đặc biệt là hội chứng Rubella bẩm sinh(HCRBLBS).Virut RubellaRubella là một virut có nhân RNA thuộc họ togavirus. Người là cơ thểnhiễm duy nhất của virut này. Nhiễm Rubella sẽ gây ra hội chứng giả cúmkèm theo phát ban sau 2-3 tuần ủ bệnh. Người bệnh cảm thấy mệt mỏi, đaumỏi cơ, đau khớp, phát ban từ mặt lan xuống toàn thân và chân tay trong 2-3ngày, kèm theo nổi hạch nhỏ ở vùng sau tai, vùng chẩm và cạnh cổ. Virutbiến mất khỏi cơ thể sau khoảng 7 ngày kể từ khi phát ban. Khoảng 1/3người nhiễm virut này không có triệu chứng gì và thường có khoảng 10-20%dân chúng không có miễn dịch tự nhiên do chưa bị nhiễm Rubella. Bệnh ítgây hậu quả đáng kể trên lâm sàng, trừ khi xảy ra ở phụ nữ đang mang thaitrong nửa đầu thai kỳ, vì sẽ gây sảy thai, thai chết lưu hoặc HCRBLBS ở trẻ.Bệnh xảy ra quanh năm, lây lan qua đường hô hấp từ nguồn lây là nhữngngười nhiễm virut không triệu chứng và ở trẻ em nhiễm virut từ trong bụngmẹ vì ở những trẻ này virut Rubella có thể tồn tại nhiều tháng sau sinh. Ởnhững nước không tiêm phòng, bệnh xuất hiện có tính chu kỳ 6-9 năm, dướidạng các vụ dịch nhỏ tản phát ở những nơi sống đông đúc như quân đội,trường học (chủ yếu ở trẻ lứa tuổi mẫu giáo lớn và tiểu học), khu côngnghiệp chế xuất, trại nuôi dưỡng. Miễn dịch tự nhiên xuất hiện dưới dạngIgM xuất hiện sớm trong những tuần đầu nhiễm Rubella và tồn tại vài thángvà dưới dạng IgG bền vững suốt đời. Trẻ nhiễm Rubella bẩm sinh thường gặp nhiều rắc rối về sức khỏe.Hội chứng Rubella bẩm sinhNhững phụ nữ chưa có miễn dịch tự nhiên do chưa từng nhiễm Rubella nếukhi mang thai bị nhiễm Rubella thì con của họ nếu sinh ra sống sẽ có rấtnhiều nguy cơ bị HCRBLBS. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất của điếcbẩm sinh, mù bẩm sinh, bệnh tim hoặc bệnh não bẩm sinh. Các bệnh lý bẩmsinh này thường xảy ra khi mẹ nhiễm Rubella trong 20 tuần đầu thai kỳ. Tuynhiên người ta thấy bệnh tim bẩm sinh chỉ xảy ra khi mẹ nhiễm Rubellatrong 8 tuần đầu thai kỳ. Tuy còn ống động mạch là bệnh hay gặp nhất,nhưng trẻ cũng có thể bị các bệnh lý tim mạch bẩm sinh khác như hẹp vanhoặc thân động mạch phổi, hẹp các mạch máu khác. Đầu bé là chứng bệnhrất phổ biến ở trẻ bị HCRBLBS. Ngoài ra, có thể có đến 26% trẻ bịHCRBLBS sẽ bị chậm phát triển tâm thần, 18% có bất thường về hành vi,12% có di chứng thần kinh hoặc bất thường tại các hạch nền và có đến 6%sẽ bị bệnh tự kỷ. Các bệnh lý về mắt do Rubella bẩm sinh bao gồm: đục thuỷtinh thể hai bên ở 1/3 số trẻ và có thể có thiên đầu thống mạn tính kèm theo,mắt bé, viêm màng bồ đào dạng “muối tiêu”. Gần đây người ta thấy rằng ởtrẻ bị Rubella bẩm sinh dù lúc nhỏ không có biểu hiện gì, nhưng về sau cóthể xuất hiện đái tháo đường phụ thuộc insulin (týp I), suy hoặc cường tuyếngiáp và viêm chất trắng và chất xám não tiến triển. Tổn thương mắt ở trẻ nhiễm Rubella bẩm sinh.Đa số trẻ bị HCRBLBS do mẹ chưa được miễn dịch nên nhiễm Rubellatrong khi mang thai, nhưng cũng có một số ít trường hợp do mẹ tái nhiễmRubella trong khi mang thai. Nếu mẹ nhiễm Rubella trong quý đầu mangthai sẽ bị sảy thai, thai chết lưu hoặc HCRBLBS nhưng cũng có thể thaihoàn toàn không bị ảnh hưởng. Virut cũng có thể gây viêm bánh rau có hoặckhông kèm theo tổn thương bào thai. Từ tuần 12 đến tuần 28 của bào thai,rau là hàng rào bảo vệ hoàn hảo cho thai nhi, nhưng trước và sau giai đoạntrên, rau thai không ngăn được virut, đặc biệt là những tuần cuối trước sinh.Tuổi thai vào thời điểm mẹ nhiễm Rubella là yếu tố có tính quyết định thainhi có bị nhiễm virut và bị bệnh lý hay không. Mức độ bệnh lý giảm dần khibào thai bị nhiễm Rubella vào thời điểm tuổi thai tăng dần. Tuy không cóbiểu hiện tổn thương bẩm sinh, nhưng việc nhiễm virut mạn tính sẽ ảnhhưởng đến sự phân chia tế bào của một số tổ chức, vì vậy nhiều trẻ lúc mớisinh không có biểu hiện bất thường nhưng nhiều năm sau lại có di chứng.Nhiễm Rubella trong thời kỳ mẹ mang thai sẽ có nguy cơ rất cao sinh ra conmang dị tật bẩm sinh, có thể là xuất hiện ngay khi đẻ nhưng cũng có thể xuấthiện về sau. Ở Việt Nam, các thầy thuốc nhi khoa, nhãn khoa và tai mũihọng đã chứng kiến các bệnh lý đau lòng do nhiễm Rubella bẩm sinh nênđều thấy rõ nhu cầu cần khống chế bệnh này. Tuy nhiên, khi trẻ đã ra đời vớiHCRBLBS, giải quyết các hậu quả một cách thụ động, rất tốn kém nhưnghiệu quả không đáng kể. Do vậy, b ...