Lăng mộ Maussollo

Lăng mộ Maussollos hay Lăng Halicarnassus là một lăng mộ được xây dựng giai đoạn 353 TCB - 350 TCN tại Halicarnassus (Bodrum, Thổ Nhĩ Kỳ hiện nay), dành cho Mausolus (Hy Lạp Μαύσωλος Maúsōlos), vị vương hầu một tỉnh thời Đế chế Ba Tư và Artemisia, vợ và chị ông. Nó được hai kiến trúc sư Hy Lạp Satyrus và Pythius thiết kế. Công trình cao gần 45m và mỗi mặt đều được trang trí bởi một trong bốn nhà điêu khắc nổi tiếng Hy Lạp...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lăng mộ Maussollo Lăng mộ Maussollos - Là một thành công lớn về nghệ thuật NTO - Lăng mộ Maussollos hay Lăng Halicarnassus là một lăngmộ được xây dựng giai đoạn 353 TCB - 350 TCN tại Halicarnassus(Bodrum, Thổ Nhĩ Kỳ hiện nay), dành cho Mausolus (Hy LạpΜαύσωλος Maúsōlos), vị vương hầu một tỉnh thời Đế chế Ba Tư vàArtemisia, vợ và chị ông. Nó được hai kiến trúc sư Hy Lạp Satyrus vàPythius thiết kế. Công trình cao gần 45m và mỗi mặt đều được trangtrí bởi một trong bốn nhà điêu khắc nổi tiếng Hy Lạp: Bryaxis,Leochares, Scopas và Timotheus. Khi hoàn thành công trình được coi làmột thành công lớn về nghệ thuật tới mức Antipater đã coi nó là mộttrong bảy kỳ quan thế giới. Từ Mausoleum từ đó được sử dụng chungvới nghĩa là một ngôi mộ lớn, dù nguyên nghĩa Mausol–eum là đểvinh danh Mausol. Lăng mộ Maussollos Năm 377 TCN, Halicarnassus là thủ đô của một vương quốc nhỏdọc theo bờ biển Địa Trung Hải của Anatolia. Trong năm này, vị vuacủa vùng đất Hecatomnus xứ Mylasa qua đời để lại quyền cai quảnvương quốc cho con trai là Mausolus. Hecatomnus, một vị phó vươngcủa người Ba Tư, có nhiều tham vọng và đã chiếm quyền kiểm soátnhiều thành phố cũng như các tỉnh xung quanh. Ngoài Mausolus vàArtemisia ông còn có nhiều con khác: Ada (được chấp nhận là mẹ củaAlexander Đại Đế), Idrieus và Pixodarus. Trong thời mình, Mausolusđã mở rộng lãnh thổ tới mức cuối cùng nó bao gồm hầu hết phía tâynam Tiểu Á. Maussollos, với hoàng hậu và chị mình là Artemisia đã caitrị Halicarnassus và những lãnh thổ xung quanh trong 24 năm. Dù cónguồn gốc địa phương, Maussollos nói tiếng Hy Lạp và rất ngưỡngmộ phong cách sống cũng như cách thức tổ chức chính phủ Hy Lạp.Ông đã thành lập nhiều thành phố theo kiểu Hy Lạp dọc theo bờ biểnvà khuyến khích các truyền thống dân chủ Hy Lạp. Maussollos đã quyết định xây dựng một thủ đô mới, một thànhphố với hệ thống phòng thủ mạnh mẽ và tráng lệ. Ông đã chọn thịtrấn Halicarnassus. Nếu chiến thuyền của Mausolus phong tỏa mộtcon kênh nhỏ, họ có thể buộc các tàu chiến địch không thể vào thànhphố. Ông đã bắt đầu biến Halicarnassus trở thành thủ đô cho một vịhoàng tử chiến binh. Những người thợ của ông đào sâu cảng củathành phố và sử dụng số cát lấy lên được làm vũ khí bảo vệ phíatrước kênh. Trên mặt đất, họ bố trí các quảng trường có lát đá, cácđường phố và các ngôi nhà cho người dân, phía bên kia cảng, họ xâymột pháo đài - lâu đài lớn cho Mausolus, nó có vị trí tối ưu quan sátđược toàn bộ mặt biển và những quả đồi sâu trong đất liền - nhữngnơi kẻ địch dùng phát động tấn công. Những người thợ đã xây dựngnhững bức tường và các tháp canh ở phía trong đất liền và xây mộtnhà hát kiểu Hy Lạp và một đền thờ Ares, vị thần chiến tranh Hy Lạp.Mausolus và Artemisia đã chi phần lớn số thuế thu được để tranghoàng thành phố. Công trình cũng đẹp và độc đáo tới mức nó đã trở thành mộttrong 7 kỳ quan Thế giới Cổ đại. Ngay sau khi việc xây dựng đượctiến hành, Artemisia gặp rắc rối. Rhodes, một hòn đảo trên biểnAegean giữa Hy Lạp và Tiểu Á, nơi từng bị Mausolus chinh phục. Khinghe được về cái chết của ông đã nổi loạn và gửi một hạm đội tớichiếm thành phố Halicarnassus. Biết rằng hạm đội của Rhodes đangtrên đường tới, Artemisa đã xây dựng hạm đội của riêng mình tại mộtvị trí bí mật ở phía cực đông cảng thành phố. Sau khi quân lính từ hạmđội của Rhodes lên bờ tấn công, hạm đội của Artemisia đã tiến hànhmột cuộc hành quân bất ngờ, chiếm hạm đội của Rhodes và kéochúng ra ngoài biển. Artemisia cho quân sang chiếm các tàu địch và đi thẳng sangRhodes. Nghĩ rằng các con tàu của mình đang quay lại cùng với chiếnthắng, người Rhodes không phòng bị và thành phố nhanh chóng bịchiếm giữ, cuộc nổi loạn bị dẹp yên. Artemisa chỉ sống thêm hai nămsau khi chồng bà qua đời. Vì thế, các bình đựng tro hỏa táng của họđược đặt trong một lăng mộ còn chưa hoàn thành. Theo nghi lễ tang,thân xác của rất nhiều loài động vật được đặt trên các bậc cầu thangdẫn vào mộ, sau đó các bậc cầu thang được đổ đầy đá và gạch, hànkín lối vào. Theo nhà sử học Pliny, những người thợ thủ công đãquyết định ở lại và hoàn thành nốt công việc sau khi vua và hoàng hậuqua đời cần nhớ rằng đó từng là một đài kỷ niệm cho danh tiếng củachính họ và của nghệ thuật điêu khắc. Artemisia đã quyết định rằng bà sẽ không tiếc một chi phí nàocho việc xây dựng lăng mộ. Bà đã gửi những sứ đoàn tới Hy Lạp đểtìm kiếm những nghệ sĩ tài danh nhất thời ấy. Trong số họ có Scopas,người đã giám sát công việc sửa chữa Đền Artemis tại Ephesus.Những nhà điêu khắc nổi tiếng khác như Bryaxis, Leochares vàTimotheus cũng đã tham gia vào công trình cùng hàng trăm thợ thủcông tài năng khác. Lăng mộ được dựng lên trên một quả đồi nhìn xuống thành phố.Toàn bộ cấu trúc nằm trong một sân kín. Ở giữa sân là một bục đá,lăng mộ được xây trên bục đá này. Một cầu thang với những con sư tửđá ở hai bên dẫn tới đỉnh bục đá đó. Dọc bức tường ngoài của nó lànhiều ...