Lãnh đạo, quản lý và làm chủ

Nghị quyết Đại hội X của Đảng đòi hỏi “phải xây dựng hệ thống các qui chế về sự lãnh đạo của Đảng ở các ngành các cấp. Đảng hoạt động trong khuôn khổ hiến pháp và pháp luật, không làm thay công việc của các tổ chức khác trong hệ thống chính trị”. Không phải ngẫu nhiên mà Đại hội X nhắc lại điều 4 của Hiến pháp 1992, Đảng “là lực lượng lãnh đạo nhà nước và xã hội. Mọi tổ chức của Đảng hoạt động trong khuôn khổ hiến pháp và pháp luật”. Nhắc lại, vì đó...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lãnh đạo, quản lý và làm chủ Lãnh đạo, quản lý và làm chủ Nghị quyết Đại hội X của Đảng đòi hỏi “phải xây dựng hệ thống các qui chế về sự lãnh đạo của Đảng ở các ngành các cấp. Đảng hoạt động trong khuôn khổ hiến pháp và pháp luật, không làm thay công việc của các tổ chức khác trong hệ thống chính trị”. Không phải ngẫu nhiên mà Đại hội X nhắc lại điều 4 của Hiến pháp 1992, Đảng “là lực lượng lãnh đạo nhà nước và xã hội. Mọi tổ chức của Đảng hoạt động trong khuôn khổ hiến pháp và pháp luật”. Nhắc lại, vì đó là một đòi hỏi của bước phát triển mới về dân trí và nhu cầu đẩy tới tiến trình dân chủ hóa xã hội trong bối cảnh mới của sự nghiệp phát triển đất nước. Đại hội VII từng đặt vấn đề: “Làm sao bảo đảm đầy đủ dân chủ trong điều kiện một Đảng lãnh đạo. Vấn đề này đúng là phải được suy nghĩ một cách nghiêm túc với đầy đủ trách nhiệm trước nhân dân”. Gần 20 năm trôi qua, vấn đề đặt ra vẫn chưa có lời giải thỏa đáng, trong đó có một vấn đề cần phải được nghiên cứu nghiêm túc: ba thực thể quyền lực có sự ước chế lẫn nhau trong mối quan hệ ràng buộc cần phải có mối tương tác hợp lý: lãnh đạo, quản lý và làm chủ. “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ”, sự đúc kết kinh nghiệm từ thực tiễn của đất nước, là cơ chế vận hành quyền lực ở nước ta hiện nay. Nội dung các khái niệm lãnh đạo, làm chủ và quản lý cần phải thật tường minh để thể hiện được bản chất của chế độ mà “quyền hành và lực lượng đều nơi dân”. Đường lối, chiến lược và hệ thống tổ chức của Đảng tạo ra sự ước chế quyền lực của Đảng lên quyền lực của Nhà nước. Luật pháp và các thiết chế được tạo ra, là sự ước chế quyền lực nhà nước lên quyền lực nhân dân. Quyền dân chủ trực tiếp và dân chủ đại diện của nhân dân được thực hiện thông qua bầu cử cùng với sức mạnh của công luận qua mạng lưới truyền thông đại chúng, là sự ước chế quyền lực của nhân dân lên quyền lực nhà nước. Còn lại, sự ước chế quyền lực của nhân dân lên quyền lực của Đảng chưa được thể chế hóa. Các cơ quan lãnh đạo của Đảng là do các đảng viên trực tiếp bầu ra. Hỏi ý kiến nhân dân cũng chỉ là một khâu gián tiếp. Nhân dân vẫn còn đứng ngoài qui trình bầu cử, bổ nhiệm, giám sát, kiểm tra và bãi miễn các cơ quan cũng như những cán bộ của Đảng, trong khi quyền lực của tổ chức và cá nhân đảng viên lại có tác động trực tiếp cuộc sống hằng ngày của nhân dân. Vì thế, Đại hội X đã đặt vấn đề “nhân dân không chỉ có quyền mà còn có trách nhiệm tham gia hoạch định và thi hành các chủ trương chính sách của Đảng”. Tạo ra một cơ chế để thực hiện quyền và trách nhiệm đó phải chăng nên là một vấn đề cần đặt ra trong kỳ họp Quốc hội khóa XII sắp tới. Rõ ràng đổi mới sự lãnh đạo của Đảng về nội dung cũng như về phương thức đang là một đòi hỏi của cuộc sống, mà vấn đề nói trên là một nội dung quan trọng. TƯƠNG LAI