Nằm trên lưu vực các con sông lớn có đất mềm, nhiều phù sa nhưng phải đối mặt với lũ lụt hàng năm. Công tác trị thủy đóng vai trò quan trọng .Địa hình xung quanh là sa mạc, rừng núi, biển, các tộc người sinh sống trong khu vực tập trung về lưu vực các con sông, chiến tranh thường xuyên xảy ra để tranh giành nguồn nước. Tham khảo tài liệu để xem cách giải quyết vấn đề cùa nhà nước và pháp luật thời kỳ cổ đại nhé!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lịch sử nhà nước và pháp luật Thế giớiLỊCH SỬ NHÀ NƯỚC VÀPHÁP LUẬT THẾ GIỚI CHƯƠNG 1 NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT THỜI KỲ CỔ ĐẠI BÀI 1 NHÀ NƯỚC PHƯƠNG ĐÔNG CỔ ĐẠI I. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH NHÀ NƯỚC 1. Điều kiện tự nhiên - Nằm trên lưu vực các con sông lớn => đất mềm, nhiều phù sa nhưng phải đối mặt với lũ lụt hàng năm. Công tác trị thủy đóng vai trò quan trọng. o Ai Cập: sông Nil o Lưỡng Hà: sông Tigris và sông Ơphrat o Ấn Độ: sông Ấn và sông Hằng o Trung Quốc: sông Trường Giang và sông Hoàng Hà. - Địa hình xung quanh là sa mạc, rừng núi, biển… => các tộc người sinh sống trong khu vực tập trung về lưu vực các con sông => chiến tranh thường xuyên xẩy ra để tranh giành nguồn nước. o Ai Cập: phía bắc là địa trung hải; phía nam là vùng rừng núi nubi, phía đông là hồng hải, phía tây là sa mạc Libi. Xung quang ai cập bị bao bọc bởi những dãi núi đá thẳng đứng. o Lưỡng Hà: đông bắc giáp dãi núi Acmênia và cao nguyên Iran; phía tây giáp thảo nguyên Xiri và sa mạc Arập, phía nam là vịnh Pecxich. o Ấn Độ: phía bắc là dãi núi Hymalaya, phía đông nam và tây nam giáp biển. - Khí hậu nhiệt đới => mưa nhiều, đa dạng sinh vật=> Thuận lợi cho việc phát triển nền kinh tế nông nghiệp 2. Điều kiện xã hội và quá trình hình thành nhà nước - Kinh tế: Công cụ lao động bằng đồng xuất hiện Ba lần phân công lao động => Năng suất lao động tăng, sản phẩm dư thừa. - Xã hội: Công xã thị tộc tan rã Nguyên nhân: o Kinh tế phát triển => Các tiểu gia đình tách khỏi công xã thị tộc Đời sống sinh hoạt xã hội mới phá vỡ biên giới và trật tự của công xã thị tộc Khi công xã thị tộc tan rã, công xã nông thôn xuất hiện và thế chổ – là đơn vị xã hội tồn tạilâu đời và có nhiều ảnh hưởng đến đời sống, kinh tế, xã hội, chính trị ở phương đông. Chế độ tư hữu xác lập Trong quá trình tan rã của công xã thị tộc tan rã, khi các tiểu gia đình tách khỏi “đại giađình” của mình, họ chiếm đoạt tư liệu sản xuất như: ruộng đất, công cụ lao động của công xã nôngthôn làm tài sản riêng của gia đình mình => xuất hien chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất. Phân hoá giai cấp trong xã hội Trong quá trình chiếm đoạt tài sản công làm của riêng: Đại đa số nông dân công xã giữ được một ít tài sản => nông dân Một thiểu số chức sắc trong xã hội nguyên thủy như: tộc trưởng, tù trưởng, thủ lĩnh liên minh bộ lạc chiếm được nhiều tài sản hơn. Ngoài ra, họ còn dựa vào sức mạnh, ưu thế của mình để cướp bóc, chiếm đoạt tài sản, ruộng đất của nông dân trong bộ lạc của mình đồng thời tiến hành chiến tranh cướp tài sản của các bộ lạc khác; biến dân cư của những bộ lạc này thành nô lệ nên họ càng ngày càng giàu có => quý tộc thị tộc. Do đó, dân cư trong xã hội lúc này phân hoá thành: Giai cấp chủ nô Nông dân nghèo Nô lệ (Theo học thuyết của Mac – Lê nin về nguồn gốc nhà nước, khi mâu thuẫn giai cấp trong xã hộitrở nên gay gắt, không thể tự điều hoà được thì gia cấp mạnh hơn sẽ thành lập một tổ chức để điềuhoà những mâu thuẫn ấy và đàn áp những cuộc đấu tranh của giai cấp đối kháng đồng thời quản lýxã hội theo một khuôn khổ nhất định, phù hợp với ý chí của họ. Tổ chức đó gọi là nhà nước. Nhưng ở các quốc gia phương đông cổ đại, khi trong xã hội đã phân hoá giai cấp, đã xuất hiệnmâu thuẫn giai cấp. Tuy nhiên, mâu thuẫn ấy chưa đến mức gay gắt, chưa trở thành mâu thuẫn đốikháng nhưng nhà nước đã xuất hiện.) Đây là một ngoại lệ trong học thuyết về nguồn gốc nhà nước của Mac – Lênin vì ở phươngđông ngoài hiện tượng phân hóa giai cấp, quá trình hình thành nhà nước ở vùng này còn bị ảnhhưởng bởi các yếu tố sau: - Công cuộc xây dựng các Công trình thủy lợi: Trong quá trình xây dựng các công trình thủy lợi, để công việc đạt được hiệu quả cao, cần phải có sự quản lý thống nhất trong một tập thể. Chính yếu tố quản lý này là tiền đề của việc quản lý nhà nước sau này. - Chiến tranh: Để tiến hành chiến tranh, cần phải có trật tự, kỷ cương trong 1 tập thể, đặc biệt cần phải có người thống lĩnh quân đội. Nếu chiến thắng, vai trò, quyền lực và uy tín của người thủ lĩnh này càng tăng cao. Trong bối cảnh chung, khi chế độ tư hữu manh mún xuất hiện thì với quyền lực ngày càng được tập trung cao độ của mình, thủ lĩnh quân sự cùng với những tùy tùng thân tín của Ông chiếm giữ được nhiều tài sản hơn các thành viên khác trong công xã. Sau mỗi chiến thắng, thủ lĩnh quân sự và tuỳ tùng của ông: Xác định biên giới lãnh thổ; Thiết lập một bộ máy quản lý và quản lý dân cư theo đại bàn lãnh thổ mà họ sinh sống (không còn quản lý theo huyết thống dòng họ như trước đây). Thu thuế để nuôi sống bộ máy đó; Xây dựng pháp luật làm chuẩn mực xử sự cho mọi người theo ý chí của giai cấp cầm quyền. Tiếp tục xây dựng và củng cố lực lượng quân đội để bảo vệ vùng lãnh thổ của mình và tiếp tục đi xâm lược các vùng đất khác. => Các dấu hiệu của nhà nước xuất hiện. Đến một thời điểm nhất định, khi quyền lực tập trung cao độ, thủ lĩnh quân sự tự xưng mình là vua. Đây cũng là nguyên nhân để lý giải vì sao trong ...