lịch sử vạn vật: phần 2

tiếp nối phần 1 của cuốn sách "lịch sử vạn vật" do nxb tổng hợp tp. hcm ấn hành, trong phần 2 của cuốn sách trình bày nội dung các câu chuyện tiếp theo, đó là: hành tinh nguy hiểm, sự sống, chặng đường chúng ta đã qua. thông qua câu chuyện, các bạn sẽ hiểu được một phần nào về nguồn gốc của sự sống trên trái Đất, các thời kỳ băng hà, Động vật hai chân bí ẩn,... và nhiều điều thú vị khác nữa. Để biết rõ hơn về nội dung câu chuyện, mời các bạn cùng đón đọc.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
lịch sử vạn vật: phần 2PhầnIV-HÀNHTINHNGUYHIỂMLịchsửcủamọikhuvựctrêntráiđất,giốngnhưđờisốngcủamộtngườilính,làchuỗidàichánnảncùngvớinhữnglosợ.-NhàđịachấthọcngườiAnh,DerekV.Ager.13.PĂNG!Suốt một khoảng thời gian dài người ta biết rằng có một điều gì đó kỳquặcẩnbêndướimặtđấtvùngManson,Iowa.Năm1912,mộtngườikhoangiếngđểcungcấpnướcchothànhphốđãkểlạirằngmìnhđãtìmthấynhiềuloạiđábiếndạngdướilòngđất–“cácmảnhđágiốngnhưphalêvớichấtnền tan chảy”, theo những mô tả trong một bản mô tả chính thức. Nguồnnướcởđâycũngkháclạ.Nókhôngcómuốikhoáng,giốngnhưnướcmưa.Trước đó loại nước không chứa muối khoáng chưa từng được tìm thấy tạiIowa.DùcácloạiđávànguồnnướckháclạcủaMansonlàđiềukhiếnngườitatòmò,mãibốnmươimốtnămsaumớicómộtnhómcácnhàkhoahọctừĐại học Iowa chính thức tìm hiểu về vấn đề này. Năm 1953, sau khi đàonhiềuhốsâuđểthửnghiệm,cácnhàđịachấthọcxácđịnhrằngkhuvựcnàythựcsựkỳdịvàsởhữucácloạiđácổbiếndạng.SựchấnđộngtạiMansonkhôngphảixuấtnguồntừbêntronglòngđất,màlàxuấtnguồntừcáchđó100triệudặm.Tạimộtkhoảngthờigiannàođótrongquákhứxaxôi,khiMansoncònxuấthiệnvenbờmộtđạidươngcạn,dolàmộtkhốiđácóbềrộngkhoảngmộtdặmrưỡi,cânnặngmườitỷtấnvàdichuyểnởvậntốcgấphaitrămlầnvậntốcâmthanhvàđâmsầmvàotráiđấtvớisứcmạnhvàsựđộtngộtmàchúngtakhócóthểhìnhdungđược.NơihiệnnayMansontồntạitrởthànhmộtchiếchốsâubadặmvàcóchiềurộnghơnhaimươidặm.LoạiđávôigiúpIowacóđượcnguồnnướcchứanhiềumuốikhoángđãbịpháhủyhoàntoànvàđượcthaythếbằngmộtloạiđánềnkhiếnngườikhoangiếngnàyphảisửngsốtvàonăm1912.Sự va chạm của Manson là sự va chạm lớn nhất từng xảy ra tại lục địaHoaKỳ.Chiếchốmànóđểlạirộngđếnmứcbạnchỉcóthểtrôngthấybờbênkiavàonhữngngàythờitiếttốt.Suốt2,5triệunămquachiếchốnàyđãđượclấpđầyvàphẳngnhưmặtbàn.DĩnhiênđâylàlýdotạisaokhôngainghenóiđếnchiếchốManson.ĐốivớihầuhếtnhữngngườisốngtạiMansonthìsựkiệnlớnnhấtđãtừngxảy ra tại đây là cơn lốc xoáy tại Main Streat vào năm 1979, phá hủy khuthươngmạinày.Mộttrongnhữngthuậnlợicủasựbằngphẳngnàylàbạncóthể trông thấy nguy hiểm từ xa. Gần như toàn bộ người dân thị trấn đềuchứng kiến hình ảnh nó tiến gần về phía Main Street và trải qua nửa giờđồnghồquansátcơnlốcxoáynàyđanghướngvềphíahọ,vớihyvọngrằngnó sẽ đổi hướng, sau đó phải tháo chạy khi nó không hề đổi hưởng. Ngàynay,mỗikhiđếnthángSáungườidânMansonlạitổchứcmộtsựkiệnkéodài một tuần lễ được gọi là Crater Days nhằm giúp mọi người quên đi kỷniệm đáng tiếc đó. Rõ ràng sự kiện này chẳng liên hệ gì đến chiếc hố màchúngtôiđãtrìnhbày.Khôngaicóthểxácđịnhđượcvịtrícủavụvachạmmàhọkhôngthểnhìnthấy.“Đôikhicũngcóngườiđếnđâyvàhỏirằnghọnênđivềhướngnàođểthamquanchiếchốđóvàchúngtôiphảinóivớihọrằngchẳngcógìđểxemcả”,AnnaSchlapkohl,ngườiquảnlýthưviệncủathịtrấn,nói,“Sauđóhọbỏđivớivẻthấtvọng”.Tuynhiên,hầuhếtmọingười,kểcảhầuhếtngườidânIowa,chưabaogiờnghenóiđếnchiếchốManson.Ngaycảcácnhàđịachấthọccũngchỉghichúvàidòngvềsựkiệnnày.Nhưngtrongkhoảngthờigianngắnvàothậpniên1980,Mansonlànơithúvịnhấttrêntráiđấttrongmắtcácnhàđịachấthọc.Câuchuyệnbắtđầuvàođầuthậpniên1950khimộtnhàđịachấthọctrẻtuổitênlàEugeneShoemakerđếnthămchiếchốsaobăngởArizona.Ngàynayhốsaobăngnàylàchứngtíchvachạmnổitiếngnhấttrêntráiđấtvàlàđiểm thu hút khách du lịch nổi tiếng. Tuy nhiên vào những năm 1950 nókhônghềthuhútkháchdulịchvàvẫnthườngđượcgọilàhốBarringersaukhimộtkỹsưđịachấtgiàucótênlàDanielM.Barringerđặtcượcvàonónăm1903.Barringertinrằngchiếchốnàyđãđượchìnhthànhbởimộtngôisaobăngnặngmườitriệutấn,chứanhiềusắtvàniken,vàôngtinchắcrằngmình sẽ giàu sụ khi khai thác được lượng sắt và niken này. Vì không biếtđượcrằngngôisaobăngnàyvàmọithứtrongnósẽbịbốchơingaykhivachạm,ôngđãhoangphínhiềutiềncủavàhaimươisáunămđàobớivàtìmkiếmmàchẳngthuđượcthứgìcả.Xét theo các tiêu chuẩn ngày nay, việc nghiên cứu vào đầu những năm1900làquáthôsơ,cóthểnóinhưthế.TiênphonglàG.K.GilbertcủaĐạihọc Columbia, ông lập mô hình về các tác động của các vụ va chạm bằngcáchnémmạnhcácviênbivàonhữngchiếcchảođựngyếnmạch.(Vìmộtlýdonàođó,Gilberttiếnhànhcácthửnghiệmnàykhôngphảitạimộtphòngthínghiệmmàlàtạimộtphòngkháchsạn).Từthửnghiệmnày,Gilbertkếtluậnrằngnhữngchiếchốtrênmặttrăngđượchìnhthànhtừcácvụvachạm–đâylàmộtkháiniệmkhácơbảnvàothờiấy–nhưngnhữngchiếchốtrêntráiđấtlạikhôngphảithế.Hầuhếtcácnhàkhoahọckhiấyđềuphủnhậnkếtluậnnày.Họchorằngnhữngchiếchốtrênmặttrănglàbằngchứngvềcácnúilửacổđại.TrướcthờicủaShoemaker,ngườitathườngquanniệmrằnghốsaobăngnàyđãhìnhthànhbởimộtvụnổhơinướcdướilòngđất.Shoemakerkhôngbiết gì về các vụ nổ hơi nước dưới lòng đất – ông không thể biết: chúngkhôngtồntại–nhưngôngthựcsựbiếtrõmọikhuvựcxảyracácvụnổ.MộttrongnhữngviệcđầutiêncủaôngsaukhitốtnghiệpĐạihọclànghiêncứuvềcácvànhđaicủacácvụnổtạikhuvựcthửnghiệmhạtnhânYuccaFlatsởNevada.Ôngkếtluận,giốngnhưBarringervàothờitrướcđó,rằngtạichiếchốsaobăngnàykhôngcóbằngchứngnàochothấyhoạtđộngcủanúilửa,nhưng ở đó xuất hiện các chất liệu khác – silic diox ...