Liệt tứ chi sau chích ngừa bệnh dại

Căn cứ theo tin tức trên báo chí, có một người đàn ông bị chó cắn, được chích vacxin ngừa bệnh dại. Sau đó người này có cảm giác yếu và đau hai chân. Yếu hai chân tăng lên nhanh chóng và lan dần lên trên, chỉ sau vài ngày đã buộc phải nhập viện trong tình trạng liệt tứ chi và khó thở. Sau khi khám xét và làm các xét nghiệm cần thiết, các bác sỹ đã chẩn đóan bệnh nhân bị hội chứng Guillain-Barré. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Liệt tứ chi sau chích ngừa bệnh dại Liệt tứ chi sau chích ngừa bệnh dạiCăn cứ theo tin tức trên báo chí, có một người đàn ông bị chó cắn, được chích vac-xin ngừa bệnh dại. Sau đó người này có cảm giác yếu và đau hai chân. Yếu haichân tăng lên nhanh chóng và lan dần lên trên, chỉ sau vài ngày đã buộc phải nhậpviện trong tình trạng liệt tứ chi và khó thở. Sau khi khám xét và làm các xétnghiệm cần thiết, các bác sỹ đã chẩn đóan bệnh nhân bị hội chứng Guillain-Barré.Theo tin tức, gia đình bệnh nhân nam này đang tiến hành kiện nơi đã chích ngừaphòng dại. Nhân trường hợp này, dư luận rất lo lắng về các tai biến do vac-xin gâyra, và một số người bị chó cắn đã ngần ngừ trong việc chích ngừa dại. Hơn thếnữa, một số người dân còn ngần ngại cho con em chích ngừa cả những bệnh khácnữa.Trong lĩnh vực kiến thức hạn hẹp của mình, tôi xin trình bày những quan điểm cánhân sau đây.HỘI CHỨNG GUILLAIN – BARRÉ VÀ LIÊN QUAN CHÍCH NGỪA:Hội chứng Guillain-Barré là gì, và nó có liên quan như thế nào với mấy mũi chíchngừa bệnh dại ?Nói một cách nôm na, chúng ta cảm giác và vận động được, là nhờ có các dây thầnkinh chỉ huy cơ bắp và tiếp nhận cảm giác ngo ài da. Khi mà dây thần kinh bị bệnh,thì nó không dẫn truyền xung điện thần kinh đ ược nữa. Nếu nhiều dây thần kinh bịbệnh, người ta gọi là bệnh đa dây thần kinh (polyneuropathy), các dây thần kinhkhông còn dẫn truyền xung điện thần kinh, nên không điều khiển cơ bắp được nữa,bệnh nhân sẽ bị yếu chân tay. Đồng thời các dây thần kinh không truyền cảm giácđược nữa, nên bệnh nhân sẽ bị tê và đau.Hội chứng Guillain-Barré là một bệnh đa dây thần kinh như thế, nhưng nó tiếntriển rất nhanh. Có thể chỉ 1-2 tuần là từ một người hoàn tòan khỏe mạnh, đã yếuđến mức phải nằm liệt giường và không tự thở được. Hội chứng Guillain-Barrécòn được các bác sỹ thần kinh gọi là bệnh đa dây thần kinh hủy myelin do viêmcấp tính (acute inflammatory demyelinating polyneuropathy, viết tắt l à AIDP).Bệnh này vốn được phát hiện từ xưa, do các ông Guillain và Barré mô tả, nênđược đặt theo tên của hai ông này. Còn có một ông nữa cũng có công trong việcphát hiện bệnh, là ông Strohl, nên thỉnh thoảng bệnh còn được gọi là hội chứngGuillain-Barré-Strohl.Sau khi khám xét và nghi ngờ bệnh nhân bị hội chứng Guillain-Barré, các bác sỹsẽ cần tới 2 xét nghiệm hỗ trợ chẩn đoán, đó là xét nghiệm dịch não tủy, và chẩnđóan điện (electrodiagnosis). Những trường hợp bệnh nặng sẽ được săn sóc đặcbiệt, có thể phải thở máy và dùng những thuốc rất mắc tiền như globulin miễndịch. Nhưng cũng có rất nhiều bệnh nhân chỉ cần điều trị săn sóc bình thườngcũng sẽ hết bệnh.Hội chứng Guillain-Barré thấy có ở khắp nơi trên thế giới, rải rác quanh năm. Nh ưtrên đã nói, bệnh tiến triển rất nhanh, th ường đạt tới mức nặng cực đại trong vòng1-2 tuần, sau 4 tuần thì bệnh bắt đầu từ từ thuyên giảm. May mắn thay, hầu hết sẽkhỏi hòan tòan, chỉ có một số ít có di chứng, và chỉ có 5% bị chết do bệnh. Vớicách suy đóan dựa vào tỷ lệ thống kê trên thế giới, ta có thể nói rằng nếu thànhphố Hồ Chí Minh, với dân số giả thiết là 8 triệu, mỗi năm sẽ có 120 người bị hộichứng Guillain-Barré. Với điều kiện được chẩn đóan kịp thời và điều trị tốt, thì sẽcó khoảng hơn 100 người khỏi hòan tòan, hơn 10 người khỏi nhưng còn di chứngyếu và tê chân tay, và khoảng 6 người chết do bệnh.Quay trở lại với người bệnh nhân nêu trên, dư luận thắc mắc: liệu có phải do tiêmvac-xin ngừa bệnh dại, mà anh ta bị hội chứng Guillain-Barré, hay không ?. Câutrả lời nhà chuyên môn là: “Có” và “Không” !.Bản chất của bệnh này là do tự miễn dịch, tức là tự cơ thể mình sản sinh ra nhữngchất hay những tế bào tấn công vào chính các cơ quan bộ phận trong cơ thể mình.Cơ thể của bệnh nhân, vì một lý do gì đó, đã tiềm ẩn sẵn khả năng tự tấn công lạichính mình, giống như những bệnh tự miễn dịch khác, như bệnh hen suyễn haybệnh viêm đa khớp chẳng hạn. Những yếu tố kích động, làm cho căn bệnh từ chỗđang nằm yên mà trỗi dậy, đó là nhiễm trùng đường hô hấp, đường tiêu hóa, vàđôi khi sau khi chích ngừa vac-xin, có thể là bất kỳ loại vac-xin nào.HỘI CHỨNG GUILLAIN – BARRÉ VÀ CHÍCH NGỪA BỆNH DẠI:Nếu mắc bệnh dại thì chắc chắn sẽ chết, những thông tin đây đó trên báo chí nóirằng một người nào đó bị bệnh dại rồi khỏi bệnh, là rất khó tin. Trong khi đó nếutiêm vac-xin sớm và đủ, thì khả năng chống bệnh dại là 100%. Vấn đề chỉ là ởchỗ vac-xin thế hệ cũ thì có nhiều tác dụng phụ hơn vac-xin thế hệ mới, nhưng dùsao thì tỷ lệ chết do bất kỳ vac-xin nào cũng là cực kỳ thấp. Y văn thế giớikhông nêu cụ thể tỷ lệ chết do vac-xin phòng dại là bao nhiêu, nhưng nói rõ là“extremely small”Việc thay vác-xin phòng dại thế hệ cũ bằng vác-xin thế hệ mới, là một việc cầnthiết, vì giúp giảm thiểu biến chứng viêm não tủy do dị ứng vác-xin và một số tácdụng phụ nhẹ khác. Tuy nhiên hội chứng Guillain-Barré trên bệnh nhân này khôngphải là bệnh viêm não tủy do dị ứng. Về nguyên tắc chuyên môn, đa số bệnh nhânbị Guillain-Barré là sau nhiễm trùng tiêu hóa hay hô hấp, chỉ có một số ít là saukhi tiêm chích vac-xin, bất kỳ là vác-xin nào, không riêng gì vac-xin phòng dại.Theo quan điểm của tôi, vac-xin tình cờ bị kết tội ở đây là vac-xin phòng dại, dùđó là vac-xin loại có chất lượng cao hay thấp, thì cũng thế thôi. Vì vậy, theo cácnhà chuyên môn am hiểu về thần kinh, thì hội chứng Guillain-Barré trên bệnhnhân này có khởi phát liên quan tới chích ngừa vac-xin phòng dại, nhưng bảnthân vác-xin phòng dại không phải là nguyên nhân gây bệnh. Nguyên nhân gâybệnh chính là thể tạng tự miễn dịch của bệnh nhân. Nếu bệnh nhân này không bịchó cắn, và không tiêm vac-xin phòng dại, thì có thể cũng vẫn phát bệnh trong mộtdịp nào đó, sau một lần bị tiêu chảy hay ho sốt nào đó.ĐỪNG SỢ CHÍCH NGỪA:Sau khi tiêm vac-xin, mà bị một tai biến nào đó, là sự đau lòng, chẳng ai muốn.Nhưng đừng vội vã đổ thừa cho vac-xin. Bản thân tá ...