Lựa chọn bất lợi và tâm lý ỷ lại

LỰA CHỌN BẤT LỢI Thuật ngữ lựa chọn bất lợi (adverse selection) được gắn với ngành bảo hiểm. Sự lựa chọn người mua bảo hiểm không phải là một mẫu ngẫu nhiên của tổng thể dân số, mà là một nhóm người với thông tin riêng về tình huống cá nhân của mình. Điều này làm cho những người mua bảo hiểm có xu hướng thu lợi từ hợp đồng bảo hiểm cao hơn mức bình quân. Ví dụ, nếu một công ty bảo hiểm phát hành một hợp đồng bảo hiểm y tế cá nhân, trong đó cam...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lựa chọn bất lợi và tâm lý ỷ lại Lựa chọn bất lợi và tâm lý ỷ lại LỰA CHỌN BẤT LỢI Thuật ngữ lựa chọn bất lợi (adverse selection) được gắn với ngành bảo hiểm. Sự lựa chọn người mua bảo hiểm không phải là một mẫu ngẫu nhiên của tổng thể dân số, mà là một nhóm người với thông tin riêng về tình huống cá nhân của mình. Điều này làm cho những người mua bảo hiểm có xu hướng thu lợi từ hợp đồng bảo hiểm cao hơn mức bình quân. Ví dụ, nếu một công ty bảo hiểm phát hành một hợp đồng bảo hiểm y tế cá nhân, trong đó cam kết trang trải chi phí y tế khi mang thai và sinh đẻ, thì có thể đánh cược một cách khá chắc chắn rằng những người mua hợp đồng này đa số sẽ là các phụ nữ có kế hoạch sinh con trong tương lai gần. Kế hoạch sinh con là thông tin riêng, tức là đặc điểm không quan sát được của người mua bảo hiểm và điều này có tác động rất lớn tới chi phí bảo hiểm. Việc cung cấp bảo hiểm mang thai và sinh đẻ một cách toàn diện cho từng cá nhân chịu ảnh hưởng bởi vấn đề lựa chọn bất lợi một cách nghiêm trọng. Do vậy, ở Hoa Kỳ không còn có kiểu bảo hiểm toàn diện như thế này và hầu hết bảo hiểm y tế là do khu vực tư nhân thực hiện. Ở nhiều nước, sự không đầy đủ của dịch vụ bảo hiểm y tế tư nhân đã khiến chính phủ phải quốc hữu hóa dịch vụ y tế, mặc dù kết quả đạt được là cả tích cực lẫn tiêu cực. Ở Hoa Kỳ, khu vực tư nhân đã phản ứng bằng cách phát triển một thông lệ hoạt động mới - bảo hiểm y tế nhóm - với vai trò thay thế một phần cho việc thiếu vắng thị trường các hợp đồng bảo hiểm y tế. Theo thông lệ hiện đại, phần lớn bảo hiểm mang thai và sinh đẻ được cung cấp thông qua các kế hoạch bảo hiểm y tế do tổ chức sử dụng lao động đóng góp. Theo hình thức này, bảo hiểm mang tính tự động và bắt buộc đối với tất cả các thành viên của một nhóm người lao động. Do việc tham gia không phải tự nguyện và do lợi ích bảo hiểm mang thai và sinh đẻ được gắn với các lợi ích y tế khác, công ty bảo hiểm có thể đảm bảo có được một tập hợp đa dạng người mua bảo hiểm và tránh được tình trạng lựa chọn bất lợi. Một ví dụ thứ hai về lựa chọn bất lợi là bảo hành xe hơi. Xe mới thường có bảo hành, trong đó nhà sản xuất trả tiền cho mọi vấn đề nảy sinh (trừ bảo trì định kỳ) đối với xe hơi trong một khoảng thời gian nhất định, ví dụ như một năm hay 12.000 dặm. Một số nhà sản xuất xe hơi đã thử nghiệm việc bán bảo hành mở rộng cho các chi phí không phải bảo trì đình kỳ trong một khoảng thời gian lâu hơn, ví dụ như 5 năm hay 50.000 dặm. Lý thuyết bảo hiểm dự đoán rằng bảo hành mở rộng sẽ chủ yếu được những người có khả năng sử dụng xe cường độ cao (như lái xe trở hàng nặng hay kéo rơ-moóc trên đường xấu trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt) mua. Những ai chỉ sử dụng xe để trở khách và lái trên đường tốt trong điều kiện thời tiết bình thường sẽ ít khả năng mua bảo hành mở rộng. Chú ý rằng bảo hành mở rộng trong đó bảo hiểm cho tất cả những người mua sẽ ít khả năng chịu rắc rối này hơn, và gần đây các hàng xe hơi đã áp dụng phương thức này. Vậy, mặc dù bảo hành mở rộng không phải là một lựa chọn đặc biệt thông dụng, một số hãng xe hơi đã bắt đầu đã cung cấp bảo hành dài hạn như một chính sách chuẩn khi bán xe. Bảo hiểm phổ quát có tác dụng tốt hơn là bảo hiểm các nhân. Lý do cũng tương tự như việc bảo hiểm mang thai gắn trong hợp đồng bảo hiểm y tế do tổ chức sử dụng lao động đóng góp có khả năng đứng vững về mặt kinh tế còn chính sách bảo hiểm lợi ích mang thai cho từng các nhân thì không. Lựa chọn bất lợi là trục trặc của yếu tố cơ hội chủ nghĩa trước hợp đồng; nó nảy sinh vì thông tin riêng mà người mua bảo hiểm có trước khi họ ký hợp đồng bảo hiểm, trong lúc đang tính toán xem mua bảo hiểm thì có lợi hay không. Một phụ nữ tính chuyện mua bảo hiểm y tế với nhiều lợi ích về lao động và sinh đẻ có thông tin riêng về kế hoạch gia đình của mình. Người lái xe mua bảo hành mở rộng có thông tin riêng về việc sử dụng xe như thế nào. Các vấn đề rắc rối này phát sinh cùng với vấn đề tâm lý ỷ lại. Tâm lý ỷ lại trong bảo hiểm là vấn đề bảo hiểm làm thay đổi hành vi không được giám sát của người mua bảo hiểm. Tâm lý ỷ lại, chứ không phải lựa chọn bất lợi, nảy sinh nếu một gia đình đã mua bảo hiểm mang thai và sinh đẻ có động cơ sinh nhiều con hay có xu hướng sử dụng các sinh vụ hộ sinh tốn kém, hay nếu một người sở hữu xe với bảo hiểm mở rộng có đông cơ ít cẩn thận với xe hơn. Lựa chọn bất lợi không tương thích với lý thuyết tân cổ điển về thị trường trong Chương 3. Theo lý thuyết tân cổ điển, mọi hoạt động mua bán được thực hiện trong một thị trường không mang tính nhân bản, và không ai quan tâm tới việc ai là người ở phía bên kia giao dịch. Điều này không còn đúng khi có lựa chọn bất lợi. Trong mô hình tân cổ điển, mỗi doanh nghiệp có một tập hợp xác định các kế hoạch khả thi về kỹ thuật. Mỗi kế hoạch bao gồm những thứ mà doanh nghiệp phải mua và bán để thực hiện kế hoạch. Khi có lựa chọn bất lợi, nguồn lực cần để cung cấp bảo hiểm phụ thuộc không chỉ vào việc bao nhiều hợp đồng bảo hiểm được bán mà con vào các đặc điểm không quan sát được của người mua. Doanh nghiệp không thể xác thực được tính khả thi kỹ thuật của kế hoạch sản xuất của mình nếu không biết hỗn hợp các đặc điểm không quan sát được của khách hàng. Những điều này không chỉ phụ thuộc vào kế hoạch của doanh nghiệp mà còn vào những sản phẩm bảo hiểm của các đối thủ cạnh tranh, vào giá của những sản phẩm, và vào hỗn hợp các đặc điểm của toàn dân số. Trong mô hình tân cổ điển, không một yếu tố nào trong những yếu tố trên được phép tác động đến tính khả thi kỹ thuật của một kế hoạch sản xuất. Lựa chọn bất lợi và đóng cửa thị trường Khi vấn đề lựa chọn bất lợi trở nên đặc biệt nghiêm trọng, thì có thể không có mức giá nào mà lượng cung hàng hóa của người bán bằng với lượng cầu của người mua. Vấn đề là giá phải đồng nhất đối với mọi người mua, cho dù chi phí phục vụ từng loại khách hàng có thể khác nhau, vì ngư ...