Lựa chọn phương pháp dạy học để rèn luyện các kỹ năng cơ bản cho sinh viên trong giảng dạy học phần rèn luyện nghiệp vụ sư phạm thường xuyên

Bài viết Lựa chọn phương pháp dạy học để rèn luyện các kỹ năng cơ bản cho sinh viên trong giảng dạy học phần rèn luyện nghiệp vụ sư phạm thường xuyên trình bày: Việc nâng cao chất lượng rèn luyện các kỹ năng (KN) nghiệp vụ cơ bản cho sinh viên (SV) sư phạm cần có nhiều yếu tố đồng bộ, song một trong những vấn đề cần quan tâm là phải xác định và lựa chọn được phương pháp dạy học (PPDH) phù hợp, hiệu quả,... Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lựa chọn phương pháp dạy học để rèn luyện các kỹ năng cơ bản cho sinh viên trong giảng dạy học phần rèn luyện nghiệp vụ sư phạm thường xuyênLỰA CHỌN PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC ĐỂ RÈN LUYỆNCÁC KỸ NĂNG CƠ BẢN CHO SINH VIÊN TRONG GIẢNG DẠYHỌC PHẦN RÈN LUYỆN NGHIỆP VỤ SƯ PHẠM THƯỜNG XUYÊNNGUYỄN THỊ DIỆU PHƯƠNGTrường Đại học Sư phạm – Đại học HuếTóm tắt: Để nâng cao chất lượng rèn luyện các kỹ năng (KN) nghiệp vụ cơbản cho sinh viên (SV) sư phạm cần có nhiều yếu tố đồng bộ, song mộttrong những vấn đề cần quan tâm là phải xác định và lựa chọn được phươngpháp dạy học (PPDH) phù hợp, hiệu quả. Mỗi giảng viên (GV) trực tiếptham gia thực hiện nhiệm vụ này cần căn cứ vào những cơ sở sau: Phân tíchưu, nhược điểm của các PPDH để định hướng lựa chọn PPDH phù hợp vớitừng KN NVSP; Phân tích khả năng của các PPDH theo nhiệm vụ, nhịp độvà kết quả dạy học; Biết được các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến việc lựachọn PPDH phù hợp; Phân tích con đường hình thành KN là cơ sở quantrọng để xác định các PPDH cho việc rèn luyện KN nghiệp vụ sư phạm(NVSP) có hiệu quả.1. ĐẶT VẤN ĐỀNghề dạy học không chỉ cần có kiến thức chuyên môn tốt mà phải vững về các KNNVSP. Rèn luyện NVSP vừa là hoạt động rất đặc thù vừa là yếu tố cấu thành chất lượngđào tạo của trường Đại học sư phạm (ĐHSP). Trong đó hoạt động rèn luyện NVSPthường xuyên là nhiệm vụ quan trọng trong việc đào tạo tay nghề cho SV sư phạm. Cónhiều hình thức hoạt động khác nhau để rèn luyện NVSP thường xuyên, việc dạy và họctheo học phần Rèn luyện NVSP thường xuyên là một trong những hình thức phổ biến.Về mặt nội dung, học phần Rèn luyện NVSP thường xuyên ở các trường sư phạm đềuhình thành cho SV các nhóm KN cơ bản sau:- Nhóm KN có tính chất công cụ cho người giáo viên phổ thông: Viết, vẽ, trìnhbày bảng và trang trí; diễn đạt bằng lời nói; xây dựng và sử dụng sổ tay NVSP.- Nhóm KN phục vụ cho công tác giảng dạy: Nghiên cứu chương trình, kế hoạchdạy học; xây dựng và sử dụng phương tiện dạy học, ứng dụng công nghệ thông tintrong dạy học.- Nhóm KN phục vụ cho công tác giáo dục học sinh: Xử lý tình huống sư phạm;tổ chức sinh hoạt và hoạt động ngoại khóa cho học sinh, xâm nhập thực tế phổthông, công tác chủ nhiệm lớp.Để thực hiện tốt các nội dung của học phần Rèn luyện NVSP thường xuyên, một trongnhững giải pháp mà mỗi GV quan tâm đó là việc lựa chọn sử dụng PPDH nhằm hìnhthành các KN NVSP cơ bản cho SV một cách hiệu quả nhất.Tạp chí Khoa học và Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm HuếISSN 1859-1612, Số 03(19)/2011: tr. 138-143LỰA CHỌN PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC ĐỂ RÈN LUYỆN CÁC KỸ NĂNG CƠ BẢN...1392. LỰA CHỌN PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC ĐỂ RÈN LUYỆN NGHIỆP VỤ SƯPHẠM CHO SINH VIÊNTrong thực tế dạy học nói chung và rèn luyện NVSP nói riêng, tùy theo năng lực sángtạo của người dạy mà các PPDH được vận dụng một cách linh hoạt, đa dạng và pháthuy những ưu điểm của nó. Tuy nhiên, sự lựa chọn phương pháp một cách mò mẫm,cảm tính thường không đem lại kết quả chắc chắn. Cần giải quyết vấn đề này dựa trêncơ sở khoa học. Vì vậy, việc lựa chọn PPDH để rèn luyện NVSP cho SV có cơ sở cầnphải thực hiện các nhiệm vụ sau.2.1. Phân tích ưu, nhược điểm của các PPDH để định hướng lựa chọn PPDH phùhợp với từng KN NVSPChúng ta đều biết rằng trong dạy học không có phương pháp nào được coi là vạn năng,phù hợp với mọi nội dung cũng như mọi KN cần rèn luyện. Vấn đề là người dạy cầnphải biết lựa chọn, phối hợp nhuần nhuyễn các PPDH trên cơ sở hiểu rõ những ưu điểmvà hạn chế của mỗi phương pháp. Ngoài ra, khi phân tích ưu, nhược điểm của PPDHcòn giúp GV khắc phục những hạn chế và chuẩn bị tốt hơn khi lựa chọn phương phápđó để rèn luyện KN NVSP cho sinh viên. Ví dụ: Những ưu, nhược điểm nổi bật của mộtsố phương pháp có thể vận dụng để rèn luyện KN NVSP.Bảng 1. Đặc điểm của một số phương pháp có thể vận dụng để rèn luyện KN NVSPPhươngpháp1. Dùng lời2. Trực quan3. Thực hành4. Phươngpháp làmviệc độc lậpƯu điểmNhược điểmTruyền lượng thông tin lớntrong thời gian ngắn. Pháttriển tư duy trừu tượng.Nâng cao hiệu quả dạy họcnhờ có biểu tượng rõ ràng.Phát triển tư duy trực quanhình tượng.Hình thành tốt các KN, kỹxảo.Củng cố mối liên hệ lýthuyết và thực tiễnHình thành năng lực làmviệc độc lập.Rèn KN, kỹ xảo thực hànhKhông phát triển đượckinh nghiệm của họcsinh. Lĩnh hội khó.GV cần nhiều thời gianđể chuẩn bịCần có điều kiện về cơsở vật chất, mất nhiềuthời gian chuẩn bị và lênlớp.Cần có GV hướng dẫntrước những vấn đề phứctạp. Tốc độ dạy họcchậm.Định hướng vậndụngGiai đoạn hìnhthành kiến thức lýthuyết của KN.Giai đoạn quan sátmẫu, bắt chước.Giai đoạn thựchành, luyện tập KNGiai đoạn thựchành, luyện tập KN2.2. Phân tích khả năng của các PPDH theo nhiệm vụ, nhịp độ và kết quả dạy họcMỗi PPDH có một thế mạnh riêng trong việc hoàn thành các nhiệm vụ dạy học. Vì vậy,người dạy cần nắm được khả năng của mỗi phương pháp khi quyết định lựa chọnphương pháp nào trước những nhiệm vụ cụ thể.140NGUYỄN THỊ DI ...