Luận án: Dạy học TCC cho SV đại học công nghiệp theo hướng gắn với nghề nghiệp

Luận án "Dạy học TCC cho SV đại học công nghiệp theo hướng gắn với nghề nghiệp" với mục đích chính như Nghiên cứu cơ sở lí luận về DH TCC ở bậc đại học gắn với thực tiễn đào tạo nghề nghiệp, nghiên cứu cơ sở thực tiễn về thực trạng dạy và học TCC ở trường ĐHCN, xây dựng giải pháp thể hiện qua những biện pháp sư phạm trong DH TCC cho SV trường ĐHCN, thực nghiệm sư phạm kiểm nghiệm tính đúng đắn của giả thuyết khoa học và tính khả thi của giải pháp đề xuất.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án: Dạy học TCC cho SV đại học công nghiệp theo hướng gắn với nghề nghiệp-1-MỞ ĐẦUỌ1.1. Trước yêu cầu hiện đại hóa, công nghiệp hóa nền sản xuất, phát triển kinhtế và hội nhập ở Việt Nam, trong khi thực trạng đào tạo đại học của các trường đại họcở nước ta vẫn còn có những bất cập, dẫn đến tình trạng “thừa thầy, thiếu thợ”, chưa đápứng được nguồn nhân lực cho đất nước; Đảng và Chính phủ đã chỉ đạo ngành Giáo dụcphải có những giải pháp quyết liệt và cụ thể để khắc phục tình trạng trên. Điều đó thểhiện rõ trong Luật Giáo dục (2005) ở điều 39 (mục 4, chương II) về mục tiêu đào tạođại học: “Đào tạo trình độ đại học phải giúp sinh viên nắm vững kiến thức chuyên mônvà có kĩ năng thực hành thành thạo, có khả năng làm việc độc lập sáng tạo và giảiquyết những vấn đề thuộc chuyên ngành được đào tạo”.Về mặt phương pháp dạy học (PPDH), yêu cầu đổi mới PPDH ở bậc đại họccao đẳng đã thể hiện trong Luật Giáo dục (2005) là “PP đào tạo trình độ cao đẳng,trình độ đại học phải coi trọng việc bồi dưỡng ý thức tự giác trong học tập, năng lực tựhọc, tự nghiên cứu, phát triển tư duy sáng tạo, rèn luyện khả năng thực hành, tạo điềukiện cho người học tham gia nghiên cứu, thực nghiệm, ứng dụng”. (Điều 40, mục 4,chương II).Trong khi đó, thực tế tình hình đào tạo kỹ sư của các trường đại học thuộc khốikỹ thuật, trong đó có các trường Đại học Công nghiệp (ĐHCN) cho thấy vẫn chưa đápứng được mục tiêu trên. Phần lớn sinh viên (SV) của các trường ĐHCN sau khi tốtnghiệp ra trường còn yếu trong thực hành vận dụng kiến thức, trình độ tay nghề chưađáp ứng được nhu cầu của công việc trong thực tế lao động sản xuất. Do đó để nângcao chất lượng đào tạo thì việc đổi mới mục tiêu, nội dung, phương pháp (PP) dạy vàhọc ở các trường ĐHCN là một nhu cầu tất yếu và cần phải được thực hiện ngay càngsớm càng tốt.Như vậy, lý luận và thực tiễn đã chỉ ra rằng:Đổi mới PPDH trong các trường Đại học và Cao đẳng cần tiến hành theo hướngphát huy tính tích cực, năng lực tự học, nghiên cứu và sáng tạo của SV đối với tất cảcác môn khoa học cơ bản và môn khoa học chuyên ngành; đặc biệt là tăng cường tínhthực tiễn của kiến thức và kỹ năng mà SV được trang bị.1.2. Mục tiêu của trường ĐHCN là đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cónăng lực sáng tạo phục vụ cho việc công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước. Tuynhiên, muốn có những kỹ sư giỏi thì ngay từ những học kỳ đầu của quá trình học tập(HT) tại trường ĐHCN, SV cần phải có nền tảng kiến thức khoa học tự nhiên (Toán học,Vật lý học, ...) để hiểu và nắm bắt được nguyên lí hoạt động của các thiết bị kỹ thuật; sử-2-dụng những công cụ có được từ nền tảng khoa học cơ bản để có thể giải quyết những vấnđề thiết kế chế tạo các thiết bị kỹ thuật, cải tiến và sáng tạo quy trình công nghệ, ...1.3. Thực trạng dạy học (DH) môn Toán cao cấp (TCC) hiện nay ở các trườngĐHCN cho thấy còn nhiều tồn tại hạn chế. Qua thực tiễn DH và qua nghiên cứu khảo sát tạicác trường ĐHCN Hà Nội, ĐHCN thành phố Hồ Chí Minh, ĐHCN Thái Nguyên, ĐHCNViệt Trì, ĐHCN Việt Hung, ĐHCN Quảng Ninh, chúng tôi nhận thấy thực trạng sau:Việc DH TCC còn mang nặng tính lý thuyết, nhẹ tính ứng dụng. PPDH chủ yếuvẫn là giảng viên (GV) thuyết trình, SV nghe và ghi chép, ... làm cho các tiết học TCCtrở nên nặng nề, mang tính lý thuyết một cách hàn lâm; GV chủ yếu tập trung dạy giảibài tập TCC một cách thuần túy toán học, làm cho họ chỉ được giải những bài tập loạinày một cách máy móc, không hiểu nguồn gốc cũng như ứng dụng thực tiễn ... ; vàđặc biệt là thiếu những tình huống ứng dụng vào thực tế học nghề của SV.Mặc dù SV trường ĐHCN được trang bị hệ thống kiến thức TCC khá đầy đủ,nhưng khả năng vận dụng kiến thức toán để giải quyết các bài toán thực tế đơn giảncủa môn khoa học chuyên ngành còn rất hạn chế, thậm chí còn không thực hiện được.Về phía người dạy, đa số các GV DH TCC đều nhất trí rằng: DH ở bậc đại họckhông phải là quá trình truyền đạt kiến thức một chiều, mà phải là một quá trình pháthuy tính chủ động tự học và sáng tạo của SV. Trong một bài giảng thì người dạy phảitìm tòi suy nghĩ nêu ra các vấn đề để SV nghiên cứu, đồng thời người dạy cũng phảibiết khêu gợi để SV tự nêu các vấn đề cần phải nghiên cứu giải đáp. Việc DH phảichuyển từ chỗ dựa vào cách tiếp cận “dạy” là chính sang cách tiếp cận “tự học” làchính, nghĩa là người dạy chủ yếu đóng vai trò hướng dẫn, còn người học phải chủđộng trong việc tiếp thu các tri thức khoa học. Việc DH không phải là nói lại nhữngkiến thức đã có ở trong giáo trình, mà phải làm cho SV hiểu sâu sắc kiến thức đó, nhấtlà biết vận dụng vào thực tiễn không chỉ của TCC mà còn của những môn học khác đặc biệt là môn học chuyên ngành.Hầu hết GV đều thấy: Lẽ ra, khi DH TCC cho SV ĐHCN, GV cần đưa ra nhữngví dụ có tính chắt lọc, điển hình, cụ thể và sinh động gắn kết với ứng dụng của toán họctrong thực tế đa dạng. Từ đó làm nổi bật được nội dung về tính ứng dụng của kiến thứctoán trong bài giảng đó đối với SV, tránh khuynh h ...