Luận án Tiến sĩ Ngữ văn: Ngôn từ nghệ thuật trong sáng tác của Tô Hoài

Luận án được nghiên cứu với mục tiêu nhằm tìm ra đặc điểm ngôn từ nghệ thuật, phương thức tổ chức ngôn từ trong các sáng tác của Tô Hoài gắn với cảm quan nghệ thuật, quan niệm ngôn từ của nhà văn. Nhận diện rõ hơn phong cách ngôn ngữ, phong cách nghệ thuật của Tô Hoài. Khẳng định đóng góp của Tô Hoài đối với sự phát triển ngôn ngữ văn xuôi Việt Nam hiện đại qua ba giai đoạn (1930-1945; 1945-1975; Sau 1975).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Ngữ văn: Ngôn từ nghệ thuật trong sáng tác của Tô HoàiBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOTRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘIVŨ THÙY NGANGÔN TỪ NGHỆ THUẬTTRONG SÁNG TÁC CỦA TÔ HOÀIChuyên ngành: Văn học Việt NamMã số: 62.22.01.21LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂNNgười hướng dẫn khoa học: PGS NGUYỄN VĂN LONGHÀ NỘI - 2016LỜI CAM ĐOANTôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kếtquả nêu trong luận án là trung thực và chưa từng có ai công bố trong bất kỳ côngtrình nào khác.Tác giả luận ánVũ Thùy NgaLỜI CẢM ƠNTôi xin gửi lời cảm on sâu sắc đến PGS.Nguyễn Văn Long, người thầyluôn tận tâm, hết lòng chỉ bảo, hướng dẫn, động viên tôi trong suốt quá trìnhnghiên cứu và hoàn thành Luận án.Tôi xin trân trọng cảm ơn sự chỉ bảo, hướng dẫn, góp ý tận tình của cácThầy, Cô trong Tổ Văn học Việt Nam hiện đại và Khoa Ngữ văn, Trường Đại họcSư phạm Hà Nội.Trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Sau Đại học Trường Đại học Sưphạm Hà Nội đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi được học tập và nghiên cứu.Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn tới các thầy, cô và các nhà khoa họcthuộc Viện Văn học, Đại học KHXH &NV- ĐHQG Hà Nội, Đại học Văn hóa,;Đại học Hồng Đức,Học viện Báo chí & Tuyên truyền, Hội nhà văn Hà Nội, Tạpchí văn nghệ quân đội… đã quan tâm và có những ý kiến quý báu giúp tôi hoànthành luận án.Xin được cảm ơn tấm lòng của những người thân trong gia đình, bạn bè ; nhữngđồng nghiệp ở Trường Cao đẳng Hải Dương đã luôn động viên tôi trong suốt thời gianhọc NCS.Tác giảVŨ THÙY NGAMỤC LỤCTrangMỞ ĐẦU ................................................................................................................ 11. Lý do chọn đề tài ................................................................................................. 12. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................ 23. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................ 34. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 35. Đóng góp mới của Luận án .................................................................................. 56. Cấu trúc Luận án ................................................................................................. 6Chương 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU............................................ 71.1. Khái niệm ngôn từ nghệ thuật và hướng nghiên cứu tác giả văn học từphương diện ngôn từ ............................................................................................. 71.1.1. Khái niệm ngôn từ nghệ thuật .................................................................... 71.1.2. Hướng nghiên cứu tác giả văn học từ phương diện ngôn từ nghệ thuật ..... 91.2. Tình hình nghiên cứu khái quát tác giả Tô Hoài ....................................... 121.2.1. Khuynh hướng sáng tác của Tô Hoài trong khuynh hướng hiện thực củavăn xuôi hiện đại ............................................................................................... 121.2.2. Những đóng góp của Tô Hoài về phương diện thể loại của văn xuôi Việt Namhiện đại .............................................................................................................. 141.2.3. Những đóng góp của Tô Hoài ở phương diện văn hóa ................................. 171.3. Nghiên cứu ngôn từ nghệ thuật của Tô Hoài ................................................... 19Chương 2: CẢM QUAN NGHỆ THUẬT VÀ QUAN NIỆM CỦA TÔ HOÀIVỀ NGÔN TỪ TRONG SÁNG TÁC ................................................................. 232.1. Cảm quan nghệ thuật của Tô Hoài .............................................................. 232.1.1. Sự hình thành cảm quan hiện thực đời thường ......................................... 232.1.2. Những phương diện của cảm quan hiện thực đời thường ......................... 272.2. Quan niệm của Tô Hoài về ngôn từ nghệ thuật........................................... 322.2.1. Ngôn từ phải phong phú, chính xác, linh hoạt, phù hợp với đối tượng ..... 332.2.2. Vốn ngôn từ phải được làm giàu qua quá trình tích lũy ........................... 352.2.3. Ngôn từ phải luôn được làm mới trong sáng tác ...................................... 38Chương 3: ĐẶC ĐIỂM NGÔN TỪ NGHỆ THUẬT CỦA TÔ HOÀI ............. 443.1. Ngôn từ dân dã, đời thường ......................................................................... 443.1.1. Ngôn từ với việc “đời thường hóa” nhân vật ........................................... 453.1.2. Ngôn từ với việc tái hiện “muôn mặt đời thường” ................................... 603.2. Ngôn từ giàu chất thơ ................................................................................... 823.2.1. Chất thơ biểu hiện qua hệ thống tính từ chỉ màu sắc ............................... 823.2.2. Chất thơ biểu hiện qua hệ thống từ tả âm thanh ................ ...