Luận án Tiến sĩ Ngữ văn: Thi pháp truyện ngắn Việt Nam thời kỳ hậu chiến (1975 – 1985)

Chọn đề tài Thi pháp truyện ngắn Việt Nam giai đoạn 1975 – 1985, luận án khái quát những nét chung về truyện ngắn Việt Nam giai đoạn hậu chiến (1975 – 1985), đồng thời phác thảo diện mạo của thi pháp học trong nghiên cứu truyện ngắn nói chung và truyện ngắn thời kì này nói riêng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Ngữ văn: Thi pháp truyện ngắn Việt Nam thời kỳ hậu chiến (1975 – 1985)VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI ĐOÀN VŨ CÔNG HOÀITHI PHÁP TRUYỆN NGẮN VIỆT NAM THỜI KỲ HẬU CHIẾN (1975 – 1985) LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HỌC Hà Nội – 2017VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI ĐOÀN VŨ CÔNG HOÀITHI PHÁP TRUYỆN NGẮN VIỆT NAM THỜI KỲ HẬU CHIẾN (1975 – 1985) Chuyên ngành Văn học Việt Nam Mã số: 62.22.01.21 LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HỌC Người hướng dẫn khoa học PGS.TS. Tôn Thảo Miên Hà Nội – 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các tàiliệu, những kết luận, nhận định trong luận án là trung thực và chưa đượccông bố trong bất kỳ một công trình nào khác. Hà Nội, ngày 19 tháng 07 năm 2017 Tác giả luận án Đoàn Vũ Công Hoài MỤC LỤC TrangTrang phụ bìaLời cam đoanMục lụcMỞ ĐẦU ........................................................................................................... 11. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................. 12. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................ 43. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 54. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu ............................................ 55. Đóng góp về khoa học của luận án ................................................................ 66. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án ....................................................... 77. Cơ cấu của luận án ......................................................................................... 7Chương 1: Tổng quan về vấn đề nghiên cứu ................................................ 81.1. Những nghiên cứu lý thuyết về thi pháp và thi pháp truyện ngắn ............. 81.2. Những nghiên cứu về thi pháp truyện ngắn VN giai đoạn 1975-1985 .... 24Chương 2: Truyện ngắn Việt Nam 1975-1985, bước chuyển đổi quanniệm nghệ thuật về con người ....................................................................... 362.1. Bối cảnh lịch sử xã hội và văn học nghệ thuật sau năm 1975 .................. 362.2. Quan niệm nghệ thuật về con người ........................................................ 51Chương 3: Thời gian và không gian, giọng điệu và ngôn ngữ trongtruyện ngắn Việt Nam giai đoạn 1975 – 1985 ............................................. 733.1. Thời gian và không gian nghệ thuật ......................................................... 733.2. Giọng điệu và ngôn ngữ ........................................................................... 93Chương 4: Truyện ngắn Việt Nam giai đoạn 1975 – 1985 trên bình diệnthi pháp thể hiện ........................................................................................ ..1164.1. Thi pháp cốt truyện, tình huống ………….…………………………....1164.2. Thi pháp kết cấu, trần thuật ……………………………………….…...138KẾT LUẬN………………………………………………………………...163DANH MỤC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ……………...167DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………168PHỤ LỤC: TÁC PHẨM KHẢO SÁT TRONG LUẬN ÁN………….…184 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài 1.1. Thi pháp học là một trong những đường hướng nghiên cứu vănhọc có từ lâu, nhưng nó thực sự được các nhà nghiên cứu quan tâm vàonhững năm đầu của thế kỷ XX. Người ta căn cứ vào ngôn ngữ để cắt nghĩathế giới tinh thần của nhà văn. Từ đó, trích đoạn để phân tích, so sánh, chỉra cách cảm nhận về tư tưởng thẩm mĩ trên ba phương diện: không gian,thời gian nghệ thuật và phương thức biểu hiện. Bởi nghệ thuật là một thếgiới chủ quan của người nghệ sĩ. Nó kết tinh cách nhìn, cách nghĩ của nhàvăn về thế giới. Vì vậy, đối tượng nghiên cứu của văn học là chỉ ra ý thứccủa chủ thể nghệ thuật, các phạm trù của thế giới khách quan và chủ quannhư một phương cách nhìn ra thế giới. Cách tiếp cận thi pháp học cho phépngười ta khám phá ra các chiều kích khác nhau như: hình tượng tác giả,phong cách nghệ thuật trong chỉnh thể nghệ thuật của tác phẩm. Ở Việt Nam thi pháp học du nhập vào một số trường đại học ở miềnNam trước năm 1975. Tuy nhiên, hướng nghiên cứu này mới chỉ được giớithiệu, tiếp nhận theo hướng thi pháp xã hội học. Vào những năm 80, thipháp học bắt đầu có sự du nhập, đổi mới mạnh mẽ với các khuynh hướngngôn ngữ học, kí hiệu học, cấu trúc luận, phân tâm học, phong cách học, thipháp học lịch sử, tự ...