Luận án tiến sĩ Nông nghiệp: Tạo dòng hoa huệ (Polianthes tuberosa L.) đột biến bằng tia gamma ( 60Co) trong điều kiện in vitro

Mục tiêu của luận án là xác định liều gây chết 50% (LD50) của tia gamma (60Co) trên mô sẹo và cụm chồi hoa huệ sau 150 ngày nuôi cấy. Xác định các dạng bất thường về kiểu hình của cây giai đoạn thuần dưỡng. (4) Chọn được một đến hai dòng hoa huệ tăng về số lượng cánh hoa (nhiều hơn 12 cánh), kích thước hoa to hơn và có mùi thơm theo phương pháp nhân giống truyền thống.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án tiến sĩ Nông nghiệp: Tạo dòng hoa huệ (Polianthes tuberosa L.) đột biến bằng tia gamma ( 60Co) trong điều kiện in vitro TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠVIỆN NGHIÊN CỨU & PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ SINH HỌC -oOo- ĐÀO THỊ TUYẾT THANHTẠO DÕNG HOA HUỆ (Polianthes tuberosa L.) ĐỘT BIẾN BẰNG TIA GAMMA (60CO) TRONG ĐIỀU KIỆN IN VITRO LUẬN ÁN TIẾN SĨ Chuyên ngành: Công Nghệ Sinh Học Mã ngành: 62 42 02 01 Cần Thơ - 2018 TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠVIỆN NGHIÊN CỨU & PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ SINH HỌC -oOo- ĐÀO THỊ TUYẾT THANHTẠO DÕNG HOA HUỆ (Polianthes tuberosa L.) ĐỘT BIẾN BẰNG TIA GAMMA (60CO) TRONG ĐIỀU KIỆN IN VITRO LUẬN ÁN TIẾN SĨ Chuyên ngành: Công Nghệ Sinh Học Mã ngành: 62 42 02 01 CÁN BỘ HƢỚNG DẪN PGS. TS. Nguyễn Bảo Toàn Cần Thơ - 2018Luận án Tiến sĩ Khóa 2013-2017 Trường Đại học Cần ThơTRANG XÁC NHẬN CỦA NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC Luận án “Tạo dòng hoa huệ (Polianthes tuberosa L.) đột biến bằng tiagamma (60Co) trong điều kiện in vitro” do nghiên cứu sinh Đào Thị TuyếtThanh thực hiện dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Nguyễn Bảo Toàn. Người hướng dẫn khoa học Tác giả luận án Chuyên ngành Công nghệ Sinh học i Viện NC & PT Công nghệ Sinh họcLuận án Tiến sĩ Khóa 2013-2017 Trường Đại học Cần Thơ LỜI CẢM ƠN Xin chân thành cảm ơn thầy, PGS.TS. Nguyễn Bảo Toàn, đã tận tìnhhướng dẫn khoa học, tư vấn thiết kế các thí nghiệm, hướng dẫn cách tiếp cậncác kiến thức khoa học trong lĩnh vực nghiên cứu, từ đó giúp tôi hoàn thànhluận án nghiên cứu sinh. Xin chân thành cảm ơn Ban Lãnh Đạo Viện Nghiên cứu & Phát triểnCông nghệ Sinh học, Trại Nghiên cứu & Thực nghiệm Nông nghiệp thuộcKhoa Nông nghiệp & Sinh học Ứng dụng, Khoa Sau Đại Học đã tạo điều kiệnthuận lợi trong thực hiện các thủ tục, hỗ trợ hóa chất và trang thiết bị cho cácnghiên cứu của Luận án. Chân thành cảm ơn quý thầy cô, các anh chị, các bạn đồng nghiệp thuộcViện Nghiên cứu & Phát triển Công nghệ Sinh học và Khoa Nông nghiệp &Sinh học Ứng dụng đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho tôi trongsuốt quá trình học tập và nghiên cứu. Xin chân thành cảm ơn chú Nguyễn Thượng Hiền đã hỗ trợ nguồn giốnghoa huệ. Đồng thời, tôi cũng chân thành gửi lời cảm ơn đến các em học viêncao học đã cộng tác trong suốt thời gian thực hiện luận án. Xin gửi lòng biết ơn sâu sắc đến Ban Giám đốc Trung Tâm Dạy nghề &Hỗ trợ Nông dân tỉnh Tiền Giang, các anh chị em đồng nghiệp đã hỗ trợ trongcông tác để tôi có thời gian hoàn thành được khóa học. Sau cùng tôi xin được cảm ơn những người thân yêu trong gia đình đãluôn động viên, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho tôi trong suốt quá trìnhhọc tập và nghiên cứu. Đào Thị Tuyết Thanh Chuyên ngành Công nghệ Sinh học ii Viện NC & PT Công nghệ Sinh họcLuận án Tiến sĩ Khóa 2013-2017 Trường Đại học Cần Thơ TÓM TẮT Nghiên cứu “Tạo dòng hoa huệ (Polianthes tuberosa L.) đột biến bằngtia gamma (60Co) trong điều kiện in vitro” được thực hiện nhằm (1) xác địnhđược môi trường nuôi cấy để tạo vật liệu cho các thí nghiệm; (2) xác địnhđược hiệu quả của liều lượng tia gamma (60Co) trên mô sẹo và cụm chồi hoahuệ thông qua liều gây chết LD50; (3) xác định sự đa dạng về mặt hình thái củacây giai đoạn thuần dưỡng; (4) chọn được một đến hai giống hoa huệ tăng vềsố lượng cánh hoa, kích thước hoa và hoa có mùi thơm theo phương pháptruyền thống. Nghiên cứu bao gồm tạo nguồn vật liệu cho thí nghiệm trên haigiống/dòng hoa huệ đơn và hoa huệ kép; xử lý chiếu xạ bằng tia gamma (60Co)ở các liều khác nhau; xác định giá trị tổn thương LD50; đánh giá sự sinh trưởngcủa mô sẹo và cụm chồi in vitro; thuần dưỡng và đánh giá sự thay đổi về mặthình thái lá và hoa rồi chọn ra ít nhất hai dòng có kiểu hình trội. Kết quả thínghiệm cho thấy môi trường cơ bản bổ sung 1,0 mg/l NAA và 4,0 mg/l BAthích hợp cho tạo mô sẹo và cụm chồi cho xử lý chiếu xạ tia gamma (60Co).Liều gây chết LD50 của các giống/dòng hoa huệ đơn khi xử lý tia gamma(60Co) khoảng 10-15 Gy (giá trị tính là 10,96 ± 2,96 Gy) trong khi LD50 củacác giống/dòng hoa huệ kép khoảng 20-25 Gy (giá trị tính là 22,91 ± 4,01 Gy).Theo dõi sự sinh trưởng chồi in vitro, khi xử lý liều chiếu xạ càng cao thì sốchồi, chiều cao chồi và số lá càng giảm ở cả hai giống và các dòng hoa huệ.Giai đoạn này ghi nhận được các dạng bất thường về hình thái ở lá và chồi.Giai đoạn thuần dưỡng, các cây còn nhỏ, sự khác biệt về hình thái lá và chồikhông nhận thấy rõ ràng. Ở giai đoạn ngoài đồng, các chỉ tiêu sinh trưởng đềubị ảnh hưởng bởi các liều chiếu xạ ở các dòng hoa huệ. Có sự xuất hiện cácdạng bất thường về hình thái lá, thân và số cánh hoa. Đặc biệt, trên cùng mộtphát hoa huệ đơn có sự gia tăng số lượng cánh hoa lên 7 và 8 cánh (thay vì hoacó 6 cánh). Hầu hết các dòng hoa huệ đơn được xử lý tia gamma (60Co) đều cómùi thơm, trừ dòng hoa huệ với liều xử lý 5 Gy với đặc điểm hoa không nởhoàn toàn. Ở hoa huệ kép chọn được 2 dòng đột biến tiềm năng nhất về đặcđiểm hoa to và có mùi thơm với 22 và 36 cánh. Từ khóa: cánh hoa, chiếu xạ, đột biến, hoa huệ, in vitro, LD50, gamma.Chuyên ngành Công nghệ Sinh học iii Viện NC & PT Công nghệ Sinh họcLuận án Tiến sĩ Khóa 2013-2017 Trường Đại học Cần Thơ ABSTRACT The study on Inducing of mutation tuberose (Polianthes tuberosa L.)lines by irradiating with 60Co gamma rays in vitro was carried out (1) to ...