Luận án Tiến sĩ: Quản lý rủi ro trong hoạt động thanh tra thuế đối với doanh nghiệp ở Việt Nam

Mục tiêu của luận án: Làm rõ cơ sở khoa học, cơ sở thực tiễn và kinh nghiệm trong nước và quốc tế về quản lý rủi ro trong hoạt động thanh tra thuế; đề xuất các giải pháp nhằm áp dụng có hiệu quả quản lý rủi ro trong thanh tra thuế đối với các DN ở Việt Nam trong thời gian tới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ: Quản lý rủi ro trong hoạt động thanh tra thuế đối với doanh nghiệp ở Việt Nam 1 MỞ ĐẦU1. Tính cấp thiết của đề tài Trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, Nhà nước ta tạođiều kiện thuận lợi cho các chủ thể kinh tế đầu tư vốn vào hoạt động sản xuấtkinh doanh, do đó số lượng các DN ngày càng gia tăng. Phương thức quản lý thuếđối với các DN theo kiểu truyền thống là thanh tra, kiểm tra lần lượt các DN thìsẽ không đủ nguồn lực và không đảm bảo hiệu quả, hiệu lực của quản lý thuế.Tình hình này đòi hỏi phải có cơ chế, phương pháp quản lý mới hiệu quả hơn. Trong những năm gần đây, ngành Thuế đã từng bước áp dụng quản lý rủiro vào hoạt động quản lý thuế. Qua một số năm áp dụng đã bước đầu phát huyhiệu quả và được xác định là hướng đi đúng đắn trong quá trình hiện đại hóangành Thuế. Trong quá trình nghiên cứu sửa đổi Luật Quản lý thuế, ngành Thuếđã chủ động đề xuất Chính phủ trình Quốc hội xem xét, bổ sung qui định về ápdụng cơ chế quản lý rủi ro trong quản lý thuế. Quy định này đã được Quốc hộikhóa XIII, kỳ họp thứ 4 năm 2012 thông qua tại Luật Sửa đổi, bổ sung một sốđiều của Luật Quản lý thuế, có hiệu lực từ ngày 1/7/2013. Quản lý rủi ro trong quản lý thuế đã được nhiều nước trên thế giới ápdụng. Những vấn đề lý luận căn bản về quản lý rủi ro trong quản lý thuế cũng đãđược nghiên cứu, bổ sung và ngày càng hoàn thiện. Tuy nhiên, với mỗi quốcgia, mỗi nền kinh tế có những cơ chế, phương thức tổ chức quản lý xã hội, quảnlý thuế khác nhau thì cũng có những luận điểm riêng trong quản lý rủi ro vềthuế. Tuy nhiên, khoa học là con đường không có giới hạn cuối cùng. Khi thựctiễn tiếp tục thay đổi thì cần tiếp tục nghiên cứu để bổ sung và phát triển cơ sởlý luận làm nền tảng cải tạo thực tiễn. Đặc biệt, việc nghiên cứu bổ sung và hoànthiện cơ sở lý luận về vận dụng kỹ thuật quản lý rủi ro vào hoạt động thanh trathuế ở Việt Nam trong điều kiện thực tiễn Việt Nam mang cả ý nghĩa lý luận vàthực tiễn. Theo đó, việc tiếp tục nghiên cứu quản lý rủi ro trong hoạt động thanhtra thuế hướng đến mục tiêu rút ra những giá trị cốt lõi phù hợp với thực tiễn 2Việt Nam và sự những điều chỉnh cần thiết trong quá trình vận dụng trong quảnlý thuế ở Việt Nam. Bên cạnh đó, việc nghiên cứu kinh nghiệm thực tiễn của các nước về quảnlý rủi ro trong quản lý thuế nói chung và thanh tra thuế nói riêng để có được bàihọc thực tiễn khi áp dụng vào điều kiện thực tế của Việt Nam giai đoạn hiện naylà rất cần thiết, nhằm giảm bớt, rút ngắn quán trình thử nghiệm, góp phần hoànthiện các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thuế trong thời gian tiếp theo. Quá trình tổ chức thực hiện chương trình tổng thể cải cách hành chính nóichung, cải cách hành chính về thuế nói riêng đã có nhiều chuyển biến tích cực,tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế dễ dàng thực hiện nghĩa vụ thuế củamình với Nhà nước. Đồng thời, cũng giúp cơ quan thuế quản lý được tốt hơn,hạn chế tình trạng trốn thuế, gian lận thuế. Những năm qua ngành Thuế đã cónhiều bước đột phá trong việc thí điểm áp dụng quản lý rủi ro trong quản lý thuếvà trong thanh tra thuế. Mặc dù đã có nhiều cố gắng và đã đạt được nhữngthành công nhất định, song việc áp dụng quản lý rủi ro trong hoạt động thanhtra thuế ở Việt Nam thời gian qua vẫn còn những hạn chế nhất định cần khắcphục, đặc biệt trong bối cảnh giai đoạn đầu áp dụng phương thức quản lý nàyở Việt Nam. Bởi vậy, việc nghiên cứu về quản lý rủi ro trong hoạt động thanhtra thuế đối với DN là cần thiết khách quan cả về lý luận và thực tiễn. Do việc nghiên cứu hoàn thiện quản lý rủi ro trong hoạt động thanh trathuế có tầm quan trọng như vậy nên trong thời gian vừa qua ở Việt Nam đã cómột số công trình nghiên cứu về chủ đề này và đã có những kết quả nhất định.Tuy nhiên, tính đến nay chưa có công trình khoa học nào nghiên cứu một cáchđầy đủ, toàn diện và chuyên sâu về chủ đề này ở Việt Nam. Xuất phát từ những lý do trên, việc lựa chọn đề tài nghiên cứu luận ántiến sĩ “Quản lý rủi ro trong hoạt động thanh tra thuế đối với doanh nghiệp ởViệt Nam” có ý nghĩa quan trọng cả về lý luận và thực tiễn.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 2.1. Đối tượng nghiên cứu 3 Luận án nghiên cứu các cách thức, phương pháp áp dụng quản lý rủi rotrong hoạt động thanh tra thuế đối với doanh nghiệp. 2.2. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu đối với người nộp thuế là DN do cơ quan thuế quảnlý, không bao gồm DN kê khai thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu do cơ quan Hảiquan quản lý, DN hoạt động theo Luật Hợp tác xã. Luận án không nghiên cứuvề thanh tra thuế theo đơn thư khiếu nại, tố cáo, không nghiên cứu thanh tra lại(phúc tra) kết quả thanh tra và thanh tra hoàn thuế. Giới hạn về không gian nghiên cứu của luận án là các DN do Cơ quanthuế t ...