Luận án Tiến sĩ Thủy văn học: Phân tích, đánh giá vai trò của một số nhân tố chính đối với úng lụt vùng hạ lưu lưu vực Sông Cả

Luận án trình bày tổng quan về úng lụt trên thế giới và Việt Nam; Phân tích các nhân tố gây úng lụt hạ du sông Cả và lựa chọn phương pháp nghiên cứu; Đánh giá ảnh hưởng của một số nhân tố chính đến úng lụt hạ du sông Cả.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Thủy văn học: Phân tích, đánh giá vai trò của một số nhân tố chính đối với úng lụt vùng hạ lưu lưu vực Sông Cả BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG VIỆN KHOA HỌC KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN VÀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU NGUYỄN XUÂN TIẾN PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ VAI TRÒ CỦA MỘT SỐ NHÂN TỐ CHÍNH ĐỐI VỚI ÚNG LỤT VÙNG HẠ LƯU LƯU VỰC SÔNG CẢ LUẬN ÁN TIẾN SĨ THỦY VĂN HỌC Hà Nội, năm 2021 VIỆN KHOA HỌC KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN VÀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ VAI TRÒ CỦA MỘT SỐ NHÂN TỐ CHÍNH ĐỐI VỚI ÚNG LỤT VÙNG HẠ LƯU LƯU VỰC SÔNG CẢ Ngành: Thủy văn học Mã số: 9440224 LUẬN ÁN TIẾN SĨ THỦY VĂN HỌC Tác giả Luận án Người hướng dẫn Nguyễn Xuân Tiến PGS. TS Nguyễn Thanh Sơn GS.TS. Trần Hồng Thái Hà Nội, năm 2021 iv LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các nội dung và kết quả nghiên cứu trong Luận án là trung thực và chưa được ai công bố trong bất kỳ công trình khoa học nào. TÁC GIẢ Nguyễn Xuân Tiến v LỜI CẢM ƠN Đầu tiên, tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu đã tận tình giúp đỡ tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tác giả trong suốt quá trình học tập và thực hiện Luận án. Tác giả trân trọng cảm ơn Tổng cục Khí tượng Thủy văn và Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Bắc Trung Bộ đã tạo điều kiện thuận lợi về thời gian, phương tiện, tài liệu và các thông tin cần thiết liên quan đến vấn đề nghiên cứu. Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành tới PGS. TS. Nguyễn Thanh Sơn, Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội và GS. TS Trần Hồng Thái, Tổng cục Khí tượng Thuỷ văn đã hướng dẫn, giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện Luận án. Cuối cùng, tác giả xin gửi lời cảm ơn đến bố, mẹ, vợ, hai con, người thân, bạn bè, đồng nghiệp đã giúp đỡ, động viên, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tác giả trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và thực hiện Luận án. TÁC GIẢ Nguyễn Xuân Tiến vi MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................... ix DANH MỤC CÁC BẢNG.................................................................................. x MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU VỀ ÚNG LỤT TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM ......................................................................................... 5 1.1. Một số khái niệm về ngập úng và ngập lụt ............................................. 5 1.2. Tổng quan về úng lụt ở nước ngoài và Việt Nam ................................... 6 1.2.1. Tình hình úng lụt ở nước ngoài ............................................................... 6 1.2.2. Tình hình úng lụt ở Việt Nam ............................................................... 11 1.3. Tổng quan về nghiên cứu úng lụt ở nước ngoài và Việt Nam .............. 16 1.3.1. Nghiên cứu về các nhân tố gây úng lụt ................................................. 17 1.3.2. Xây dựng các mô hình toán để giải quyết bài toán úng lụt .................. 19 1.3.3. Nghiên cứu tác động của hồ chứa đến úng lụt ...................................... 23 1.3.4. Nghiên cứu dự báo úng lụt .................................................................... 25 1.3.5. Nghiên cứu các giải pháp giảm nhẹ thiệt hại do úng lụt....................... 28 1.3.6. Nghiên cứu ảnh hưởng của BĐKH đến úng lụt .................................... 29 1.4. Một số công trình nghiên cứu úng lụt trên lưu vực sông Cả ................ 30 1.5. Kết luận chương 1 ................................................................................. 34 CHƯƠNG 2. PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ GÂY ÚNG LỤT HẠ DU SÔNG CẢ VÀ LỰA CHỌN PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................. 36 2.1. Tình hình số liệu sử dụng nghiên cứu ................................................... 36 2.1.1. Số liệu khí tượng thủy văn .................................................................... 36 2.1.2. Số liệu địa hình...................................................................................... 40 2.1.3. Số liệu mắt cắt ngang ............................................................................ 40 2.2. Phân tích các nhân tố gây úng lụt trên lưu vực sông Cả. ...................... 40 2.2.1. Các nhân tố nội sinh .............................................................................. 40 vii 2.2.2. Các nhân tố ngoại sinh .......................................................................... 51 2.2.3. Các nhân tố nhân sinh ........................................................................... 61 2.3. Phương pháp nghiên cứu....................................................................... 70 2.3.1. Một số phương pháp xác định úng lụt .................................................. 70 2.3.2. Lựa chọn phương pháp nghiên cứu....................................................... 72 2.4. Bộ mô hình MIKE..................................... ...