Luận án Tiến sĩ Văn học: Nhân vật liệt nữ trong văn học Việt Nam trung đại

Luận án có ý nghĩa lí luận về tư duy nghệ thuật, tâm lí học sáng tạo văn học nghệ thuật, lí giải quá trình Nho giáo hoá và giải Nho giáo của văn học Việt Nam trung đại, đồng thời có giá trị thực tiễn nhất định trong việc đưa ra một bình diện tiếp cận di sản văn học trung đại Việt Nam. Nghiên cứu vấn đề này, có ý nghĩa không chỉ với lịch sử văn học nói riêng mà còn góp phần điều chỉnh một số nhận thức trong quản lí văn hóa và xã hội.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Văn học: Nhân vật liệt nữ trong văn học Việt Nam trung đại ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘITRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN PHẠM VĂN HƢNG NHÂN VẬT LIỆT NỮTRONG VĂN HỌC VIỆT NAM TRUNG ĐẠI LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HỌC Hà Nội - 2016 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘITRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN PHẠM VĂN HƢNG NHÂN VẬT LIỆT NỮTRONG VĂN HỌC VIỆT NAM TRUNG ĐẠI Chuyên ngành: Văn học Việt Nam Mã số: 62 22 34 01 LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS TRẦN NHO THÌN Hà Nội - 2016 LỜI CẢM ƠN Tôi muốn qua đây bày tỏ lòng tri ân đối với PGS. TS Trần Nho Thìn(Khoa Văn học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại họcQuốc gia Hà Nội), người đã tận tình hướng dẫn tôi trong việc thực hiện luậnán này. Tôi cũng gửi lời cảm ơn tới các thành viên trong các Hội đồng đánh giáluận án bởi những góp ý của Hội đồng sẽ giúp tôi có những tiến bộ nhanh hơntrên con đường học tập và nghiên cứu. NGHIÊN CỨU SINH Phạm Văn Hưng LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan rằng: - Luận án Tiến sĩ này là kết quả nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướngdẫn của người hướng dẫn khoa học, chưa từng được công bố trong các côngtrình nghiên cứu của ai khác. - Luận án đã được tiến hành nghiên cứu một cách nghiêm túc, cầu thị. - Kết quả nghiên cứu của các nhà nghiên cứu khác đã được tiếp thu mộtcách trung thực, cẩn trọng trong luận án. NGHIÊN CỨU SINH Phạm Văn Hưng MỤC LỤCMỞ ĐẦU 41. Lí do lựa chọn đề tài 42. Mục tiêu khoa học 53. Đối tượng và phạm vi tư liệu 54. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn 65. Phương pháp nghiên cứu 66. Cấu trúc của luận án 7Chương 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU 81.1. Giới thuyết một số khái niệm sử dụng trong luận án 81.2. Một số vấn đề về phụ nữ dưới ảnh hưởng của đạo đức Nho giáo trong 10lịch sử Trung Quốc và Việt Nam1.2.1. Một số vấn đề về phụ nữ dưới ảnh hưởng của đạo đức Nho giáo 10trong lịch sử Trung Quốc1.2.2. Một số vấn đề về phụ nữ dưới ảnh hưởng của đạo đức Nho giáo 15trong lịch sử Việt Nam1.3. Lịch sử nghiên cứu nhân vật liệt nữ trong văn học Việt Nam trung 28đại1.3.1. Những nghiên cứu tại nước ngoài về nhân vật liệt nữ trong văn học 28Việt Nam trung đại1.3.2. Những nghiên cứu tại Việt Nam về nhân vật liệt nữ trong văn học 32Việt Nam trung đạiTiểu kết Chương 1 37Chương 2: NHÂN VẬT LIỆT NỮ TRONG VĂN HỌC VIỆT NAM 38TRUNG ĐẠI THẾ KỈ X - XV2.1. Liệt nữ “khai khoa” trong văn chương Đại Việt và sự gán ghép của 38nhà nho: Trường hợp nhân vật Mị Ê (Việt điện u linh)2.1.1. Sự ngẫu nhiên của lịch sử trong lựa chọn Mị Ê làm nhân vật liệt nữ 38 1đầu tiên của văn chương Đại Việt2.1.2. Sự gán ghép của nhà nho Đại Việt và sự di chuyển giữa Văn - Sử, 41Trung - Trinh của liệt nữ Mị Ê2.2. Liệt nữ bản địa đầu tiên và sự khẳng định kết quả quá trình Nho giáo 48hóa xã hội Đại Việt cuối thế kỉ XIV - đầu thế kỉ XV: Trường hợp Lê tháihậu và Nguyễn thị (Nam Ông mộng lục)2.2.1. Sự lấn át của phương diện Trinh so với Trung trong việc thể hiện 48nhân vật Lê thái hậu và Nguyễn thị2.2.2. Sự khẳng định kết quả quá trình Nho giáo hóa xã hội Đại Việt cuối 53thế kỉ XIV - đầu thế kỉ XV nhìn từ nhân vật Lê thái hậu và Nguyễn thịTiểu kết Chương 2 61Chương 3: NHÂN VẬT LIỆT NỮ TRONG VĂN HỌC VIỆT NAM 62TRUNG ĐẠI THẾ KỈ XVI - XVIII3.1. Liệt nữ mang dáng dấp giai nhân và sự thắng thế nửa vời của đạo lí 62Nho gia: Trường hợp nhân vật liệt nữ trong Truyền kì mạn lục3.1.1. Nhân vật liệt nữ là sản phẩm của bất bình đẳng giới và bối cảnh 62loạn lạc còn nặng gánh nhân sinh3.1.2. Sự chiến thắng của Văn so với Sử trong việc thể hiện người liệt nữ 70mang dáng dấp giai nhân của thể truyền kì 753.2. Nhân vật liệt nữ có đời sống nội tâm phong phú ...