Luận văn: KHẢO SÁT NHANH CÁC LOẠI HÌNH CHỨNG KHOÁN PHÁI SINH VÀ SẢN PHẨM GIAO DỊCH MỚI TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM

Tính tới thời điểm hiện tại (T6/2011), vẫn chưa có một văn bản pháp lý chính thức nào từ các cơ quan quản lý cho phép thực hiện các loại hình giao dịch CKPS và các sản phẩm mới từ chứng khoán (trừ giao dịch ký quỹ - Margin). Luật chứng khoán có định nghĩa một số loại chứng khoán phái sinh, song trên thực tế chưa có thị trường CKPS chính thức tại Việt Nam. Có rất nhiều nguyên nhân đã được đưa ra, song về cơ bản là do thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam vẫn đang...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn: KHẢO SÁT NHANH CÁC LOẠI HÌNH CHỨNG KHOÁN PHÁI SINH VÀ SẢN PHẨM GIAO DỊCH MỚI TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAMKHẢO SÁT NHANH CÁC LOẠI HÌNH CHỨNGKHOÁN PHÁI SINH VÀ SẢN PHẨM GIAO DỊCHMỚI TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁNVIỆT NAMBáo cáo chuyên đề số 3/201127/6/ 2011Phòng Phân tích và Dự báo thị trườngTrung tâm NCKH-ĐTCK (UBCKNN) NỘI DUNG Khảo sát nhanh các loại hình CKPS và sản phẩm giao dịch mới ......................................... 31. Các ý kiến từ các bên liên quan ............................................................................................. 162. Các biện pháp quản lý ............................................................................................................ 183. Kết luận .................................................................................................................................... 194. 2 Tính tới thời điểm hiện tại (T6/2011), vẫn chưa có một văn bản pháp lý chính thứcnào từ các cơ quan quản lý cho phép thực hiện các loại hình giao dịch CKPS và các sản phẩmmới từ chứng khoán (trừ giao dịch ký quỹ - Margin). Luật chứng khoán có định nghĩa một sốloại chứng khoán phái sinh, song trên thực tế chưa có thị trường CKPS chính thức tại ViệtNam. Có rất nhiều nguyên nhân đã được đưa ra, song về cơ bản là do thị trường chứng khoán(TTCK) Việt Nam vẫn đang trong quá trình hoàn thiện các nền tảng về cung –cầu, hạ tầngcông nghệ của TTCK cơ sở. Để có thể có được thị trường CKPS vững mạnh trước hết cần cómột thị trường hàng hóa cơ sở ổn định cùng với hệ thống công nghệ giao dịch, thanh toán –bùtrừ hiện đại. Đồng thời, các cơ quản lý phải đảm bảo đủ năng lực giám sát cả về mặt pháp lývà công nghệ. Tất cả những yếu tố đó hiện trên TTCK Việt Nam vẫn còn đang ở giai đoạnxây dựng. Đây là nguyên nhân dẫn đến việc ứng dụng các sản phẩm CKPS vẫn đang trong lộtrình nghiên cứu và áp dụng. Tuy nhiên thực tiễn thị trường cho thấy, trước nhu cầu phát triển sản phẩm mới đểtăng doanh thu, tìm kiếm lợi nhuận chênh lệch và phòng ngừa rủi ro, các CTCK và nhiều nhàđầu tư cá nhân vẫn tìm mọi cách “lách luật” để triển khai các sản phẩm giao dịch mới nhưhợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai chỉ số và các sản phẩm có hình thức CKPS như:thỏa thuận mua lại, giao dịch ký quỹ, bán khống. Hầu hết các sản phẩm mới này đều có hìnhthái của chứng khoán phái sinh (CKPS) mặc dù vẫn vẫn chưa có những quy định pháp luật cụthể nào, đặc biệt là những giao dịch liên quan đến cổ phiếu. Với mục tiêu tổng hợp thông tin về về vấn đề này phục vụ công tác quản lý của lãnh đạoUBCKNN, Phòng Phân tích và Dự báo thị trường (PTDB), Trung tâm NCKH-ĐTCK, thựchiện báo cáo “Khảo sát nhanh các loại hình chứng khoán phái sinh và sản phẩm giao dịchmới trên thị trường chứng khoán Việt Nam”. Báo cáo này đề cập đến một số sản phẩm mớiđiển hình được áp dùng nhiều trong thời gian qua trên TTCK Việt Nam trong sự so sánh vớithông lệ quốc tế, bao gồm: hợp đồng quyền chọn; hợp đồng tương lai; thỏa thuận mua lại;giao dịch ký quỹ; bán khống. 1. Khảo sát nhanh các loại hình CKPS và sản phẩm giao dịch mới 1.1 Các loại hình CKPS Thứ nhất, hợp đồng quyền chọn (Options) Tại Việt Nam, hợp đồng quyền chọn mới chỉ được đưa vào thực hiện thử nghiệm chocác giao dịch tiền tệ. Tuy nhiên, việc thử nghiệm này đã tạm thời dừng lại từ cuối tháng9/2009. Cho đến nay, vẫn chưa có những văn bản chính thức cho phép và hướng dẫn thựchiện nghiệp vụ quyền chọn trên bất kỳ thị trường nào. 3 Giai đoạn cuối năm 2010, trên TTCK nổi lên một sự kiện liên quan tới hoạt động giaodịch quyền chọn là việc CTCK Vndirect (VNDS) đưa vào thực hiện sản phẩm quyền chọnvới mục đích tăng thêm cơ hội kinh doanh thông qua việc giúp nhà đầu tư có thể giao dịchquyền chọn mua hoặc quyền chọn bán cổ phiếu tùy theo xu hướng biến động của giá thịtrường cổ phiếu trên TTCK chính thức. Nếu dự đoán giá cổ phiếu xuống, nhà đầu tư muaquyền chọn bán cổ phiếu với giá đã xác định trước (gọi là giá thực hiện) và trả phí choCTCK. Từ khi mua quyền chọn bán đến khi đáo hạn, nếu thấy giá cổ phiếu giảm xuống dướimức giá đã thỏa thuận trong hợp đồng thì nhà đầu tư có quyền mua cổ phiếu đó trên thịtrường bán cho CTCK với mức giá đã quy định trong hợp đồng. Ngược lại, nếu dự đoán cổphiếu lên thì nhà đầu tư mua quyền chọn mua cổ phiếu ở mức giá thực hiện và trả phí choCTCK. Trong khoảng thời gian mua quyền chọn tính đến khi đáo hạn, nếu thấy giá cổ phiếungoài thị trường tăng, nhà đầu tư có quyền yêu cầu CTCK phải bán cho mình cổ phiếu đó vớimức giá đã quy định. Hộp 1: Định nghĩa về quyền chọnHợp đồng quyền chọn (option): Là quyền mua hoặc bán tài sản theo mức giá thoả thuận trước. Nếuquyền không được thực hiện trong thời gian đã ấn định trước hoặc tại một thời điểm đã ấn định trướcthì quyền này hết hiệu lực và người sở hữu quyền sẽ bị mất số tiền mua quyền.Quyền chọn mua (call option): Mang đến cho người mua quyền được mua 100 cổ phần của loạichứng khoán cơ sở với mức giá ấn định trước trong một khoảng thời gian xác định trong tương lai,thường là ba, sáu hoặc chín tháng. Đối với loại quyền này, người mua phải trả cho người bán (calloption seller/writer) một khoản phí mua quyền (premium) và sẽ phải chịu mất khoản tiền này nếukhông thực hiện quyền trước thời điểm hết hạn đã thoả thuận. Chính vì vậy, người mua hợp đồngquyền chọn mua thường kỳ vọng rằng giá của cổ phiếu cơ sở sẽ tăng lên trong khoảng thời gian xácđịnh đó. Ví dụ, một hợp đồng quyền mua 100 cổ phiếu XYZ có thể mang lại cho người mua quyềnđược mua cổ phiếu đó với giá 100 đô la một cổ phiếu bất cứ lúc nào trong khoảng thời gian ba thángtiếp theo. Để mua quyền này, người mua có thể phải trả khoản phí 2 đô la mỗi cổ phiế ...