Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Một số biện pháp nâng cao chất lượng rèn luyện kiến thức – kĩ năng thí nghiệm trong chương trình Hóa học 10 Nâng cao cho học sinh theo hướng dạy học tích cực

Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Một số biện pháp nâng cao chất lượng rèn luyện kiến thức – kĩ năng thí nghiệm trong chương trình Hóa học 10 Nâng cao cho học sinh theo hướng dạy học tích cực đưa ra một số biện pháp cho vấn đề này như sử dụng TN theo hướng dạy học tích cực, sử dụng bài tập thực nghiệm để rèn luyện KN thực hành và một số biện pháp khác.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Một số biện pháp nâng cao chất lượng rèn luyện kiến thức – kĩ năng thí nghiệm trong chương trình Hóa học 10 Nâng cao cho học sinh theo hướng dạy học tích cực BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Đỗ Thị Bích Ngọc MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG RÈN LUYỆN KIẾN THỨC – KĨ NĂNG THÍ NGHIỆM TRONG CHƯƠNG TRÌNH HÓA HỌC 10 NÂNG CAO CHO HỌC SINH THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC Thành phố Hồ Chí Minh – 2009 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Đỗ Thị Bích Ngọc MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG RÈN LUYỆN KIẾN THỨC – KĨ NĂNG THÍ NGHIỆM TRONG CHƯƠNG TRÌNH HÓA HỌC 10 NÂNG CAO CHO HỌC SINH THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC Chuyên ngành : Lý luận và phương pháp dạy học môn hóa học Mã số : 60 14 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. ĐẶNG THỊ OANH Thành phố Hồ Chí Minh – 2009 LỜI CẢM ƠN Sau một thời gian nghiên cứu và hoàn thành luận văn, tôi xin bày tỏ sự biết ơn chân thành và sâu sắc đến: Các thầy cô giáo Khoa Hoá học trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh và trường Đại học Sư phạm Hà Nội … là những thầy cô đã đào tạo và hướng dẫn để tôi có đủ khả năng thực hiện luận văn khoa học này. Tiến sĩ Trịnh Văn Biều, Trưởng Khoa Hoá học trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh, người thầy luôn quan tâm và dẫn dắt chúng tôi những bước đi đầu tiên trong lĩnh vực lý luận dạy học và đến với con đường khoa học. Đặc biệt xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS. TS. Đặng Thị Oanh, cô hướng dẫn khoa học của luận văn, là người đã tận tình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu. Xin gởi lời cảm ơn đến các thầy cô giáo Tổ Hoá học và các em học sinh trường THPT Dưỡng Điềm, Trường THPT Trương Định và trường THPT Nguyễn Đình Chiểu tỉnh Tiền Giang đã tạo điều kiện để tôi hoàn thành tốt đợt thực nghiệm sư phạm. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và tình thân ái đến những người thân trong gia đình cùng bạn bè đồng nghiệp xa gần, là những người đã cùng tôi trao đổi và chia sẻ những khó khăn, kinh nghiệm trong suốt quá trình học tập cũng như thời gian thực hiện luận văn này. MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cảm ơn Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các hình MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI..........................5 1.1. Lịch sử vấn đề ......................................................................................................5 1.2. Phương hướng đổi mới phương pháp dạy học hoá học .......................................7 1.3. Dạy học tích cực...................................................................................................8 1.3.1. Khái niệm ......................................................................................................8 1.3.2. Những dấu hiệu đặc trưng của phương pháp dạy học tích cực .....................8 1.3.3. Một số PP đặc thù của bộ môn hoá học nhằm tích cực hoá hoạt động của HS ..9 1.3.4. Các biểu hiện của tính tích cực trong dạy học ............................................15 1.3.5. Một số biện pháp nâng cao tính tích cực cho HS.......................................16 1.4. Thí nghiệm trong dạy học hoá học ở trường phổ thông.....................................17 1.4.1. Vai trò của TNHH trong dạy học hoá học ..................................................17 1.4.2. Phân loại TN hoá học ..................................................................................18 1.4.3. Những yêu cầu sư phạm khi sử dụng thí nghiệm ........................................18 1.4.4. Chuẩn bị thí nghiệm cho giờ lên lớp ...........................................................20 1.4.5. Sử dụng TN khi nghiên cứu tài liệu mới......................................................20 1.4.6. Sử dụng TN khi luyện tập, ôn tập, tổng kết. ................................................23 1.4.7. Thí nghiệm ngoại khoá ................................................................................29 1.4.8. Hệ thống kiến thức về KNTN cho HS .........................................................30 1.4.9. Định hướng cải tiến hệ thống TNHH ở trường phổ thông ..........................32 1.5. Thực trạng sử dụng TNHH và BTHH ở trường phổ thông ..............................33 Chương 2. MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG RÈN LUYỆN KIẾN THỨC – KĨ NĂNG THÍ NGHIỆM TRONG CHƯƠNG TRÌNH HOÁ HỌC 10 NÂNG CAO CHO HS THEO HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC 2.1. Biện pháp 1: Sử dụng TN theo hướng dạy học tích cực ....................................35 2.1.1. Sử dụng TN khi nghiên cứu tài liệu mới......................................................35 2.1.2. Sử dụng TNTH của học sinh theo hướng tích cực.......................................41 2.1.3. Sử dụng thí nghiệm ngoại khoá gây hứng thú học tập ................................43 2.2. Biện pháp 2: Sử dụng bài tập thực nghiệm để rèn luyện KN thực hành ...........44 2.2.1. Bài tập về nhận biết, phân biệt chất .............................................................45 2.2.2. Bài tập tách chất, điều chế, thể hiện tính chất hoá học của một chất ...........54 2.2.3. Bài tập pha chế dd theo nồng độ yêu cầu, lắp ráp dụng cụ TN....................64 2.3. Biện pháp 3: Sử dụng bài tập giải thích hiện tượng TN và bài tập thực tiễn để rèn luyện KNTN ...............................................................................................65 2.4. Biện pháp 4: Sử dụng bài tập có hình vẽ, đồ thị t ...