Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Nghiên cứu một đồ án Didactic dạy học khái niệm hàm số tuần hoàn

Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Nghiên cứu một đồ án Didactic dạy học khái niệm hàm số tuần hoàn trình bày việc phân tích khái niệm hàm số tuần hoàn ở cấp độ tri thức khoa học; phân tích một bộ SGK Toán của Pháp; trình bày hai thực nghiệm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Nghiên cứu một đồ án Didactic dạy học khái niệm hàm số tuần hoàn BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Nguyễn Thị NgaChuyên ngành : Lý luận và phương pháp dạy học môn ToánMã số : 60 14 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS. LÊ VĂN TIẾN Thành phố Hồ Chí Minh - 2007 LỜI CẢM ƠN Đầu tiên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Lê Văn Tiến, ngườiđã nhiệt tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Tôi xin trân trọng cảm ơn PGS.TS. Lê Thị Hoài Châu, PGS.TS. Lê Văn Tiến,TS. Đoàn Hữu Hải, PGS.TS. Claude Comiti, PGS.TS. Annie Bessot, TS. AlainBirebent đã nhiệt tình giảng dạy, truyền thụ cho chúng tôi những kiến thức cơ bảnvà rất thú vị về didactic toán, cung cấp cho chúng tôi những công cụ hiệu quả đểthực hiện việc nghiên cứu. Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Nguyễn Chí Thành đã nhiệt tình giúp tôi dịchluận văn này sang tiếng Pháp. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn: - Ban chủ nhiệm và các thầy cô, đồng nghiệp trong Khoa Toán - Tin họcTrường ĐHSP TP.HCM đã tạo điều kiện thuận lợi và luôn động viên, giúp đỡ để tôihoàn thành tốt khóa học của mình. - Ban lãnh đạo và chuyên viên Phòng KHCN – SĐH Trường ĐHSP TP.HCMđã tạo điều kiện thuận lợi cho chúng tôi trong suốt khóa học. - Ban Giám hiệu cùng các thầy cô trong tổ toán Trường THPT Trần ĐạiNghĩa, Trường Trung học thực hành ĐHSP đã tạo điều kiện và giúp đỡ tôi tiến hànhthực nghiệm. Lời cảm ơn chân thành xin được gửi đến tất cả các bạn cùng khóa, nhữngngười đã cùng tôi chia sẻ những buồn vui và những khó khăn trong suốt khóa học. Cuối cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến những người thân yêu tronggia đình đã luôn động viên và nâng đỡ tôi về mọi mặt. NGUYỄN THỊ NGA DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮTTHPT : Trung học phổ thôngTHCS : Trung học cơ sởSGK : Sách giáo khoaSBT : Sách bài tậpSGV : Sách giáo viênCLHN : Chỉnh lý hợp nhấtTCTH : Tổ chức toán họcbt : bài tập[a] : Elementary Mathematics, V.V.Zaitsev, V.V.Ryzhkov[b] : Toán học cao cấp, tập 2, Nguyễn Đình Trí[c] : Vật lý đại cương, tập 2, Lương Duyên BìnhF1 : Maths seconde, COLLECTION TERRACHERV1 : Sách giáo khoa Đại số và giải tích 11 năm 2000P1 : Tài liệu hướng dẫn giảng dạy 11 năm 2000E1 : Sách bài tập Đại số và giải tích 11 năm 2000V2 : Sách giáo khoa thí điểm năm 2003 Đại số và giải tích 11, bộ 1P2 : Sách giáo viên Đại số và giải tích 11, bộ 1E2 : Sách bài tập Đại số và giải tích 11, bộ 1V3 : Sách giáo khoa thí điểm năm 2003 Đại số và giải tích 11, bộ 2P3 : Sách giáo viên Đại số và giải tích 11, bộ 2E3 : Sách bài tập Đại số và giải tích 11, bộ 2 MỞ ĐẦU1. Những ghi nhận ban đầu và câu hỏi xuất phát Hàm số là một đối tượng luôn chiếm vị trí quan trọng trong chương trình toánở trường Trung học cơ sở (THCS) và Trung học phổ thông (THPT). Trong các loạihàm số, chúng tôi quan tâm đặc biệt tới hàm số tuần hoàn với các lí do sau: + Thuật ngữ tuần hoàn, gắn liền với khái niệm hàm số tuần hoàn, không chỉđược đề cập trong toán học, mà còn xuất hiện trong rất nhiều lĩnh vực khác như vậtlí, hóa học, đời sống thường ngày,... Điều này kéo theo nhiều câu hỏi cần thiết đượcđặt ra:  Khái niệm tuần hoàn trong toán học và trong các khoa học khác có gì giống và khác nhau?  Ở trường phổ thông, khái niệm tuần hoàn có xuất hiện trong các môn học ngoài toán học không?  Có sự nối khớp nào giữa khái niệm tuần hoàn trong toán học và trong các môn học đó? + Chủ đề hàm số tuần hoàn luôn xuất hiện trong cuốn sách nhan đề “Kiến thứcgiới hạn ôn thi tốt nghiệp môn Toán THPT” của Bộ GD&ĐT. Nói cách khác, nó làmột chủ đề có thể xuất hiện trong đề thi tốt nghiệp THPT. Tuy nhiên, trong chương trình và SGK Toán phổ thông Việt Nam, vị trí củahàm số tuần hoàn ngày càng suy giảm qua các thời kỳ thay đổi chương trình vàSGK. Hơn thế nữa, ở cấp độ phổ thông, người ta chỉ hạn chế vào duy nhất một loạihàm số tuần hoàn, đó là hàm lượng giác. Như sách giáo viên Đại số và giải tích 11của các tác giả Trần Văn Hạo, Phan Trương Dần (1991) nhấn mạnh: “Trongchương trình phổ thông chỉ có hàm số lượng giác mới có tính tuần hoàn”. Vậy, khái niệm tuần hoàn và hàm số tuần hoàn xuất hiện như thế nào trongchương trình toán ở trường phổ thông? với vai trò gì? liệu có thể đề cập các hàm sốtuần hoàn khác với các hàm số lượng giác không? Một cách hệ thống hơn, chúng tôi thấy cần thiết đặt ra những câu hỏi sau:  Ở cấp độ tri thức khoa học, các khái niệm tuần hoàn, chu kì và hàm số tuầnhoàn được đề cập như thế nào? ...