Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Tổ chức dạy đọc - hiểu tác phẩm tự sự Việt Nam theo đặc trưng loại thể trong chương trình Ngữ văn lớp 11

Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Tổ chức dạy đọc - hiểu tác phẩm tự sự Việt Nam theo đặc trưng loại thể trong chương trình Ngữ văn lớp 11 hệ thống lại một số vấn đề lí luận về đọc – hiểu, đề cập đến việc tổ chức dạy đọc – hiểu tác phẩm tự sự theo đặc trưng loại thể cũng như nâng cao chất lượng dạy đọc hiểu trong giai đoạn đầu của việc đổi mới chương trình và thay sách giáo khoa lớp 11.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Tổ chức dạy đọc - hiểu tác phẩm tự sự Việt Nam theo đặc trưng loại thể trong chương trình Ngữ văn lớp 11 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Nguyễn Thị Yến TrinhChuyên ngành : Lí luận và phương pháp dạy học môn VănMã số : 60 14 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. TRẦN HỮU TÁ Thành phố Hồ Chí Minh – 2008DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮTGV : Giáo viênHS : Học sinhHĐ : Hoạt độngPPDH : Phương pháp dạy họcSGK : Sách giáo khoaSGV : Sách giáo viênSTK : Sách tham khảoCT : Chương trìnhTHPT : Trung học phổ thôngTPVH : Tác phẩm văn học MỞ ĐẦU1. Lí do chọn đề tài 1.1. Từ yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông Nghị quyết số 40/2000/QH10, ngày 09 tháng 12 năm 2000 của Quốchội khoá X về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông đã khẳng định mụctiêu của đổi mới chương trình giáo dục phổ thông lần này là “Xây dựng nộidung chương trình, phương pháp giáo dục, sách giáo khoa phổ thông mớinhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thế hệ trẻ, đáp ứng nhu cầu pháttriển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, phùhợp với thực tiễn và truyền thống Việt Nam, tiếp cận trình độ giáo dục phổthông ở các nước phát triển trong khu vực và trên thế giới”.Văn bản đồng thờiyêu cầu “Đổi mới chương trình giáo dục phổ thông phải quán triệt mục tiêu,yêu cầu về nội dung, phương pháp giáo dục của các bậc học, cấp học quyđịnh trong Luật Giáo dục; khắc phục vụ những mặt hạn chế của chương trình,sách giáo khoa; tăng cường tính thực tiễn, kĩ năng thực hành, năng lực tự học;coi trọng kiến thức khoa học xã hội và nhân văn; bổ sung những thành tựukhoa học và công nghệ hiện đại phù hợp với khả năng tiếp thu của học sinh.Bảo đảm sự thống nhất, kế thừa và phát triển của chương trình giáo dục ; tăngcường tính liên thông giữa giáo dục phổ thông với giáo dục nghề nghiệp, giáodục đại học; thực hiện phân luồng trong hệ thống giáo dục quốc dân để tạo sựcân đối về cơ cấu nguồn nhân lực; bảo đảm sự thống nhất về chuẩn kiến thứcvà kĩ năng, có phương án vận dụng chương trình, sách giáo khoa phù hợp vớihoàn cảnh và điều kiện của các địa bàn khác nhau. Đổi mới nội dung chươngtrình, sách giáo khoa, phương pháp dạy và học phải thực hiện đồng bộ vớiviệc nâng cấp và đổi mới trang thiết bị dạy học, tổ chức đánh giá, thi cử,chuẩn hoá trường, Sở đào tạo, bồi dưỡng giáo viên và công tác quản lí giáodục”. Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2001-2010 của nước tađã đề ra nhiệm vụ “ Khẩn trương biên soạn và đưa vào sử dụng ổn định trongcả nước bộ chương trình và SGK phổ thông phù hợp với yêu cầu phát triểnmới” và chiến lược phát triển giáo dục năm 2001-2010 cũng đã cụ thể hoáyêu cầu này. Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ thị số 14/2001/CT-TTg về việc đổimới chương trình giáo dục phổ thông, thực hiện Nghị quyết số 40/2000/QH10của Quốc hội khoá X và Chỉ thị số 30/1998/CT-TTg về điều chỉnh chủ trươngphân ban ở phổ thông trung học và đào tạo hai giai đoạn ở đại học nêu rõ cácyêu cầu, công việc mà Bộ Giáo dục và Đào tạo và các cơ quan có liên quanphải khẩn trương tiến hành. 1.2. Từ sự đổi mới cấu trúc và nội dung, mục tiêu, phương phápcủa môn Ngữ văn bậc THPT Phần trên là những cơ sở pháp lí của việc đổi mới chương trình và SGKbậc THPT. Bộ môn Ngữ văn trong nhà trường phổ thông cũng đổi mới mạnhmẽ. Trước hết là sự thay đổi mạnh về quan niệm. Hai phương diện cơ bản màcác môn học nói chung và môn Ngữ văn nói riêng là hướng tới trang bị chohọc sinh hệ thống kiến thức và kĩ năng. Hướng tới phương diện kiến thức, vấnđề đặt ra là Dạy cái gì và học cái gì (nội dung). Về phương diện kĩ năng làvấn đề Dạy như thế nào và học như thế nào? (phương pháp). Cả hai phươngdiện trên đều quan trọng. Tuy nhiên dạy học hiện đại luôn đứng trước mộtmâu thuẫn: một bên là yêu cầu cần truyền đạt một khối lượng tri thức khổnglồ của nhân loại đang ngày một tăng lên, một bên là số lượng giờ học của họcsinh ngày càng ít đi do sự chi phối bởi nhiều nhu cầu của cuộc sống hiện đại.Để giải quyết mâu thuẫn đó, càng ngày người ta càng chú ý tới phương diệnthứ hai. Tức là thông qua việc học cái gì mà hướng tới trang bị và cung cấpcho học sinh cách học, phương pháp học để tự mình có thể “học suốt đời”.Như vậy trong nhà trường phổ thông, dạy cái gì là vừa cung cấp tri thức tiêubiểu để học sinh có vốn văn hoá phổ thông, vừa là những mẫu đại diện đểhình thành cho người học những phương pháp và cách thức thiết yếu. Theo tinh thần trên, chương trình và sách giáo khoa Ngữ văn đã cungcấp cho học sinh mỗi thể loại một vài tác phẩm thật tiêu biểu cho thể loại đó(tính mẫu). Yêu cầu đặt ra là dạy một cách kĩ lưỡng để học sinh một mặt thấyđư ...